هشتم مارچ

عـبدالوکیل کــوچــی

هشتم مارچ

روز همبستگی زنان جهان

زن مادر و خواهر، همسفر یا همسر

زن، موهبت حیات و هستی بشر

بر جهل و خرافات شجاعانه ستیز

ظلمت بشکن برآ چو گلگونه سحر

بمناسبت روز همبستگی و مبارزه زنان زحمتکش جهان، بهترین تبریکات خود را به پیشگاه بانوی فرهیخته جمیله جان ناهید، محبوبه جان کارمل و سایر زنان رنجدیده، زحمتکش و مبارز، ترقی خواه، آزاده و قهرمانان نامدار و گمنام جهان تقدیم داشته ازین طریق یاد و خاطره تابناک انجیلا دویسها، کلارا زاتگین ها، جمیله بوپاشاها، لیلا خالد ها، اندیرا گاندی ها، ترشکوا ها، ثریا ها، دکتوریس اناهیتا ها، روزا ها، زرغونه ها، ملالی ها، نازو ها، زهرا ها، راضیه ها، سمنبوها، رابعه ها و بت شکنانی چون فرخنده ها را گرامی میدارم.

از ملالی راه ورسم اندوختیم

غیر ت و آزادگی آمو ختیم

رزم زهرا ها اروپا را شگفت

در مسیری او کلا راها شکفت

از کلارا تا ثریا کار هاست

جنبش آزادی و پیکار هاست

اوسر آغاز ی اروپایی زنان

وین نماد جنبش عصر امان

تا   شفق   نور اناهیتا   دمید

جنبش زن بر قوام خود رسید

سازمان و آر مانش زنده باد

پرچم آزاده اش افراشته باد

سالها و قرنها   یکتا   شود

رهروانش تا   اناهیتا   شود

حکم تاریخ است آخریکزمان

کهکشان آید پیُ تعظیم شان

جنبش زنان آموزه یا حرکتی است که در مبارزه برای بدست آوردن حقوق اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برابر با مردان است. بآنکه در مورد تاریخ جنبش زنان دیدگاه های متفاوتی وجود داشته است. برخی از مورخین جنبش زنان را به آغاز قرن پانزدهم میلادی و برخی ها این جنبش را به قرن هفدهم و عده یی جنبش زنان را به دوران پس از انقلاب فرانسه نسبت میدهند. و اما این نظریه نزدیک به اتفاق مورخین و دانشمندان صدق دارد که جنبش زنان به دوره اساطیری و دوران تاریخی متعلق بوده است، چنانچه دوره اساطیری آن را به تلاش حق خواهانه زن از همان آغاز پیدایش بشر و پس از آن دوران تقسیم کار و تسلط پدرشاهی و جریان استبداد جنسیتی میتوان مرتبط دانست .

مادامیکه زن مورد آزار و اذیت قرار گرفت بخاطر نجات خود جنبید، ایستاد و به مبارزه پرداخت. بدینصورت قرن ها گذشت تا در زمان سپیده دم آگاهی بشر یعنی دوره تاریخی، جنبش حق خواهی زنان شکل گرفت و در تاریخ های بعدی در همه کشور ها گسترش یافت تا آنکه در هشتم مارچ ۱۸۵۷ زنان کارگاه های پارچه بافی و لباس دوزی در نیو یارک امریکا به خیابانها ریختند و خواهان افزودی معاش و بهبود شرایط کار شدند. پنجاه سال بعد در سال ۱۹۰۷ مبارزات زنان برای تامین حقوق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بشکل منظم و مرتبط بهم شکل گرفت و پس از آن در سال ۱۹۱۰ دومین کنفرانس زنان سوسیالیست برهبری کلاراتگین به مسُله روز بین المللی زن پرداخت و در سال ۱۹۱۷ زنان روسیه برضد گرسنگی و جنگ که بانگ آغازین انقلاب روسیه بود هشتم مارچ به یک روز فراموش نا شدنی در تاریخ انقلاب روسیه تبدیل شد و در سال ۱۹۲۱کنفرانس زنان انترناسیونالیسم کمونیستی هشت مارچ به تصویب رسید. سال ۱۹۶۰در کشور های آسیایی و افریقایی جنبشهای رهایی بخش بپا خاسته بودند سرانجام در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل متحد روز هشتم مارچ را به عنوان روز جهانی زن برسمیت شناخت .

در مقدمه منشور سازمان ملل بر اعلام ایمان ملل به حقوق اساسی بشر و به حیثیت و ارزش شخصیت اساسی و تساوی حقوق بین مرد و زن اشاره شده است. اعلامیه جهانی حقوق بشر در ماده اول با این عنوان که تمام افراد بشر آزاد بدنیا می آیند و از لحاظ حیثیت و حقوق با هم برابر اند در واقع تساوی حقوق زن و مرد را برسمیت شناخته است

ولی ما بکشوری تعلق داریم که بیشترین قربانی را قشر زن تشکیل میدهد پس از قرنها سکوت و تحمل، جنبش حق خواهی زنان از بستر عقب ماندگی های سیاسی اقتصادی و اجتماعی از نزدیک بیک قرن گذشته شکل می گیرد. که با دوره نهضت امانی آغاز میشود. جا دارد که از نام ملکه ثریا بانو زن فرزانه و آزاده افغانستان، بانی نهضت زن و فعال حقوق سیاسی اجتماعی و اقتصادی زنان افغانستان یاد آوری گردد .

حرکت ترقی خواهانه زنان در اوایل قرن بیستم بمثابه نماد تحرک سیاسی فرهنگی اقتصادی و اجتماعی، زنان کشور را از خواب قرون متمادی بیداری بخشید. و پس از فروپاشی نهضت دوره امانی بدست عناصر ارتجاعی و نوکران زر خرید استعمار، جنبش زن بیک رکود مرگبار سیاسی مواجه گردید زیرا در افغانستان تنها مسئله جنسیتی بعنوان یک معضله مطرح نبود بلکه از مجموع تبعیض ظلم و ستم همراه با تعصبات جنگ و شاخصه های جوامع پس از جنگ و بی امنیتی، فقر، جهل، خشونت ساختاری مسئله جایگاه و توازن جنسیتی را به دشواری ها ی جدی مواجه ساخته است و به دلیل باور های سنتی مذهبی، زن بنام فرزند خواهر مادر و همسر مردان معرفی میگردد که هویت مستقل زن را زیر سوال می برد این نگرش با داشتن ریشه های عمیق در فرهنگ و ساختار های جامعه در اکثر موارد حتا در تناقص با اساسات دینی قرار میگیرد .

بآنکه در زمان صدارت محمد داوود خان به تحصیل و تعلیم زنان و مشارکت معین آنان در دستگاه دولتی و تاسیسات نسوان پرداخته شد ولی زن هنوز در رنج اساسی خود دست و پا میزد ولی پس از رکود نیم قرنه دوران نهضت امانی بار دیگر در سال ۱۳۴۴ شمسی برای نخستین بار نهاد مستقل زن بعنوان سازمان دموکراتیک زنان افغانستان برهبری دکتوریس اناهیتا راتب زاد پایه گذاری شد و در سال ۱۳۴۷ مظاهره جمعی زنان در دفاع از حقوق و آزادی ها و حق کار و تحصیل زنان پرداخت.

پس از آن در دوره رهبریت حزب دموکراتیک خلق افغانستان زنان از کلیه حقوق و آزادیهای مدنی در عرصه های سیاسی اقتصادی و اجتماعی برخوردار گردیدند. این دوره ی بود که جنبش زنان کشور بیک جنبش سرتاسری و فراگیر مبدل گردید و ساز مان دموکراتیک زنان افغانستان بدفاع از حقوق و آزادی های زنان کشور در تمام ولایات واحد های اداری و شورا های مدافع حقوق خود را ایجاد کرده و به آموزش زنان می پرداختند. درین دوره زنان به تحصیلات عالی و مشارکت در اداره و فعالیت در بخشهای سیاسی اجتماعی و اقتصادی دسترسی یافتند و در سطح جهان از اعتبار سیاسی برخوردار بود .

پس از فروپاشی حاکمیت ح.د.خ.ا. و تحولات سیاسی در کشور حقوق زن به زمان دوره امیر عبدالرحمن جابر و قبل از آن برگشت و در زمان طالبان نامی از زن و آزادی زن بزبان نمی آمد. زنان درین دوره در زیر پاشنه های جهالت پرستانه و بی شعور طالبان پاکستانی، اجیران داخلی و استبداد مذهبی تا آخرین درجه سرکوب گردیدند. البته در دهه پس از دوره طالبان بآنکه زنان ظاهراً دارای حق و حقوقی دانسته میشوند ولی بنا به ماهیت ارتجاعی عناصر نفوذی در دولت، زنان از حمایت لازم برخوردار نبوده سرنوشت زنان بدست سنتگرایان جاهل، عقبگرد و تند روان دینی قرار داشته. در حال حاضر قشر زن نسبت به هر دوره بیشتر در آتش تبعیض و تعصب جنگ و نا امنی میسوزد و قربانی میشود. زنان کشور از کوچکترین حقوق ابتدایی محروم اند در کشور ما در نتیجه مصیبت های فراوان جنگ، کودکان و دختران نوبالغ بدست نوکران زرخرید پنجابی ها اختطاف و به شهرهای عربی بفروش می رسند. کاری که هیچگاه یک مرد افغان نکرده بود ولی طبق منابع خبری این بازار بی غیرتی، شیطنت و نفوذی برای شکار قشر زنان رونق یافته است. در کشور ما دختران صغیر حتا در حضور برخی از ملایان پول پرست به زورمندان عقد میشوند. در کشور ما آنقدر جامعه را در فقر نگه داشتند که مردم فقیر و در مانده از جنگ بفروش دختران خود مجبور می شوند.

ازدواجهای اجباری در شهر و دهات همانند یک عنعنه زشت مروج است که به زنان تحمیل میشود. صدها و هزاران زن بی سرنوشت در عقب میله های زندان بسر می برند. در خارج زندانها زنان به گدایی صف بسته اند. در کشور ما مطابق گزارش حقوق بشر بین المللی در نتیجه استبداد خشن مذهبی و رسوم بیجا، سالانه صدها زن به خود کشی مجبور میشوند. مکاتب زنانه و دخترانه توسط بنیاد گرایان اجیر و جاهل صفت مذهبی به آتش کشیده میشود و در برخی از ولایات و شهر کابل بدلیل استبداد شدید بر زنان تعدادی کثیری از زنان به مواد مخدره رو آورده اند که در افغانستان چنین و چنان حالات اصلاً وجود نداشت. این لکه ننگی است که بر جبین مسوولین امور حک شده است .

در کشور ما تحت تاثیر عوامل نفوذی همسایه گان جنوبی و غربی کشور و بنا به ماهیت عقبگرایانه مسوولین، نصاب تعلیمی و تربیتی کشور از محتوا خالی شده دروس مکاتب در حد نازل قرار دارد. برخی از ملایان مذهبی نیز لبه تیز وعظ و نصیحت شان را بجای اتحاد و راه حل های جنگ و رفع عقب ماندگی و فقر صلح و آشتی مطرح کنند، فقط تمام موعظه های دینی در رابطه به قیود زنان آغاز میشود مگر آنها نمی دانند که برخلاف دیگر کشور های همسایه اگر نیمی از نفوس کشور بیکار، فلج و محروم از سواد نگهداشته شوند، کل کشور فلج میشود. طوری که دیده میشود تبلیغات، دسایس و توطیه چینی دشمنان اصلی افغانستان از عرب گرفته تا عجم آدرس جنت را فقط از راه افغانستان معرفی می کرده اند

همین اکنون زنان پرتوان کشور بنا به شرایط موجود هم در امور منزل و هم در کار و فعالیت زراعت، دام پروری و صنعت با مردان همکاری و همیاری می کنند. زحمت کار فزیکی را بدوش کشیده و هم از فرزندان خود مواظبت و محافظت میکنند .

زنان رنجدیده کشور مادران و خواهران عزیز! تا وقتی که در راه تحصیل علم و دانش نپرداخته اید و از سواد عادی و سیاسی بهره مند نشده اید، تا وقتی که جنبش رزمایش و رزمندگی تان را سراسری و فرا ملیتی نساخته باشید، با حصول آزادی، اعاده و تامین حقوق خویش فاصله زیاد دارید. هموطنان عزیز آزاده و داد خواه، بیایید همه در یک صف واحد اعم از زنان و مردان دست بدست هم داده جنبش حق طلبانه و آزادی خواهانه را در مسیر سرتاسری مبارزه برحق و اصولی در پیش گرفته با نیروی واحد و دموکراتیک راه حل برای آزادی زنان جستجو گردد. آنگاه با فهم و دانش خرد و اندیشه با اتحاد و همبستگی به مشکلات غلبه خواهید کرد و پیروز خواهید شد. پیروز باد جنبش سراسری داد خواهانه زنان افغانستان و جهان .

عبدالوکیل کوچی

Sun, 6 Mar 2016 22:14:19

توجه:

کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است

کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد