دوشنبه، ۸ مارچ ۲۰۱۰
احسان لمر
در ۸ مارچ ۱۸۵۷، زنان کارگر کارخانه های پارچه بافی و لباس دوزی در نیویورک آمریکا به خیابان‌ها ریختند و خواهان افزایش دست مزد، کاهش ساعات کار و بهبود شرایط کار شدند. این تظاهرات با حمله پلیس و لت و کوب زنان برهم خورد.
در سال ۱۹۰۷ در دوره ای که مبارزات زنان برای تأمین حقوق سیاسی و اجتماعی اوج گرفته بود، به مناسبت پنجاه مین سالگرد تظاهرات نیویورک در هشتم مارچ، زنان دست به تظاهرات زدند.
نظر انتخاب روزی از سال به‌عنوان «روز زن» نخستین بار در جریان مبارزه زنان نیویورک با شعار «حق رای برای زنان» مطرح شد. دو هزار زن تظاهر کننده در ۲۳ فبروری ۱۹۰۹ پیشنهاد کردند که هر سال در روز یکشنبه آخر فوریه، یک تظاهرات سراسری در آمریکا به مناسبت «روز زن» برگزار شود.
در سال ۱۹۰۱۰ «دومین کنفرانس زنان سوسیالیست» که (کلارا زتکینClara Zetkin ) از رهبران آن بود، به مسئله تعیین «روز بین المللی زن» پرداخت زنان اتریشی قبلا روز «اول ماه می» را پیشنهاد کرده بودند. اما اول می، جایگاه و مفهومی بحیث روز کارگر داشت که می توانست اهمیت و جایگاه مبارزه مشخص بر سر مسئله زن را تحت الشعاع قرار دهد، بناً زنان آلمان، روز ۱۹ مارچ را پیشنهاد کردند. مناسبت این روز، مبارزات انقلابی در سال ۱۸۴۸ علیه رژیم پادشاهی پروس بود که به عقب نشینی لفظی حکومت در نوزدهم مارچ همان سال، منجمله در مورد مطالبات زنان، انجامید. دومین کنفرانس زنان تاریخ برگزاری نخستین مراسم «روز زن» را ۱۹ مارچ ۱۹۱۱ تعیین کرد. تصمیم گیری قطعی برای تعیین «روز جهانی زن» به بعد موکول شد.
۱۹ مارچ ۱۹۱۱ خیابانهای آلمان، اتریش، سوئیس و دنمارک با مارش زنان به لرزه در آمد. شمار زنان تظاهر کننده در اتریش به ۳۰ هزار نفر می رسید. نیروهای پلیس به تظاهرات حمله نموده و گروهی را دستگیر کردند.
در سال ۱۹۱۳ هشتم مارچ را با خاطره مبارزه زنان کارگر در آمریکا، به عنوان «روز جهانی زن» انتخاب کردند.
در دهه ۱۹۶۰ در کشور های سرمایه داری پیشرفته نیز جنبش رهایی زن نیز اوج و گسترشی چشمگیری یافت. در آمریکا و اروپا، زنان علیه سنن و قیود و قوانین مرد سالارانه و احکام اسارت بار کلیسایی بپا خواستند. در جنبش زنان موضوعاتی نظیر حق طلاق، حق سقط جنین، تامین کار، منع آزار جنسی، کاهش ساعات کار روزانه و غیره مطرح شد. این جنبش موفق شد در برخی از این زمینه ها پیشروی کند. در تظاهرات هشتم مارچ ۱۹۶۹ زنان در یونورستی برکلی در آمریکا گرد آمدند و علیه جنگ در ویتنام تظاهرات کردند.
در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل متحد هشتم مارچ را به‌عنوان «روز جهانی زن» برسمیت شناخت.
بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم و بالاخص از اواخر دهه ۱۹۷۰، با توسعه سرمایه داری به کشورهای عقب مانده، بخش‌های بزرگتری از زنان درگیر کار و تحصیل گشتند و در عین حال، زنان همچنان در جامعه موقعیتی درجه دوم داشته و اسیر نظام مرد سالار بودند. این تناقض، مسئله زن را حادتر و انفجاری تر کرد.
در افغانستان نهضت دوم مشروطه، آغاز نشرات «سراج الاخبار افغانیه» پیام بیداری و بیدارگری زن را با خود داشت «نامور زنان جهان» مشعل فروزانی بود در مسیر آگاهی زنان و مردان روشن ضمیر، که پیروزی جنبش آزادیبخش ۱۹۱۹ ادامه این راه است تاسیس مکاتب، شفاخانه زنانه، نشرات ارشاد نسوان گامهای نهایت سترگ این دوره است که با نام همیشه جاودان اسما رسمیه طرزی، ملکه ثریا، خانم روح افزا و دهها تن دیگر گره خورده که این جنبش عمیقاً وطن خواهانه و پیشرو به تحریک استعمار و عمال دیوبندی شان سرکوب گردید.
پس از توشیح قانون اساسی دههء اخیر سلطنت محمد ظاهر شاه و آزادیهای ارائه شده در قانون اساسی به خصوص در جهت کار، تحصیل تا سطح نهائی، حق انتخاب شدن و انتخاب نمودن در لویه جرگه ها پارلمان و ولایتی جرگه ها و . . . عده ئی از خانم های منور با اشتراک معلمات، محصلات و متعلمات معارف جلسات و نمایشات فرهنگی را جهت معرفی روز جهانی زن انجام میدادند. در قوانین این دوره که از جانب نخبه ترین شخصیتهای علمی کشور پسشنهاد و ارزیابی و بعداً تصویب میشد هشت ساعت کار روزانه،منع کار شاقه و غیر قابل تحمل برای زنان، رخصتی با معاش دوران حاملگی وغیره در نظر گرفته شده بود.
از جانب موسسه نسوان و رئیسه دانشمند فرزانه و نهایت وطن دوستش محترمه صالحه فاروق اعتمادی، (همسراستاد سترگ، مبارز و دانشور پوهاند فاروق اعتمادی که حق نهایت بزرگ بما نو آموزان دبستان تاریخ کشور دارند)، و همکاران فرزانه شان فعالیت های نهایت عمیق و وطنپرستانهء هم صورت گرفت
۲۴ جوزا ( مطابق ۱۴ جون) به صفت روز مادر در کشورما برسمیت شناخته شد، قابل یاد آوریست که در فرانسه ۷ جون بنام جشن مادر (Fêtedes Mères) مانند هشت مارچ تجلیل میشود. درین روز در اثر تصویب حکومت شهید محمد هاشم میوندوال خانمهای کارگر، مامور دولت و موسسات خصوصی، معلمات و استادان معارف درین روز رسماً رخصت با معاش میبودند و ضمناً در اثر مساعی آن موسسه و رئیسهء فرزانهء آن مادرانی که خدمات شایسته به جامعه انجام داده بودند انتخاب و بنام مادر ممتاز سال طی مراسم با شکوهی تحفه های لازم برایشان از طرف مرحومه ملکه حمیرا اعطا میشد و در رادیو و نشرات مطبوعاتی از آنها تجلیل مینمودند، تا مادران دیگر هم درین مسیر تشویق شوند بگونه مثال اولین مادر ممتاز اولین جشن روز مادر، شادروان گلجان حبیب بودند که ۴ فرزند شان داکتر شریفه حبیب، دکتور نجیبه مایل، دکتور حبیبه حبیب و دکتور عبدالله حبیب در رشتهء طب و راحله حبیب هم قاضی در رشته اطفال به جامعه تقدیم شدند.
هشت مارچ بعد از ۷ ثور ۱۳۵۷ در افغانستان رسماً تجلیل میشد.
توجه!
کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است
کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد
Copyright©2006Esalat