Опубликовано: 7 Октября 2016 07:00"Совершенно секретно", No.10/387, октябрь 2016
Игорь ЛАТУНСКИЙ
ایگور لاتونسکی
در سال ۱۹۸۸ نجیب الله و گورباچف هنوز به عنوان دوستان و همکاران ملاقات می کردند. اما تا تسلیم نهایی افغانستان تنها چند سال باقی مانده بود.
Фото: ТАСС
بوریس پاستوخوف، سفیر پیشین شوروی سابق در افغانستان،
در مورد اینکه روسیه جدید در سالهای ۱۹۹۰ چگونه متحدان خود را تسلیم کرد.
بـرگـردان:
ماستر عـلـوم سیـاسی- ع . ق . فضـلی
یادداشت مترجم:
از دانشمند گرانمایه، مهدی زاده کابلی، مدیر مسئول «دانشنامه آریانا»- مرکز مطالعات و پژوهش های دانش نامه ی آریانا- دوست بسیار عزیز و قدیم دوران نوجوانی ام، جهان سپاس و امتنان می کنم که متن روسی این مصاحبه را در اختیارم قرار داد تا برای هموطنان گرامی و به خصوص جوانان هشیار، آگاه و بیدار کشورما که می خواهند درباره حوادث و رویداد های مربوط به میهن عزیز ما افغانستان معلومات داشته باشند، از زبان روسی به زبان شیرین پارسی- دری برگردان کنم.
باورم به این است، افغانها در کُل، کشور، مردم، شخصیت ها، رجال، نخبه ها، فرماندهان نظامی- گروهی، زمام داران و رهبران سیاسی کشورشان را که در سیر حوادث و رویداد های تاریخی افغانستان نقش داشته اند، نسبت به هر خارجی دوست و دشمن بهتر می شناسند. (ع . ق . فضلی) - ۷ مارچ ۲۰۱۹
بیست سال پیش، به تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶، طالبان در جمهوری دموکراتیک افغانستان (ج.د.ا.)، نجیب الله، رئیس جمهور کشور را اعدام کردند. کشتار وحشیانه پس از آن ممکن شد که نیروهای شوروی از افغانستان خارج شدند، در تمام کشور جنگ داخلی آغاز شد، و روسیه جدید "دموکراتیک" ترجیح داد از شر این درگیری خلاص شود و عملا کسانی را که به روسیه اعتماد داشتند رها کرد. برای ما، جنگ افغانستان- سالهای ۱۹۷۹-۱۹۸۸ - مدتی زیادیست تبدیل به یک صفحه تاریخ شده است. اما هنوز مسائل نامشخصی زیادی وجود دارد. به طور مثال، چرا ما در سال ۱۹۷۹ وارد جمهوری دموکراتیک افغانستان شدیم؟ آیا ممکن بود با تغییر رهبری این کشور کنار بیاییم؟ آیا خروج نیروهای ما به درستی سازمان یافته بود و آیا ممکن بود نجیب الله نجات یابد؟ به این سؤالات، بوریس نیکولایویچ پاستوخوف، (از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲) نمایندۀ ویژه و سفیر فوق العاده و با صلاحیت پیشین اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در افغانستان، و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ معاون وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه به روزنامه ما پاسخ داد.
چند ماه تاب بیآورد . . .
- بوریس نیکولایویچ، به ما بگویید، همانطور که می فهمم، در دشوار ترین لحظات برای متحدان ما، شما چگونه سفیر اتحاد شوروی در افغانستان شدید؟
در سال ۱۹۸۹، قبل از انتصاب من به عنوان سفیر اتحاد شوروی در افغانستان، من سفیر اتحاد شوروی در دانمارک، یک کشور اروپایی بسیار موفق، بودم. ناگهان، یک پیشنهاد از وزیر امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی، ادوارد شواردنادزه، برای یک سفر خدمتی به کابل دریافت کردم. و تنها پسانتر من تمام ماهیت این پیشنهاد را درک کردم. ماهیت آن این بود که کسی باید برود و دستور را اجرا کند که پس از خروج ارتش ]شوروی[، حکومت کابل، حداقل برای چند ماه، تاب بیآورد و ایستاده گی کند. نباید اجازه داده شود که در جامعه شوروی تصور شود که تمام قربانی های ما در این جنگ بیهوده بود. ما حدود پانزده هزار نفر را در آنجا ]افغانستان[ از دست دادیم. این رقم هم زیاد است و هم کم، برای مثال، اگر در نظر گیریم، تعدادی از شهروندان کشور ما که اکنون در جاده ها در حوادث ترافیکی می میرند، خیلی زیاد است. و اگر نمونه ای تاریخی بیاوریم، زمانی که در ماه مه سال ۱۹۴۵، در جریان حمله برلین، ارتش ما در یک روز دو برابر بیشتر از ۹ سال جنگ افغانستان را از دست داد، و این تلفات به طور کلی کوچک به نظر می رسد. اما زنده گی هر انسان منحصر به فرد است، و بنابراین ما معتقدیم که ۱۵ هزار نفر- رقم خیلی زیاد است.
- به طور کل، آیا داخل شدن به آنجا لازم بود؟
این موضوع تا هنوز مورد بحث قرار دارد - برخی می گویند لازم بود ارتش را داخل کنند؛ بعضی دیگران آن را اشتباه می دانند، اگرچه تاریخ خلق و خوی ذاتی را نمی داند. این سوالات بوجود می آیند زیرا ما وضعیتی را که در آستانه این تصمیم اتخاذ شده بود، خوب نمی دانیم. شاید لازم بود چنین تصمیم گیری به صورت علنی اتخاذ می شد و این مسئله با این واقعیت ربط داده نشود، که گویا لئونید ایلیچ برژنف، منشی عمومی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی، تصمیم به انتقام از مرگ دوست قدیمی اش نور محمد تره کی گرفت که با دستور حفیظ الله امین، رهبر آینده افغانستان، توسط بالش خفه شده بود. مطمئنا اعمال امین به مثابۀ آخرین قطره های بودند که کاسۀ صبر رهبر عالی سیاسی اتحاد شوروی را در حل مسئلۀ افغانستان لبریز کرد.
اما انگیزه های دیگری نیز وجود داشت. به نظر من، لازم بود که نیروهای ما را داخل می کردیم به خاطری که افغانستان «حیات خلوت» برای جمهوریهای آسیای میانه اتحاد شوروی بود و اکنون هم باقی مانده است. باید از رژیم وفادار به کشور مان در افغانستان دفاع می شد. می شد که با واحدهای ویژه ارتش و ک. ج. ب. ]کمیته امنیت دولتی[ اتحاد شوروی وارد می شدیم، به دشمن ضربه زده و پس از آوردن رهبر رژیم دوست به ما در راس قدرت، از آنجا بیرون شده، سالهای طولانی باقی نمی ماندیم. کشور ما به این جنگ توسط ایالات متحده آمریکا کشانده شد، آنها می خواستند که اتحاد شوروی در این کشور درگیر شود که واقعاً اتفاق افتاد. ولی ما می توانستیم کاری را انجام دهیم، همان طوری که امروز در سوریه فعالیت می کنیم، جایی که ما به متحدان خود کمک کردیم، اما بدون استقرار گسترده نیروهای نظامی.
- شما فعالیت های ارتش ما را در زمان خروج از جمهوری دموکراتیک افغانستان چگونه ارزیابی می کنید؟
من معتقدم که لشکر ۴۰، که تحت فرماندهی بوریس گروموف بود، وظیفه انترناسیونالیستی خود را با افتخار انجام داد- این سربازان نام فرماندهان، پدران و نیاکان شان را که فاشیسم را در اروپا شکست دادند، نادیده نگرفتند. هم سربازان، و هم افسران نیروهای نظامی اتحاد شوروی در افغانستان با شجاعت جنگیدند و قهرمانانه کشته شدند.
- در یکی از گفتگوها با جنرال سرویس استخبارات خارجی، شرکت کننده در حمله به تاج بیک - کاخ امین، این روایت را شنیدم: امین در حال آماده سازی میدان در زمین خود برای استقرار موشک های هسته ای ایالات متحده امریکا بر روی آنها بود، که در این باره اسنادی با امضای خودش در جریان حمله ]به کاخ تاج بیک[ به دست آمده است. به نظر می رسد که امین یک فریبنده بود که می خواست اتحاد شوروی را در مقابل ایالات متحده آمریکا قرار دهد؟
من فکر می کنم که چنین روایتی از جنرال سرویس استخبارات خارجی فدراسیون روسیه، که توسط شما ابراز شده است، امکان پذیر است، اما تنها یک نفر –امین می تواند به این سوال که آیا چنین بود یا نه بود، پاسخ دهد، و همچنان آرشیو هایی که ممکن است پس از پنجاه سال رمزگشایی شوند، فقط آن زمان است که ما بیشتر میدانیم. در هر صورت، تا سال ۱۹۸۸ تصمیم درباره خروج نیروهای شوروی از خاک افغانستان مدت ها طول کشید. در رهبری کشور، افراد هشیار و با دانش خوب می دانستند که افغانستان شوروی را ویران می کند. به هر حال، بحث در مورد خروج نیروهای نظامی از افغانستان- در صورت «حفظ آبرو»- در حقیقت در روز دوم پس از استقرار نیروهای ما در آنجا آغاز شد. علاوه بر این، طرفدار دخول نیروهای نظامی کسانی هم بودند که امروزه حامیان خروج آنها هستند.
به گفته معاون وزیر امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی یوری ورنتسوف، که به هر حال، مانند شما، سفیر در افغانستان بود، رهبری سیاسی ایالات متحده امریکا وعده سپرده بود که پس از خروج نیروهای ما از افغانستان حمایت شان را ازدشمنان قطع می کند، ولی وعده ی خود را انجام نداد. گفته می شود، رئیس کمیته امنیت دولتی [KGB] اتحاد شوروی کریوچکوف و معاونان آن از اداره عمومی اول [PGU] چند بار به گورباچف اطلاع دادند که ایالات متحده امریکا او را فریب می دهد، اما او، مثل همیشه، به گزارش های اطلاعاتی توجه نمی کرد. این چه چیزی است- کوتاه اندیشی میخائیل گورباچف به عنوان یک رهبر یا تمایل ابدی او به غرب، و به ویژه به ایالات متحده آمریکا است؟
ببینید، اقدامات گورباچف و دیگرانِ مانند او را، ما هنوز باید درک کنیم و ارزیابی کنیم. من فکر نمی کنم که او چنین بدخواه شدید برای کشور ما و یا در کل برای نظام شوروی بوده باشد. من فکر می کنم او، برخلاف پیشینیان خود، از بسیاری جهات به عنوان یک سیاستمدارِ نه کاملاً مستقل، به نظریات شیواردنادزه، وزیر امور خارجه، و یاکوفلیف، منشی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی، متکی بود. و احتمالاً، نظر آنها نسبت به نظر افراد دیگری از بیروی سیاسی، مانند کریوچکوف رییس کا جی بی و یازوف وزیر دفاع، برتری داشت، که اعتقاد داشتند و به گورباچف می گفتند لازم است برای نجیب الله فُرصت داده شود تا رژیم آن مستحکم شده و روی پای خود بایستد. به هر حال، اکنون برخی تلاش دارند تا نجیب الله را تقریباً کمونیست معرفی کنند، با تأسف، این همه کاملاً بی معنی است.
نجیب الله فرزند واقعی مردمش بود، او یک ملی گرای تمام عیار، دارای مفکورۀ عظمت طلبانه و استقلال طلبانه برای افغانستان بود، و برای تحقق ایده هایش همه چیز را انجام میداد. سیاستش در مورد مصالحه ملی- یک فرمول است که توسط خود زنده گی ارائه شده است و نه توسط برخی از مشاوران از ماسکو. هنگامی که من در مقام معاون وزیر امور خارجه بودم، ماموریت ما تلاش میکرد تا این فرمول را در تاجیکستان که نزدیک به افغانستان و همچنان در سایر نقاط گرم و داغ کشورهای که نزدیک ما و شما است، بکار برد. و باید بگویم، جایی که درگیری ها در مسیر داغ جریان داشت، ما توانستیم خیلی کارها را انجام دهیم. برای مثال، اجرای این فرمول مصالحه ملی در تاجیکستان موفقانه بود - اکنون به دلایلی غیر معمول در این باره چیزی نمی گویند، اما این یک واقعیت است! اشتباه مرگبار ما این بود که برای مدتی لازم بود از نجیب الله با تمام مزایا و معایب آن حمایت کنیم، اما ما این کار را نکردیم.
بوریس پاستوخوف هنوز هم مطمئن است که ما بیهوده وارد افغانستان نشده بودیم.
تصویر از آرشیو نویسنده
قطار های "گمشده"
- و شما چه فکر می کنید، لازم بود از او ]نجیب الله[ حمایت شود؟
خوب، طور مثال، سازماندهی پرتاب پالت های پاراشوتی مملو از مهمات جنگی، محصولات و مواد سوخت هواپیما ها برای نیروهای او. ما این کار را خوب انجام دادیم، طور مثال، در خوست، هرچند گاهی اوقات این پالت ها توسط باد به مخالفان ما منتقل می شدند، اما درصد چنین اشتباه ها ناچیز بود. اتفاقاً، به محض اینکه نفت خام برای خلبانان ارتش افغانستان و تیل دیزل برای تانکیست ها متوقف شد، افغان ها بلافاصله «آخرین نفس» خود را می کشیدند. روسیه تجهیزات نظامی را نداد، اما لازم بود آن را در همان لحظه به متحدان ما در افغانستان تحویل دهیم و آنوقت آنها در این جنگ مقاومت می کردند. از طرف دیگر، وضعیت در افغانستان نشان می دهد، که نجیب الله، که توسط مردم افغانستان پشتیبانی می شد، هنوز هم می توانست برای مدت طولانی در قدرت باقی بماند. اگر نمایندگان مقامات عالی سیاسی در روسیه چنین احمق نمی بودند. من وطن پرست کشور خود هستم، اما من نمی توانم این ایده را قبول کنم که ما، کشور ما روسیه، نجیب الله را فراموش کردیم و به دست تقدیر سپردیم.
علاوه بر این، همان طور که افرادی از حوزه های مختلف مرا قانع کردند، او یکی از وفادار ترین متحد کشور ما بود که به لحاظ خصوصیات خود برتر از سلفش ببرک کارمل بود . . .
شما حق بجانب هستید. من دقیقه به دقیقه آخرین روز اقامت خود در افغانستان را به یاد دارم، من مسیر خود را که از کنار کاخ ریاست جمهوری نجیب می گذشت و به طرف هواپیمایی که من را برای همیشه به خانه ام، به مسکو، می بُرد، به خاطر دارم. در همان روز، چند بار به او گفتم: «نجیب، عزیزم، کشور را ترک کنید!» او پاسخ داد: «نخیر!» یک روز قبل آن، شیواردنادزی، کریوچکوف و دیگر رهبران کشورما چندین بار به او این مشوره را دادند، ولی او و خانمش همیشه پاسخ می دادند: «نخیر، نخیر و نخیر!»
- چه کسی در مسکو بر تصمیم مقامات عالی سیاسی اثر میگذاشت که برای ارتش نجیب سوخت هواپیما ها را متوقف کند؟
"من نمی توانم به شما بگویم که این کدام عوضی و بد جنس بود، برای این بیان من را ببخشید. اما من می توانم کسانی را نام ببرم که تا آخر در قسمت نفت کمک کرد- اولتر از همه، نظربایف، منشی اول کمیته مرکزی حزب کمونیست قزاقستان. من سعی کردم از سفرمراد نیازوف، رئیس جمهور ترکمنستان، نفت بیرون بکشم، من چند بار در روز به او تلفن زدم، اما آنها هرگز من را با او وصل نکردند. به طرز شگفت انگیزی تمام قطارهای نفتی هواپیمایی برای افغانستان، در راه آهنی که از کاسپیسک (شهری در جنوب روسیه) میآمد، گم شدند. سیاستمدارانی که من به آنها مراجعه می کردم مستقل نبودند، آنها همان کاری را انجام می دادند که مسکو به آنها می گفت، و در مسکو تصمیم را کونادزه، معاون وزیر امور خارجه، که مشغول کار با کادرها بود، اتخاذ می کرد. من فکر می کنم اگر کشور ما از نیروی هوایی و ارتش مستقل جنگی افغانستان پشتیبانی میکرد، روسیه آنچه را که در حال حاضر در «حیاط خلوت» آن در منطقه ی آسیای میانه اتفاق می افتد، نمی داشت.
- یکی از همکاران شما از وزارت امور خارجه روسیه به من گفت که نجیب الله خروج نیروهای شوروی را نمیخواست، و به همین دلیل سرویس اطلاعاتی خاد رهبری روستاهای شمال را، که از نوامبر ۱۹۸۸ تا فبروری ۱۹۸۹ بی طرف بود، در درگیری با نیروهای ما تحریک میکرد. به این ترتیب، نجیب گویا می خواست مانع خروج نیروهای ما شود. آیا می شد چنین باشد؟
شاید نجیب الله به عنوان رئیس جمهور افغانستان همه چیز را در سیاستی که رهبران کشورما دنبال می کرد درک نمیکرد و در آن زمان او واقعا از خروج نیروهای شوروی پشتیبانی نمی کرد. اما این حقیقت که او پشت سر ما نقشه می کشید یا بعضی اطلاعات را به دشمنان می داد تا نشان دهد که واحدهای از ارتش ما با رهبران روستاهای بی طرف با هم «ارتباط» دارند، این کار را او نمی توانست انجام دهد، زیرا پیش از آنکه این اطلاعات به فرمان او به دست قبیله های بی طرف برسد، حتماً از طریق فیلتر مشاوران ما عبور میکرد، که صادقانه، وضعیت را به خوبی دنبال می کردند.
- ولادیمیر کریوچکوف رئیس کا جی بی، تا پایان سال ۱۹۸۸ وضعیت را در افغانستان خوب میدانست و به کرملین گزارش میداد که رشد تروریسم، مافیای مواد مخدر و غیره چقدر روی خروج کامل ما از منطقه اثر دارد. چرا گورباچف نمیخواست یا نمی توانست به گزارشهایی پیش بینانه ی او گوش دهد؟
من فکر می کنم، که اعتماد بی پایان گرباچف به غرب، و از همه اولتر به ایالات متحده امریکا، در اینجا نقش داشته است، البته، می بایست در این باره از خود میخایل گرباچف سوال شود. به نظر من، گورباچف یک انسان ساده، بی تردید لجوج و به مشاورانش مانند الکساندر یاکوفلیف، که در تصمیم گیری در مورد افغانستان مشوره میداد، بیش از حد اعتماد داشت. به محض این که ما رفتیم، آمریکایی ها بلافاصله به آنجا سر زدند. در حال حاضر در کشورما، در مورد تاریخ افغانستان کمتر حرف می زنند و می نویسند، اما افرادی هستند که آن را به یاد دارند، به عنوان مثال، طالبان چگونه ظهور کردند. در ابتدا این یک نهاد "بی گناهی" بود که خطیبان متوسط را آماده میکرد، سپس ایالات متحده تصمیم گرفت از آنها برای حفاظت از خط لوله گاز استفاده کند، و طالبان که سلاح های خود را در دست گرفتند و تجربه و قدرت بیشتری به دست آوردند، تصمیم گرفتند که آنها هم اکنون می توانند هر کاری را که بخواهند انجام دهند. و آنها خیلی سریع اعلام موجودیت کردند.
احمد شاه مسعود - جنگ سالار افسانه ایی
تصویر: سیرگئی ژوکوف/ تاس
افغانستان آشوبزده
- اگر شما قهرمانان و غیرقهرمانان افغانستان را به خاطر بیاورید، به نظر شما، آیا مردی مانند احمد شاه مسعود، هر چند از نجیب الله متنفر بود، می توانست متحد ما شود؟
باور کنید، احمد شاه مسعود، قهرمان رُمانهای آینده است. من افتخار دیدار با او را داشتم، هر چند نه به عنوان سفیر روسیه در افغانستان. یک بار، با او در قلمرو ازبکستان دیدار کردم، شخصا به او گفتم: "جالب است، ما یک زمانی با اسلحه همدیگر را نشانه می گرفتیم، و اکنون در یک میز نشسته ایم". به نظر من، او مانند نجیب الله، ملی گرای افغان بود، او هرگز ما یا آمریکایی ها را به عنوان بادار در سرزمین خود نمی پذیرفت. همین طور افغانها هر کسی را که از خارج نزد آنها آمده باشد تا دولت آنها را تحت کنترل درآورند، قبول نمی کنند. به یاد داشته باشید اسکندر مقدونی، چنگیزخان، نیروهای انگلیسی، که در قرن نوزدهم تقریبا تمام خاورمیانه را از مصر تا به هند تسخیر کردند، اما موفق به تسخیر افغانستان نشدند.
و نیروهای ایالات متحده آمریکا، که پس از پیروزی در عراق، در افغانستان گیر کرده اند . . .
- ایالات متحده آمریکا هرگز درس های تاریخ را در نظر نمی گیرد. چند سال پیش، من و تعدادی از آشنایانم در افغانستان بودیم. من گفتگویی را در پارلمان به یاد دارم که یک زن وکیل در جریان سخنرانی خود گفت: "ما افغان ها، به راحتی می بخشیم، اما در عین حال همه چیز را خوب به یاد داریم." و این چیزیست که درباره خصوصیت اصلی افغانها گفته شده است. در مورد رابطه بین مسعود و نجیب الله، آنها همزمان در کابل تحصیل کردند. مسعود در دانشگاه پلتخنیک، و نجیب - در دانشگاه طب. سپس آنها در مبارزه برای قدرت شخصی رقابت می کردند، اما در عین حال به مردم خود وفادار مانده و از ملی گرایی تمام عیار افغانی به دور نرفتند. هردوی آنها شخصیت های برجسته بودند. بسیاری از جوایز به کُرتی های جنرال های ما به خاطر دره پنجشیر، که قرارگاه احمد شاه بود، نصب شده بود، اما هرگز موفق به گرفتن کامل آن نشدیم، ولی گرفتار کردن و اسیر کردن خود مسعود کار بی فایده بود. ضمناً، دگرجنرال والنتین ایوانویچ وارینیکوف، که به خاطر مراسم سالروز کشته شدن احمد شاه مسعود دعوت شده بود، به من گفت که از گردنه ی دره ی پنجشیر چگونه جمعیتی از مردم، که بالای هیئتی از روسیه گل پرتاب کرده، او را استقبال کردند، و این دو یا سه سال پس از مرگ احمد شاه بود. به این ترتیب افغان ها به مردی که سال های زیادی با قبایل آنها جنگید احترام گذاشتند. با این وجود، آنها او را همچنان به عنوان فرمانده گروه، که پرچم پیروزی را به مسکو برای رژه در میدان سرخ در سال ۱۹۴۵ آورد، مورد احترام قرار دادند.
به طور کلی، در افغانستان، بسیاری از فرماندهان خود را به عنوان مردان واقعی نشان دادند. چگونه می شود مارشال اخرامییف یا دگرجنرال گارییف را به یاد نداشته باشم که پس از خروج نیروهای ما در سال ۱۹۸۹، با کمک نیروهای کندک تانک، قوی ترین کمین گروهی از دشمنان را در نزدیکی های جلال آباد خرد کرد. و چگونه دگرجنرال گروموف فرمانده ارشد لشکر ۴۰ را که من قبلاً در افغانستان پیدا نکرده بودم، یاد نکنم، اما اکنون ما با هم در یک بلاک زنده گی می کنیم.
- یک کارمند بلندپایۀ «اداره نهم» به من گفت که خروج آرام و مطمئن نیروهای ما از طریق کوتل سالنگ که زیر کنترل مسعود بود، با این حقیقت تضمین شد که برعلاوه سلاح، تجهیزات و مواد غذایی، برای احمد شاه مسعود مبلغ نسبتاً زیادی به دلار پرداخت شده بود. آیا می توانید این را تایید کنید؟
در مورد پولهای که ممکن است به مسعود پرداخت شده باشد من چیزی نمیدانم، اما من شاهد یک گفت و گویی بودم که، قبل از خروج نیروهای ما، فرماندهی لشکر ۴۰ فرمان داد که سمت چپ و راست جاده ای را که ارتش ما در آن به سوی سالنگ می رفت قویاً بمبارد کند. تا آنجایی که به مسعود مربوط می شود، او را به سختی می شود تطمیع کرد. با این حال، اگر داستانی را که آشنایان شما، از «اداره نهم» بیان کرده، درست باشد، و احمد شاه این پولها را گرفته باشد، روشن است که آنها را به اهداف شخصی اش مصرف نکرده، همان طور که همه مقامات فاسد انجام می دهند. به هر حال، در زمان خروج، تیراندازی به قطارهای ما از طرف افراد مسعود صورت نگرفت.
- چه درس هایی را باید رهبری روسیه امروز از حوادث در شرق آن دوره استخراج کند؟
- درس اصلی این است- باید به یاد داشت که دوستی در این منطقه به ویژه ارزشمند است. باید به دوستان خود کمک کرد. ما نباید نجیب الله را تنها می گذاشتیم، و پس از خروج نیروهای ما اگر کمک های مادی ما می بود، او دوام میکرد و جان سالم به در می بُرد. افغان ها مردم بسیار با استعدادی هستند، آنها می توانند هرآن چیزی را که باشد ترمیم کنند - من خودم دیدم که آنها چگونه توربین بند برق «نغلو» را تعمیر می کردند. و آنها با کمک تخنیکی ما می شد که برای مدت طولانی دوام بیآوردند. به هر حال، کمک به افغانستان آنقدر برای ما خیلی گران تمام نمی شد، ولی در عوض ما در همسایگی خود یک دولت دوست داشته می بودیم، و این کار لازم نبود که به قیمت زنده گی نظامیان ما تمام شود. و فقط چیزی که از کشور ما خواسته می شد - پیروی از قانون بود و متحدان سیاسی- دوستان خود را تنها نگذاریم- و ما همه را تنها گذاشتیم. هونیکر را تنها گذاشتیم، نجیب را تنها گذاشتیم، برای اینکه تمام آنهایی را که ما برای شان خیانت کردیم شمارش کنیم، انگشتان دست های ما کافی نیست.
مصاحبه کننده: ایگور لاتونسکی
برگردان: ماستر علوم سیاسی- ع . ق . فضلی
۷ مارچ ۲۰۱۹
توجه:
کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است
کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد
Copyright©2006Esalat