نقش انگلیس در اوضاع خشونت بار افغانستان

گوردون براون صدراعظم انگلیس در سفر چندی پیش اش به کابل صحبت ازحضورپنجاه ساله نیروهای انگلیس درافغانستان به میان آورده بود. اما آن چه که محل تردید است سیاست های پیچیده ای است که انگلیس درقبال طالبان در پیش گرفته است. بعضی به این عقیده اند، حضور نظامی انگلیس درافغانستان رادر راستای تجدید دوران استعماری گذشته وانتقام گیری ازشکست هائی می دانند که انگلیس دردو جنگ درقرن گذشته مقابل افغانها متحمل شده است.این مربوط به دورانی بود که انگلیس قدرت اول جهانی بوده و شبه قاره هند راتحت استعمارخود داشت. امروزه انگلیس قدرت دست چند می است که درپناه آمریکا می خواهد اهداف استعماری اش رادرافغانستان پی گیری کند. آنهم درموقعیتی جنگی که قوماندانان ارشد آمریکائی و انگلیسی مستقردرافغانستان اذعان دارند که پیروزی نظامی درافغانستان وجود ندارد.

جان چیپمن مدیر موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن درمورد چشم انداز نظامی جهان در سال کنونی گفت: یکپارچگی ماموریت بین المللی در افغانستان به صورتی بسیار اساسی در خطر قرار گرفته است. قرار است در سال جاری و در بحبوحه خشونتهای در حال افزایش و با وجود دولتی که قادر به اعمال حاکمیت خود در تمام کشور نیست. با درنظربه شورشهای در حال تشدید در افغانستان ناتو روز به روز درایجاد یک تفاهم مشترک در مورد اهداف ماموریت خود در این کشور با مشکلات بیشتری مواجه می شود.

 تنش ها در درون ناتو در مورد اهداف این داشت ماموریت، کارایی نیروهای این سازمان را در افغانستان تضعیف کرده است و فعلا مباحث گسترده ای در مورد اینکه جامعه بین المللی موفقیت در افغانستان را چگونه باید تعریف کند در جریان است. سربازان ناتو و امریکا نه تنها مجبورند با طالبان نبرد کنند و امنیت بخش های بزرگی از افغانستان را تامین نمایند بلکه آنها همچنین باید با کشت مواد مخدر و تجارت این مواد هم مقابله کنند و همین امر احتمال موفقیت ماموریت آنها را کمتر می سازد. تلاشها برای مهار طالبان موفقیت محدودی داشته است.

شمارسربازان انگلیسی که در قالب نیروهای بین المللی امنیتی ایساف فعالیت می کنند نیز به حدودهفت هزاروهشت صد نفر می رسد که بیشتر آنان در جنوب کشور مستقر هستند. تعداد سربازان انگلیسی که از آغاز حمله آمریکا به افغانستان کشته شده اند به بیش ازصدوده نفرمیرسد.

همكاری با طالبان در تصرف موسی قلعه، تولید نود فیصد تریاك جهان در مناطق تحت كنترول انگلستان، كمك به افزایش توان مالی طالبان، اجازه خرید سلاح از پاكستان و مذاكره با طالبان بخشی از موارد همدستی انگلستان با طالبان است. فعالیت‌های مرموزانه انگلستان در برخورد با طالبان درافغانستان و رشد مواد مخدر از زمان استقرار پنج هزار نظامی انگلیسی در این كشور در نهایت مسئولان امریكایی را بر آن داشت تا تصمیم بگیرند كه نه هزار نظامی امریكایی را به این ولایت اعزام كنند. بر اساس این گزارش، از زمانی‌ كه طالبان موسی قلعه در ولایت هلمند را با وجود حضور پنج هزار نظامی انگلیسی به مدت نه ماه در تصرف خود نگه داشت، گمان‌زنی ها درباره ریاكاری انگلستان در قبال برخورد با این گروه تروریستی به یقین تبدیل شد.

اشغال موسی قلعه توسط طالبان دسیسه‌ای بود كه با همكاری انگلستان طراحی شد و كنترول این منطقه ناآرام با دخالت انگلستان از سوی دولت افغانستان به ریش سفیدان واگذار شد اما در توطئه‌ای پلان شده، طالبان وارد صحنه شد و این منطقه را تصرف كرد. پس از تصرف موسی قلعه انتظار می‌رفت كه انگلستان وارد عمل شود و با اردوی پیشرفته خود طالبان را كه بسیاری از آنان را که جنگجویان ساده تشكیل می‌دادند، از بین ببرند اما هرگز چنین اتفاقی رخ نداد.

تروریست‌ها نیز برای خاموش كردن صدای اعتراض‌ها و مخالفت‌ها در موسی قلعه به مردم این منطقه اجازه داد تا به كشت تریاك ادامه دهند و به قول معروف با یك تیر دو نشان زدند، هم مردم را راضی كردند و هم از كسب مالیات از كشت تریاك درآمد سرشاری را بدست‌ آوردند و در این زمان بود كه كشت تریاك به اوج خود رسید و نو د فیصد تریاك جهان را ولایت هلمند تولید می‌كرد.

طالبان با استفاده از منابع سرشار مالی كه از سود تریاك به دست می‌آورد برای خود از بازارهای پاكستان سلاح، مهمات، وسایل نقلیه و سایر تجهیزات خریداری می‌كرد و روز به روز بر قدرت آن افزوده می ‌شد.

پس از گذشت یازده ماه ازتصرف موسی قلعه كه مقر اصلی نظامیان انگلیسی درافغانستان بود، هر فرد عادی می‌دانست كه اردوی انگلستان از طالبان پشتیبانی می‌كند و در این هنگام بود كه آمریكا عملیات نظامی را طراحی و فرماندهی این عملیات را نه به نظامیان انگلیسی بلكه به اردوی ملی افغانستان سپرد زیرا واشنگتن به خوبی از معاملات پشت پرده انگلستان با خبر بود. آمریكا با وجود آگاهی از معاملات پشت پرده انگلستان نمی‌توانست عكس العمل آشكاری نشان دهد زیرا این متحد پر قدرت خود را از دست می‌‌داد و شاید رد كردن پدی اشداون انگلیسی كه قرار بود به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل متحد به افغانستان اعزام شود، با دشواری مواجه می‌شد. از طرفی دیگر حامد كرزی نیز پشتیبان آمریكا بود زیرا واشنگتن به خوبی می‌دانست كه اگر این سیاستمدار كار كشته انگلیسی به افغانستان بیاید چه عواقب ناگواری را برای آمریكا خواهد داشت.

آمریكا نیز اعلام كرد كه نه هزار نظامی خود را در ولایت هلمند مستقر خواهد كرد د. اما واضح است كه امریكا قصد دارد با استقرار نه هزار نظامی خود كه تقریبا دو برابر نیروهای انگلیسی هستند، اوضاع ولایت هلمند و فعالیت‌های نظامی انگلستان در آن را از نزدیك كنترول كند. اگرچه پنج هزار نظامی انگلیسی در ولایت هلمند حضور دارند اما این کشور در مدت هفت سال گذشته نشان داد كه نمی‌خواهد با طالبان مبارزه جدی كند و حتی گفت‌و‌گوهای مخفی را با طالبان داشته ‌است كه نتایج این گفت‌وگوها اكنون آشكار شده‌ و این روند برخلاف تمایل آمریكا، مقامات این كشور را وادار كرده تا با تغییر استراتژی خود در افغانستان مبنی بر مذاكره با طالبان از قافله عقب نمانند وازطرف دیگر آمریكا نگران فعالیت‌های انگلستان در افغانستان است.

رنگین دادفر سپنتا وزیر امور خارجه اخیرا در سخنان تندی گفت:« كسانی كه برای كمك به ما آمده‌اند، اگر بخواهند خاك افغانستان را به دشمن تحویل دهند، بهتر است به خانه‌های خود برگردند» كه روی سخن وی خطاب به انگلستان بود.

اماجان هوتون وزیردفاع انگلیس درتوجیه جنگ افغانستان گفت : تا زمانی که لازم باشد و همه اهداف خود را بدست بیاوریم درافغانستان میمانیم و این سالها طول می کشد. وزیردفاع انگلیس دراظهاراتش تاکید کرده است نکته اصلی این نیست که القاعده یا طالبان می توانند ما را درافغانستان شکست دهند، نکته آن است که این افراد می خواهند ما را بیشتر در این وضعیت نگاهدارند و این همان چیزی است که ما با آن مواجه هستیم. در این باره که نیروهای انگلیس قصد دارند برای مدت طولانی درافغانستان باقی بمانند تردیدی وجود ندارد. گوردون براون صدراعظم انگلیس در سفر چندی پیش خود به کابل، صحبت از حضور پنجاه ساله نیروهای انگلیس درافغانستان به میان آورده بود. اما آن چه که محل تردید است سیاست های پیچیده ای است که انگلیس درقبال طالبان در پیش گرفته است. بدین معنا که از یک طرف نیروهای انگلیس درافغانستان بصورت پنهانی با طالبان وارد مذاکره می شوند و موسی قلعه را به آنها واگذار می کنند تا موقعیت خود را تقویت نمایند و از طرف دیگر وزیردفاع انگیس مدعی می شود که سربازان انگلیس درست مانند جنگ جهانی دوم در برابر نازیها، از ارزش های انگلیس در جنگ با طالبان ادفاع می کنند.

اکثراندیشمندان به این باورند که یکی از مشکلات دولت حامد کرزی با نظامیان انگلیس حمایت پشت پرده آنها از طالبان است. بازداشت و اخراج دو دیپلمات انگلیسی که درحین معامله و تحویل سلاح به طالبان در ولایت هلمند مورد شناسائی قرار گرفته بودند موید چنین برداشتی است. جدیدترین اظهارات وزیردفاع انگلیس مبنی برعلاقه این کشور به حضور طولانی مدت درافغانستان علی القاعده نباید کسی را به تعجب وادارد.

حضور نظامی انگلیس در کشور را در راستای تجدید دوران استعماری گذشته وانتقام گیری از شکست هائی است که انگلیس دردوجنگ درقرن گذشته مقابل افغانها متحمل شده است. این مربوط به دورانی بود که انگلیس قدرت اول جهانی بوده و شبه قاره هند را تحت استعمارخود داشت. امروز انگلیس قدرت دست چندمی است که در پناه آمریکا می خواهد اهداف استعماری اش را درافغانستان پی گیری کند. آنهم در موقعیتی جنگی که فرماندهان ارشد آمریکائی و انگلیسی مستقر در افغانستان اذعان دارند که پیروزی نظامی در افغانستان وجود ندارد.

به لطف سیستم دادن باج و حق السكوت به طالبان كه برای دادن اجازه رسیدن كاروان‌های تجهیزات نظامی نیروهای ائتلاف به پایگاه‌های ناتو در جنوب افغانستان، پول حفاظت می‌گیرند، غرب به طور غیر مستقیم در حال تامین منابع مالی فعالیت مخالفین دراین كشور جنگ زده‌ی آسیایی است. اما تجارت انتقال این تجهیزات از بندر كراچی پاكستان به نیروهای نظامی انگلستان، آمریكا و دیگر كشورهای غربی درافغانستان به مقدار بسیار زیاد دردست شركت‌های محلی حمل و نقل است. روزنامه‌ی تایمزمطلع شده است كه در بخش تامین كاروان‌ها، حق‌السكوت میلیارد پوندی، از جمله پول مالیات دهندگان انگلیسی به طالبان داده می‌شود.

چندین وارد كننده‌ی سوخت، صاحبان كارخانه‌های امنیتی و حمل و نقل، پرداخت این باج‌ها را تایید كرده‌اند. تمام این افراد به دلیل در خطر قرار گرفتن تجارت و زندگی‌شان خواستند كه نامشان افاء نشود. یكی ازوارد كننده‌ی مواد سوختی گفت: ما برآورد كرده ایم كه تقریبا بیست وپنج درصد از پولی كه برای امنیت ورود سوخت می‌دهیم، به جیب طالبان می‌رود. مقیاس تجهیزات مورد نیاز ادامه‌ی عملیات ناتو در افغانستان، گسترده است. برای نمونه پایگاه اصلی انگلستان درهلمند به تنهایی هر هفته به بیش از یك میلیون لیتر پطرول و دیزل نیاز دارد.

در لندن، در پایگاه اینترنتی جنگ را متوقف كنید، در بخش مربوط به نظریه ها وتفسیرها، نوشته ی در باره بیهوده بودن جنگ افغانستان منتشر شده است. در این نوشته از كمیته کنترول وتفتیش عمومی پارلمان انگلیس خواسته شده است تا به كابل سفر كند و با انجام تفتیش كاملی، این مسئله را مشخص كند كه ادامه جنگ در افغانستان برای انگلیس از چه ارزشی برخوردار است.

گوردون براون صدراعظم انگلیس خود خوب می داند كه تااکنون وی قادر به شكست طالبان نشده است.

گوردون براون می داند كه وقتی در سخنرانی اش برای نیروهای نظامی انگلستان مستقر در هلمند به آنها می گوید كه شكست طالبان در منطقه امری لازم برای شكست تروریسم در سراسر جهان است، حرفی به معنا و چرندی را بیان كرده است. وبراون می داند كه وجود نیروهای نظامی اش درهلمند موجب افزایش تجارت مواد مخدر، بالا رفتن احساسات ضد انگلیسی درمیان مردم شده است.

براون تمامی این مسائل را می داند زیرا طبعا باید گزارش‌های نیروهای اطلاعاتی را خوانده باشد. اكنون دو سال می گذرد اززمانی كه تحلیلگران نظامی انگلیس كار شكست و سركوب طالبان را كار آسانی برآورد كرده بودند و حتی جان رید وزیر دفاع آن زمان انگلیس گفته بود كه نیروهای نظامی انگلستان بدون فیر حتی یك گلوله در هلمند مستقر خواهند شد وهمچنین از حذف برداشت محصول تریاک به عنوان عامل ضروری برای شكست تروریسم صحبت كرده بود. اما حقیقت این است كه اعزام نیرو به هلمند ازهمان ابتدا به منزله یك ماموریت انتحاری و خودكشی بود. تا كنون، بیش ازصدوده نفر از نیروهای نظامی انگلستان درافغانستان كشته شده اند و شمار بسیاری از این نیروها، كه صحبتی از آنها به میان نیامده است، قطع عضو و یا نقص عضو شده اند.

ملل متحد تخمین زده است از زمانی كه انگلیس مسوولیت نیروهای ناتو مستقر درافغانستان را برعهده گرفته است، بیست تا سی فیصد به حوادث خشونت آمیز در افغانستان افزوده شده است و همچنین پنجهزار نفر از مردم محلی در افغانستان كشته شده‌اند. برغم درخواست كرزی كه از نیروهای ناتو خواسته است تا به سیاست استفاده از بمب افكن ها از ارتفاع بالا پایان دهند، این سیاست همچنان در افغانستان به كار گرفته می شود. كرزی می داند كه هر بمی كه در افغانستان فرود می آید به این معناست كه ده نفر بیشتر جذب طالبان می شوند.

شرارد كوپركلزدیپلومات متقاعد انگلیسی درباره جنگ در افغانستان گفته است و ازآن به عنوان نبردی سی ساله نام برده است، باید اینگونه نتیجه گیری شود كه مالیات دهندگان در انگلیس در واقع سرگرم برپا كردن یك پایگاه یك میلیارد پوندی درهلمند هستند... در مناطق مانند قندهار كه زنان در ترس و هراسند، معلمان با شبانه نامه هاتهدید میشوند، دیگر معنایی ندارد كه وزارت توسعه بین الملل انگلیس میلیون ها پوند را برای آموزش دمكراتیك و یا ترغیب به رای دادن و یا آگاهی زنان و مردان صرف می كند. میلیون ها پوندی که به دولت كرزی داده می شود و خدا می داند كه این همه پول به كجا می رود. وحدود هجده میلیارد پوند هر سال در بودجه دولت كابل ناپدید می شود.
دفترکنترول وتفتیش ملی انگلیس باید دفتری را در كابل افتتاح كند تا بتواند به این مسایل پی ببرد.
عملیات غرب در افغانستان در كسب هدف مربوط به از میان برداشتن بی قانونی و تبدیل
افغانستان به یك دمكراسی ثابت طرفدارغرب شكست خورده است، عملیات هشت ساله غرب نتوانسته است تجارت تریاك را حذف كند و قادر نبوده است تا مراکز تروریستی درمرز افغانستان - پاكستان را از میان بردارد...

حرف هایی در انگلیس مدام گفته می شود كه باید كاری كرد. اما سوال در اینجاست كه: آیا حتما باید كاری كرد حتی اگر آن كار احمقانه باشد؟ در افغانستان هیچ ماموریت واقعی، هیچ هدف بدست آمدنی و هیچ استراتژی بلند مدت وجود ندارد وهرآنچه كه در افغانستان انجام می شود فقط ادامه بی ثمر یك شكست است.