عملیات نظامی قوای ائتلاف و مشکل مردم افغانستان

ریچارد هالبروك فرستاده جدید باراك اوباما به افغانستان و پاكستان در كنفرانس امنیتی مونیخ اظهار كرد كه پیروزی در جنگ افغانستان به مراتب سخت ‌تر از پیروزی در جنگ در عراق است. آمریكا در مورد جنگ افغانستان با مشكل جدی روبرو شده است كه پیش از این با چنین موردی برخورد نداشته است. هالبروك افزود كه به عقیده وی شرایط بد جاری در افغانستان همچنان در حال افزایش است كه در آینده بدتر از وضعیت جاری در افغانستان خواهد شد.

با گذشت نزدیك به هشت سال، نیروهای آمریكا و ناتو به نام مبارزه با تروریسم همچنان در افغانستان باقی مانده و معلوم نیست كه دولت های مجاور افغانستان از جمله روسیه، چین و ایران تا چه زمانی این استقرار را تحمل كنند، مخصوصا كه مقاومت محلی بر ضد آنان هم رو به افزایش است و روسیه دوباره در برابر غرب قرار می گیرد.

تداوم کشتار غیرنظامیان بدست نیروهای خارجی مستقر درافغانستان به عنوان یک معضل امنیتی خطرناک و حساسیت برانگیز، باز هم اعتراضات مقامات ومردم افغانستان را در پی داشته است.

بمباران های متعدد و حملات پی درپی وگاه وبیگاه نظامیان آمریکا و ناتو درحالی جان و سلامت غیر نظامیان و افراد بیگناه را تهدید می کند که کرزی، برخی از وزرا و مقامات دولتی، نمایندگان پارلمان و سازمان های حقوق بشر داخلی و خارجی،سران و نمایندگان احزاب و جریان های سیاسی و عامه مردم افغانستان، درزمان ها و مقاطع مختلف، خودسری ها و اقدامات خشونت بار نیروهای خارجی را محکوم کرده اند و به آنان نسبت به پیامدهای منفی و خطرآفرین چنین وقایع و فجایعی هشدار داده اند.

این کشتارها وتداوم آن مخصوصاً درماه های اخیر، باعث شد تا کرزی، ضمن انتقاد ها و محکومیت های مکرر، کشورهای غربی ذی دخل در قضایای افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در کشور را تهدید به برگزاری لویه جرگه و عکس العمل مردمی از طریق بزرگان قبایل و نمایندگان ملت کند. اما با وجود این هشدارها باز هم نظامیان خارجی، تعدادی از ساکنان ولایات لغمان، خوست و زابل را به خاک و خون کشاندند و فجایع دیگری را رقم زدند.

تکرار کشتار زنان و کودکان و افراد غیر نظامی توسط نظامیان خارجی یکی از مسائل و چالش ها فراروی دولت کرزی به شمار می رود و برخی از صاحبنظران معتقدند که باید مقامات دولتی دربرابر حفظ جان اتباع کشور، جدیت و جانفشانی بیشتری داشته باشند و با روی دست گرفتن سازوکارهای مناسب و قوی جلو اقدامات غیر قانونی نیروهای خارجی و کشتار غیرنظامیان بدست آنان را بگیرند.

برای افغانستان سال ۲۰۰۷ سالی پر از حادثه بود و کمتر خبر خوشی از طریق رسانه ها پخش شد. انفجارهای کنار جاده ای، حملات انتحاری و جنگ های مسلحانه میان نیروهای امنیتی وطالبان که در بسیاری موارد تلفات سنگینی را به همراه داشت، دراین سال شدت کم سابقه ای یافت. بیش از ۱۴۰ حمله انتحاری در طول دوازده ماه، در کشوری که پنجاه هزار نیروی مسلح بین المللی وهزاران نفر از نیروهای امنیتی داخلی در آن مشغول تامین امنیت هستند، نمایانگر شدت نا امنی و افزایش فعالیت طالبان است؛ گروهی که شش سال پیش، شکست خورده تلقی می شد. فعالیت طالبان از سال ۲۰۰۲ میلادی سیر صعودی پیموده است. به شکلی که شدت نا امنی ها و تلفات ناشی از آن، هرسال به تناسب سال قبل بیشتر شده است. میانگین تلفات ناشی از خشونتها در افغانستان در سال ۲۰۰۶، حدود چهار هزار بود، در حالی که براساس گزارشها، در سال ۲۰۰۷ بیش ازپنج و نیم هزار نفر در افغانستان کشته شدند. این تلفات شامل افراد طالبان، غیرنظامیان و نیروهای امنیتی می شود.

به نوشته پایگاه اینترنتی روزنامه مسلم نیوز، چاپ لندن، گروه امداد سازمان ملل درافغانستان اعلام کرد: شمار غیر نظامیان كشته شده در افغانستان درسال دوهزاروهشت در مقایسه با سال قبل ازآن حدود چهل درصد افزایش داشت.

بر اساس گزارش امداد رسانان ملل متحد در افغانستان، درسال دوهزاروهشت همچنین بیش از سی وسه امدادگر كشته ویکصدوچهل وهفت نفر دیگر ربوده شدند ویکصدونودوهفت رویداد ضد امنیتی درافغانستان بوقع پیوسته و بیشتر این رویدادها در مناطق جنوب وشرق کشور رخ داده وبیشتر قربانیان كودكان و زنان بوده اند. همچنین از زمان پایان یافتن درگیری های عمده در سال دوهزارویک تاكنون، بیش از دوهزاروصدغیرنظامی براثر درگیریها جان باخته اند. امداد رسانان ملل متحد درگزارش خود اقدام نظامیان بین المللی، به ویژه نظامیان آمریكایی در بمباران مناطق مسكونی و شهری را علت اصلی كشتار غیرنظامیان اعلام كرد. درگیری ها درافغانستان درسال های گذشته، افزون بر كشتار، سبب مجروح شدن غیر نظامیان، بی خانمانی و از دست دادن دارایی، تخریب منازل و محروم شدن مردم كشورازتحصیل، بهداشت ودیگر خدمات اساسی شده است.

این نهاد درگزارش خود همچنین، درباره گسترش بی قانونی و نا امنی در سراسر این كشورخبر داده اند. درهمین حال روزنامه مسلم نیوز، چاپ لندن نوشت : دولت آمریكا به بهانه ریشه كن كردن طالبان والقاعده با شعار ایجاد دموكراسی به افغانستان لشكركشی كرد، پس ازگذشت بیش ازهفت سال، هنوزهفت ولایت كشورتقریبا دركنترول طالبان است و در آنها، كشت خشخاش و دیگر فعالیت های غیر قانونی به طور گسترده صورت می گیرد.

حملات هوایى سربازان آمریكایى درافغانستان منجر به كشته شدن زنان، اطفال ومردم بی گناه شده است. این حملات هوایى جاده هاى افغانستان را مملو ازتظاهرات گسترده خیابانى كرد و حتى خشم پارلمان را نیز برانگیخت.

روزنامه اتریشى اشتاندارد در گزارشى نوشته است: انتشارگزارش هاى مربوط به مرگ شمار كثیرى از غیر نظامیان در حملات هوایى آمریكا منجر به برپایى تظاهرات و برانگیختن خشم مقامات افغان شده است. در نزدیكى روستاى عزیزآباد جایى كه طبق اطلاعات دولت افغانستان حدود ۸۹ غیر نظامى در یك حمله هوایى اردوی آمریكا كشته شدند، ۲۵۰ تن از ساكنان این منطقه به مقابله واعتراض علیه قوای هاى خارجى پرداختند.

كرزى، نیز بامحكوم كردن این اقدام، ازعملكرد نیروهاى آمریكایى در این ارتباط ابراز نارضایتى كرد. كرزى در بیانیه اى با انتقاد از نیروهاى بین المللى از توافقات وهماهنگى هاى اندك این نیروها با مقامات محلى انتقاد كرد. كرزى بارها ازقوای ائتلاف درخواست كرده بود كه از كشتن غیر نظامیان اجتناب و خوددارى كنند.

كاى آیده، فرستاده ملل متحد درافغانستان نیز با اخطار نسبت به نتیجه گیرى هاى عجولانه، گفت- تلاش نیروهاى ائتلاف تا كنون با موفقیت همراه نبوده است.. نیروهاى ائتلاف تاكنون بارها مورد انتقاد قرار گرفته اند، این انتقادات در حالى صورت مى گیرد كه عملا نتایج این انتقادات نه تنها چشم گیر نبوده كه دربرخى موارد معكوس نیز بوده است. طبق اطلاعات كمیسیون حقوق بشراز شروع سال جدید تاكنون ۹۰۰غیر نظامى در كشور كشته شده اند. در ما جنوری نیز درپى دو حمله هوایى نیروهاى ائتلاف ۶۴غیر نظامى كشته شدند كه اغلب آنها زنان و كودكانى بودند كه در یك مراسم عروسى حضور داشتند.

دفتر نماینده گی سازمان ملل متحد (یوناما) درافغانستان اعلام کرده است که طی سال گذشته در اثرحملات انتحاری وبم گذاریها در نقاط مختلف کشوربیش ازیکهزار فرد ملکی کشته شده است. سخنگوی دفتر یوناما گفت : از اوایل سال دوهزاروهشت میلادی الی ختم آن بیش ازیکصدوبیست حمله انتحاری در نقاط مختلف کشور به وقوع پیوسته است.

وی افزود در حملات انتحاری علاوه برکشته شدن بیش از یکهزارنفر چهار صد تن دیگر مجروح شده است. افزایش در رقم حملات انتحاری درحالی ازسوی دفتر یوناما اعلام میگردد که سخنگوی طالبان گفته است، طی سالجاری نیروهای خارجی و داخلی بیش از یکهزار افراد ملکی را در نقاط که تحت تصرف طالبان قرار دارد کشته و بیش ازپنجصد تن دیگررا مجروح کرده اند. حمله نظامیان آمریكایی به خانه‌ای درقریه كندی درخوست یكبار دیگر به منبع تنش میان دولت با نظامیان آمریكایی تبدیل شد. درین اقدام آمریكایی‌ها سه غیرنظامی كشته ویك كودك چهار ساله نیز مورد حمله یك سگ وحشی نظامیان آمریكایی قرار گرفت. به گزارش نیویارك تایمز، حمله آمریكایی‌ها خشم مقام‌های افغان از جمله رئیس‌جمهور این كشور را برانگیخت.

 كرزی با انتقاد از نحوه عملكرد و حملات نظامیان آمریكایی در حضور دیپلمات‌های خارجی گفت: ورود به خانه مردم آن‌هم با زور اقدامی است علیه دولت افغانستان. بسیاری براین باورند كه هفت سال از دوران حضور كرزی درقدرت گذشته است اما نه‌تنها اثری از تحول و بهبود در كشور مشاهده نشده بلكه روز به روزحملات طالبان افزایش یافته وحضور آمریكایی‌ها وحملات آنها خرابی‌های بیشتری را باعث شده است.

به‌رغم مخالفت‌ها واما واگرها، دولت آمریكا قرار است نیروی تازه‌نفس به افغانستان اعزام و تا سال آینده کم از‌كم بیست تاسی هزارهزار نیروی جدید عازم این كشور جنگ‌زده كند.

این اقدام نیزباعث شده تا كرزی درخواست‌های جدیدی ازآمریكا داشته باشد:

- وی خواهان احترام بیشتر آمریكایی‌ها به فرهنگ سنتی اسلامی در كشورش شده است؛ چرا كه ورود بدون اجازه مردان به خانه‌ها به مثابه یك هتك حرمت محسوب می‌شود.

- همچنین از آنها خواسته تا نه تنها از میزان حملات به غیرنظامیان بكاهند بلكه در هرحمله‌ای دولت افغانستان را در جریان قرار دهند. این خواسته ظاهرا از سوی آمریكایی‌ها به دیده فراموشی نگریسته شده است، چراكه معتقدند به دلیل ارتباط دولت كرزی با طالبان ممكن است این گروه از پیش، از هرگونه اقدام آمریكایی‌ها مطلع شود. در هر حال لازم به ذكر است كه درقریه كندی نیروهای آمریكایی در خانه‌ ای را شكسته و پدر و مادر و سایر مردان را كشتند. گفتنی است حمله به خوست با سفر جان كری، سناتور دموكرات آمریكایی به افغانستان همزمان شد. وی تصریح كرد كه هرطور شده آمریكا بایستی حمایت ساكنان محلی افغانستان درجنگ با ترور را به‌دست آورد.

از سوی دیگر سی.ان.ان نیز به نقل از گروه بحران بین‌المللی گزارش داد كه تلاش برای اصلاح پولیس ملی به دلیل فساد و فقدان اراده سیاسی با ناكامی مواجه شده و پولیس به‌جای كمك به برقراری نظم اجتماعی به مبارزه با طالبان پرداخته است. گروه بحران می‌افزاید: اردوی آمریكا... همچنان به‌ پولیس به‌مثابه ابزار امنیتی كمكی می‌نگرد به‌جای اینكه پولیس را درجای خود كه همان برقراری قانون است به‌ كار گیرد.

کرزی هنگام دیدار باعلمای دینی و بزرگان قومی در ولایت خوست بار دیگر تاکید نمود که با نیروهای خارجی که خود سرانه دست به عملیات جنگی در مناطق مختلف می زنند برخوردجدی خواهد کرد و به آنان تفهیم خواهد نمود که از این عمل خود داری کنند. وی در جریان این مسافرت به مردم آن ولایت اظهار داشت: اگر آمریکایى ها از کشتن مردم ملکى دست نکشیده، حرف مرا را قبول نکنند، یک جرگه مردمى تشکیل می دهم و درمورد آمریکایى ها فیصله نهایى را اتخاذ خواهم کرد.کرزی گفت: از پنج سال به اینطرف مستقیما به نیروهای خارجی از کشتارمردم بیگناه شکایت کرده ام مگرهیچ سودی نداشته است. اگر بیشترازین با نیروهای خارجی سخت تربرخورد نماییم افغانستان راترک می نمایند. وی ازمردم نظرخواهی کرد، که بانیروهای خارجی بعد از حملات متعدد باید چگونه برخورد صورت گیرد؟ اکثریت مردم جواب داد: باید افغانستان را ترک نمایند، اگرمارا می کشند دیگر ضرورت نداریم.

بعدا رییس جمهور اضافه نمود: اگرتلفات غیرنظامیان قطع نشود مجبوریم نمایندگان مردم را ازتمام ولایات دعوت نماییم و ازایشان نظرخواهی شود که خارجی ها باشند یا بروند. دراین سفرکرزی ازسوی بزرگان خوست مورد انتقاد شدید قرار گرفته وضمنا مردم خواهان خروج نیروه های آمریکایی از داخل شهر وساحات مسکونی گردیدند.

همچنان اسپنتا در یك كنفرانس خبری با انتقاد ازكشورهای غربی درمورد وجود فساد گسترده اداری در كشور واكنش نشان داد و اعلام كرد: هشتاد درصد از كمك‌های بین‌المللی توسط خود كشورهای كمك كننده مصرف می‌شود و فقط بیست درصد توسط افغا‌نان مصرف می شود كه آماده پاسخ دهی به آن هستیم.

وی این نوع انتقادات را ناعادلانه خواند وگفت: برخی اوقات به جرمی متهم می شویم كه مرتكب نشده‌ایم.

اسپنتا همچنین در پاسخ به اظهارات جنرال كرادوك فرمانده آمریكایی ناتو كه خواستار شكار قاچاقچیان شده بود، ابراز داشت: افغان‌ها مرغ نیستند كه شكار و كشته شوند واین نوع سیاست برای افغانستان غیر قابل قبول است.

كشتن یك افغان به گمان اینكه احتمالاً درتولید مواد مخدر دست دارد، مسأله‌ای است كه حكومت افغانستان به آن واكنش شدید نشان خواهد داد ومتهمین فقط در صورتی كه جرم آنان درمحاکم ثابت شد، باید مجازات شوند.

وی درمورد عدم موفقیت جامعه بین‌المللی درافغانستان گفت: ولایت هلمند دركنترول دولت نیست وكسانی در قبال هلمند مسئول هستند كه در آنجا حضور دارند. این سخنان اسپنتا به تولید تریاك در ولایت هلمند كه در كنترول نیروهای انگلیسی قرار دارد، اشاره دارد.

سازمان ملل متحد درتازه ترین گزارش خویش اعلام كرد كه درحملات سال جاری در افغانستان كه از سوی مخالفین یا نیروهای آمریكایی وتحت امرناتو صورت گرفته یکهزاروچهارصدوچهل وپنج غیر نظامی كشته شده‌اند كه این رقم نسبت به سال گذشته، چهل درصد افزایش داشته است. هشتصد تن از این قربانیان یا پنجاه وپنج درصد آنها در حملات نیروهای مخالفین كشته شده‌اند. دراین گزارش آمده است: سربازان آمریكایی، ناتو وافغان نیز در حملات خود پنجصدوهفتادوهفت غیرنظامی را كشته‌اند كه از این تعداد سه صدونودوپنج تن ازآنها در حملات هوایی كشته شده‌اند.

این گزارش می‌افزاید: همچنین شصت وهشت غیر نظامی درتیراندازی‌های بی‌هدف یا دیگر رخدادها كشته شده‌اند كه ملل متحد نتوانسته‌اند عاملین آنها را شناسایی كنند.

همزمان رهبران سیاسی ناتو تلاش می کنند به وحدتی درفرماندهی نیروها درافغانستان برسند. اگرچه وحدت رویه در میان نیروهای چندملیتی که درحدود سی وهفت کشور هستند وهمچنین نیروهای غیرنظامی که درساختار تیم های بازسازی ایالتی به کار مشغولند، بسیار دشوار است اما وحدت درفرماندهی باید یکی ازاولویت های اصلی باشد که به مسائل ضروری وازجمله کشتارمردم بی گناه توجه شود. درحال حاضر حتی اتحاد معمولی میان بازیگران اصلی درافغانستان وجود ندارد.