محمد طاهر نسیم
مطالعاتی از تاریخ:
خاطرات یک کهنسال افغانی
دربارۀ "لنین" و "اکتوبر"!
پیروزی انقلاب کبیر اکتوبر، و خلقهای رزمنده روسیه، و شکست تجاوزگران امپریالیستی، گسترش و استحکام جنبشهای رهائی بخش ملی و مترقی در هرگوشه و کنار جهان به موضعگیری های استقلال طلبانه، و آزادیخواهانه ملی در افغانستان کمک و مساعدت گسترده ای نموده است.
· و. ای. لنین دوبار نمایندگان هیأت افغانی را که به ماسکو در ماه اکتوبر ۱۹۱۹ برای برپائی مناسبات دوستانه میان دو کشور آمده بودند به حضور پذیرفت.
· نخستین موافقتنامۀ دوستی و همکاری متقابل بتاریخ ۲۸ فبروری ۱۹۲۱ به امضاء رسید. پس از این و. ای. لنین به رهبران افغانستان نوشت: ". . . ما باور داریم که آرزو های بی آلایشانۀ ما تحقق خواهد یافت، و روسیه برای همیشه نزدیکترین دوست دولت بهیۀ افغانستان به سود آسایش هر دو ملت خواهد گردید . . ."! (لنین، کلیات جلد ۵۲ ص ۳۱۸- ۳۱۹)
· لنین در سالهای ۱۹۱۹ و ۱۹۲۱ نیز پیامهای به شاه امان الله خان فرستاده است.
+ + + +
میرزا محمد خان یفتلی، یکی از شاهدان و همکارانیکه در برپائی پیوند های دیپلوماتیک میان کشور شورا ها و افغانستان بود و عضویت هیأت دیپلوماتیک افغانی را داشت، خاطرات خود را از ۱۹۱۹ نگاشته است که خبرنگار روزنامۀ "پراودا" یو. ژوکوف در سال ۱۹۵۵ بنشر سپرده است.
دیپلومات کهنسال با به خاطر آوری رخداد های سال ۱۹۱۹ به آهستگی و اندیشمندانه گفته است:
". . . ان هنگام، روزگار شورانگیز بود. امان الله خان که پس از مرگ پدرش به قدرت رسیده بود، مانیفیستی را پخش کرد که در آن آزادی کامل کشور ما را اعلام کرده بود. استعمارگران انگلیسی در پاسخ سومین جنگ را در برابر ما به راه انداختند. اوضاع واقعاً دراماتیک بود. در همین هنگام به تاریخ هفتم اپریل، پادشاه جوان ما پیامی را برای "لنین" فرستاد که در آن به کشورش (شوروی) که در آن روز ها مورد یورش دشمنان قرار گرفته بود پیشنهاد اتحاد و دوستی کرد . . ."!
+ + + +
"یفتلی" در جای دیگر از خاطرات خود میگوید:
". . . ما آنچه را که با چشمان خود میدیدیم و با گوش های خود میشنیدیم باور کرده نمیتوانستیم. در کدام کشور دیگر غیر از روسیه شوروی ما میتوانستیم روی چنین پذیرائی پرشور حساب کنیم . . ."!
". . . ما را به یک میدان بزرگ و با صفا بردند . . . در آنجا به ماشینی که در اختیار ما گذاشتند، سوار شدیم و روانۀ ویلای شدیم که برای ما در نظر گرفته شده بود. ما از احساس نظم در همه جا و در همه امور حتی جزئیات در شگفتی آن شده بودیم. ما میدانستیم که پایتخت شما را از هر سو دشمنان جانی تهدید میکردند. مگر با آنهم در هیچ جایی کوچکترین نشانه ای از سر درگمی و بی سر و سامانی به چشم نمیخورد . ."
+ + + +
روزی دیگری و. ای. لنین هیأت افغانی را در کاخ کرملین به حضور پذیرفت.
"یفتلی" در این باره یادآوری نموده است:
". . . از آن زمان ۳۴ سال میگذرد، میترسم دقیقاً نتوانم آنچه را که رهبر روسیه گفته بود، یاد بیاورم. اما به خاطر دارم که روزنامه های شما گزارش مفصلی را دربارۀ دیدار ما به نشر سپرده بودند. شما میتوانید از آن بهره گیرید."
در کلیکسیون "پراودا" این گزارش که با روحیه انقلابی تهیه شده بود و نگهداری گردیده است. در گزارش چنین آمده است:
"چهاردهم اکتوبر ساعت ۷ شام رفیق لنین صدر کمیسیاریای خلق، سفیر فوق العاده افغانستان را در حالیکه نماینده گان کمیسیاریای خلق در امور خارجه حضور داشتند، پذیرفت. رفیق لنین از سفیر در دفتر کار خود با این سخنان پذیرائی کرد:
"من دست دوستی به سوی شما دراز میکنم و امیدوارم که شما به همۀ خاور زمین در آزادی از ستم امپریالیزم اروپا کمک نمائید . . ."
در روند گفت و شنود ها رفیق لنین یادآور شد:
"حکومت شوروی که حکومت رنجبران و ستمدیدگان است، درست در تلاش همان چیز است که سفیر افغانستان بر آن تأکید دارد، اما لازم است تا خاور مسلمان این را درک کند و روسیه را کمک نماید"
سفیر در پاسخ گفت: ". . . خاور مسلمان این مطلب را درک کرده است و آن ساعتی که همه جهانیان ببینند که امپریالیزم اروپا در مشرق جای ندارد، نزدیک است . . ."! سپس سفیر به پا برخاست و اظهار داشت: "افتخار دارم نامۀ امیر خود را در خدمت رئیس حکومت آزاد و پرولتری روسیه تقدیم میدارم. آرزومندم آنچه که حکومت افغانستان بیان میدارد، مورد توجه حکومت شوروی قرار گیرد. ."
رفیق لنین پاسخ داد: "با کمال خورسندی نامۀ او را پذیرفته و وعده میدهم که به زودی به کلیه مسایل مورد علاقه افغانستان پاسخ بدهم . ."!
+ + + +
میرزا محمد یفتلی ادامه داد:
"پس از این دیدار من موفق گردیدم دو، سه بار دیگر "لنین" را ببینم، به ویژه شبی را به خاطر می آورم که ما در لوژ ویژه دیپلوماتیک در "بالشوی تیاتر" نشسته بودیم، راستی باید بگویم که کلاً کوردیپلوماتیک ماسکو در آن زمان متشکل از نماینده گان دو، سه دولتی بود که حکومت شوروی را به رسمیت شناخته بودند. ما میدیدیم و میدانستیم که در آن هنگام شما به دشواری زندگی میکردید و گذشته از آن به این امر ارج میگذاشتیم که ماسکو هرآنچه را که ممکن بود انجام میداد تا به کشور ما که نیز روز های دشواری را پشت سر میگذاشت، کمک کند."
+ + + +
"یفتلی" در سفارت افغانستان در ماسکو دو سال کار کرد. همزمان با آن سفارت شوروی در کابل به کار خود آغاز کرده بود. نخستین سفیر شوروی "سوریتس" بود که بتاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۱۹ وارد کابل شد.
===========
۲۴-۸-۲۰۱۴ محمد طاهر نسیم
توجه:
کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است
کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد
Copyright©2006Esalat