تاریخ ارسال به «اصالت»
:
Tue, July 22, 2008 12:18 pm
هفتاد و پنج‌مین سالگرد درگذشت کلارا زتکین
ارسالی : علی رضا اخوان
کلارا زتکین در سن ۶۶ سالگی
مدافعان برابری حقوق زنان در جهان راهی طولانی را پیموده‌اند. تلاش آنان نتایج بزرگی نیز درپی داشته است اما هنوز هم برخی از خواست‌های اولیه جنبش زنان که در زمان کلارا زتکین مطرح شده‌اند، بخشی از شعارهای روز فعالان حقوق زنان محسوب می‌شوند! خواست‌هایی که به دلیل مطرح کردن آنان، مدافعان حقوق زنان به زندان و شکنجه، تبعید، پی گرد و محرومیت های اجتماعی محکوم می شوند!
در ادامه ی متن، خانم شیرین جزایری نیم نگاهی به زندگی کلارا و خواست‌های زنان در زمان او داشته است.
کلارا زتکین هنگام سخنرانی در یک گردهم‌آیی
(در زمانی و مکانی نامعلوم)
کلارا زتکین (Klara Zetkin) یکی از اولین مبارزان حقوق برابر زنان است که نه تنها به عنوان سیاست مدار برجسته جنبش سوسیال دموکراسی، بل که به عنوان یکی از چهره‌های رهبری جنبش زنان آلمان شناخته شده است. گفته می شود که در مراسم خاک‌سپاری کلارا زتکین در مسکو (در بیستم ژوئن ۱۹۳۳ میلادی) بیش از ۶۰۰ هزار نفر شرکت کردند تا با این مبارز برجسته جنبش زنان وداع گویند! کلارا زتکین ۷۶ سال زندگی کرد و خاکستر جسد او در دیوار کرملین به خاک سپرده شد.
کلارا آیسنر دختر یک معلم روستایی از ایالت ساکسن آلمان بود که در خانواده‌ای مسیحی با نظرات انسان‌دوستانه بزرگ شد. در دوران تحصیل در آموزشگاه تربیت معلم در لایپزیک به عضویت حزب سوسیال دموکرات آلمان درآمد. به‌دنبال آشنایی با اوسیپ زتکین (Ossip Zetkin)، انقلابی روس، در سال ۱۸۸۳ به همراه وی به پاریس رفت. کلارا، نام فامیل زتکین را برای خود برگزید، اگرچه هرگز رسما با اوسیپ ازدواج نکرد. او در پاریس به عنوان روزنامه‌نگار در نشریات کارگری فرانسوی و آلمانی مشغول به کار شد و هر دو پسر خود را در این شهر به‌دنیا آورد.
کلارا زتکین به عنوان نماینده سوسیال‌دموکرات‌های آلمان در دومین جلسه انترناسیونال سوسیالیستی در پاریس شرکت جست. سخنرانی او در این نشست باعث شد که او به عنوان موسس و یکی از رهبران برجسته جنبش زنان شناخته شود. کلارا گفت: «همان گونه که کارگر توسط سرمایه‌دار به انقیاد کشیده می‌شود، زن نیز تا زمانی که از نظر اقتصادی مستقل نشده، در بند مرد باقی خواهند ماند!»
اولریکه ماستکیرشنینگ (مسوول مجله زنان دویچه‌وله) در مورد این مبارز خستگی‌ناپذیر می‌گوید: «کلارا زتکین پیش از هرچیز برای خواست استقلال اقتصادی زنان، برای حق داشتن شغل برای زنان مبارزه کرد. خواست او تنها حق شرکت در انتخابات برای زنان نبود، بل‌که حق عدم وابستگی اقتصادی برای زنان را نیز مطرح کرد. به نظر زتکین از این طریق است که زنان می‌توانند با حقوق برابر در تصمیم گیری‌های سیاسی کشور نقش داشته باشند. این خواست امروزه نیز برای زنان مطرح است»
کلارا بعد از درگذشت شریک زندگی‌اش در سال ۱۸۹۰، به همراه کودکانش از پاریس به اشتوتگارت آلمان بازگشت و در آن‌جا به عنوان نویسنده یک نشریه کارگری زنان به‌نام ”برابری“ شروع به کار کرد. آشنایی‌اش با هنرمند نقاش، گئورگ فردریش زوندل به ازدواج با وی انجامید.
کلارا زتکین نخستین زنی بود که به رهبری حزب سوسیال دموکرات آلمان رسید. در اولین جلسه کنفرانس بین‌المللی زنان سوسیالیست در اشتوتگارت او به عنوان منشی عالی حزب برگزیده شد. سه سال بعد، در ۲۷ آگوست سال ۱۹۱۰ دومین کنفرانس بین‌المللى زنان در کپنهاگ با شرکت ۱۰۰ شرکت‌کننده از هفده کشور جهان برگزارشد. در این کنفرانس، به پیشنهاد کلارا زتکین روز هشتم ماه مارس به عنوان روز زن، براى دفاع از حقوق زنان در مقابل تبعیضات مختلف و چند جانبه برگزیده شد.
خانم ماستکیرشنینگ می گوید که امروز هم شعارهای جنبش زنان از سوی کسان دیگر و با شکل دیگر ولی با همان محتوا مطرح می‌شوند: «طبیعی است که امروزه زنان در آلمان در مقابل قانون دارای حقوقی برابر با مردان هستند. طبیعی است که آنان امکان مساوی شرکت در انتخابات را دارند و از نظر حقوقی تفاوتی میان مردان و زنان وجود ندارد اما در عمل و در محیط کار وضع به گونه‌ای دیگر است! برای مثال، در آلمان نمونه‌های بسیاری را می‌توان یافت که نشان می‌دهند زنان با کار برابر، حقوقی کمتر از مردان دریافت می‌کنند! (بخش دوم نوشته‌ی سیاست‌مداران چقدر حقوق می‌گیرند و زنان شاغل چقدر، در این مورد است) یا به بحثی که امروزه در آلمان درباره امکاناتی برای والدین جوان در نگهداری از کودک و حفظ شغل خود در جریان است، توجه کنید که چه دلایلی از جناح محافظه‌کاران برای لزوم باقی ماندن زنان در خانه عنوان می شوند!»
مهم‌ترین خواست‌های زنان از سوی کلارا زتکین و مبارزان همراه او بدین گونه بیان شدند: لزوم تدوین قوانین حمایت‌کننده کار براى زنان؛ حق راى و شرکت در انتخابات؛ برابرى مزد با مردان در مقابل کار مساوى؛ هشت ساعت کار در روز؛ حمایت از مادر و کودک؛ مرخصی زایمان؛ حق داشتن تعطیلات و تعیین حداقل مزد.
یکی از نزدیک‌ترین دوستان کلارا، روزا لوکزامبورگ بود که با گروه جدا شده از حزب سوسیال‌دموکرات، بعدها حزب کمونیست آلمان را پایه‌ریزی کردند. کلارا زتکین به عنوان نماینده حزب کمونیست دوران جمهوری وایمار در برلین بسر برد و سپس در مسکو بود که او سومین جلسه بین‌المللی سوسیالیستی زنان را رهبری کرد. در سی‌ام ماه اوت ۱۹۳۲ زتکین در سن ۷۵ ساگی به عنوان نماینده مجلس و رییس سنی پارلمان آلمان، اولین جلسه مجلس آلمان، رایشستاگ، را افتتاح کرد. چند ماه بعد بدنبال قدرت یافتن حزب فاشیستی ناسیونال سوسیالیست‌ها مجبور شد از آلمان بگریزد و به مسکو برود.
زندگی مملو از مبارزه کلارا زتکین در بیستم ماه ژوئن سال ۱۹۳۳ در همین شهر به پایان رسید.
نویسنده: علی همتی
ارسالی: علی رضا اخوان
توجه !
کاپی و نقل مطلب فوق صرف با ذکر نام و ادرس سایت «اصالت» مجاز است !