مذاکرات صلح در افغانستان: اعتبار پاکستان در خط

شنبه‏، ۱۲ مارچ‏ ۲۰۱۶

عبدالناصر نورزاد

مذاکرات صلح در افغانستان: اعتبار پاکستان در خط

نویسنده: احمد رشید، روزنامه نگار پاکستانی

منبع: الجزیره

برگردان: عبدالناصر نورزاد

دور بعدی گفتگو های چهار جانبه که قرار است روز دوشنبه در اسلام برگذار شود، میتواند بعنوان آخرین دور مذاکرات مطرح شود، اگر پاکستان در کشاندن طالبان به میز مذاکره ناکام بماند. به اساس اعلامیه منتشره شده از سوی طالبان بروز شنبه، این گروه به علت اعزام سربازان بیشتر امریکایی به افغانستان و ادامه حملات هوایی بالای این گروه، از اشتراک در این دور مذاکرات چهارجانبه خودداری خواهند کرد.

کشور های چین، امریکا، افغانستان و پاکستان تا اکنون چندین دور مذاکرات را به هدف کشاندن طالبان به دور میز گفتگو های صلح دایر کرده اند که با ناکامی مواجه شده است و این مذاکرات قادر به اقناع طالبان مبنی بر پیوستن به روند گفتگوی های صلح با دولت افغانستان نشده است.

اگر این دور مذاکرات به شکست بیانجامد، نتایج برخاسته از آن برای تمام منطقه وحشتناک خواهد بود و رییس جمهور غنی با چالش های بزرگ سیاسی در کشور مواجه خواهد شد. تصرف ولایت های بزرگ افغانستان توسط طالبان در ظرف چند هفته و تقرب بر صفر میزان اعتماد بر پاکستان از جانب جامعه جهانی که نقش مخرب و دوجانبه را در این بحران بازی کرده است از عواقب ناشی از شکست مذاکرات صلح خواهد بود.

تاثیر این بازی:

هیئت طالبان با دولت افغانستان تنها یکبار در ماه جولای سالا گذشته دیدار داشته است که بلافاصله این دیدار ها با اعلام خبر مرگ ملاعمر رهبر طالبان در دو سال پیش، به شکست انجامید. بعد از آن چندین نشست چهار جانبه به هدف کشاندن طالبان به گفتگو های صلح برگذار شده است. در عوض طالبان موجی از حملات تخریب کارانه و تضعیفی را بالای نیروهای امنیتی افغان در جریان زمستان راه اندازی کرده اند. اماجنگ در افغانستان هر روز ابعاد گسترده تر بخود می گیرد.حال طالبان در آستانه تسخیر ولایت جنوبی هلمند هستند و اگر این ولایت بدست طالبان سقوط کند مطمئنا اثرات آن بالای ولایت های همجوار دیگر منتفی نخواهد بود

معمای بحران هم برای کابل و هم در نزد جامعه جهانی در هاله از ابهام باقی مانده مخصوصا اگر پاکستان در وارد کردن فشار واقعی بالای طالبان به هدف کاهش سطح خشونت ها و پذیرفتن گفتگوهای صلح ناکام بماند. رهبری طالبان در حال حاضر در پاکستان زنده گی میکنند و منبع مهم سرباز گیری این گروه از ۲.۵ میلیون مهاجرین افغانی است که فعلا در این کشور زنده گی میکنند. منبع تمویل این گروه شامل کنترول ترافیک مواد مخدر است که بخشی از آن توسط شورشیان پاکستانی تولید می شود.

از سوی دیگر علی الرغم اظهارات دولت برهبری نواز شریف و اردوی پاکستان در امر مبارزه با تمام گروه های تروریستی، واقعیت این است که طالبان افغان در پاکستان به حال خود رها شده اند و پایگاه هایشان از سال ۲۰۰۱ از زمان سقوط رژیم شان توسط امریکایی ها در کویته و پشاور وجود داشته است.

اعتراف های دولت پاکستان:

اخیرا، برای نخستین بار یک مقام پاکستانی در واشنگتن پذیرفته است که دولت پاکستان بالای طالبان نفوذ دارد. سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی نخست وزیر پاکستان گفته است ” ما تا حدودی بالای طالبان نفوذ داریم زیرا رهبری آن در پاکستان است و آنها بعضی از تسهیلات طبی را از پاکستان دریافت میکنند. همچنان خانواده های رهبر طالبان در پاکستان هستند و ما میتوانیم بالای آنها فشار وارد کنیم تا وارد گفتگو های صلح شوند”.

این نوع اعترافات قبلا هم بصورت مخفی نزد چینایی ها و امریکایی ها صورت گرفته بود اما هیچگاه علنی نشده است. اما چیزی که کمتر مشهود است این است که آیا پاکستان فشار واقعی را بالای طالبان مانند قطع راه های تمویل آنها در افغانستان و حتی تعیین ضرب الاجل برای رهبری آن ها را جهت خروج از پاکستان را که منجر به کشاندن آنها مبنی بر گفتگو با کابل شود وارد خواهد کرد؟ همچنین معلوم نیست که آیا اعترافات آقای عزیز نشانه ای از درماندگی، سرخوردگی پاکستان و یا حتی ادامه امتناع از مقابله با طالبان است؟ در جریان چند ماه گذشته، پاکستان یک خط متخاصم رو دررو را با کابل در پیش گرفته است و اصرار دارد تا کابل صدها طالب پاکستانی را که حملات منظم را در ولایت های شرقی افغانستان علیه نظامیان پاکستانی انجام میدهند، دستگیر کرده و به دولت پاکستان تسلیم دهد. هر چند واقعیت این است که دولت افغانستان با مشکلاتی در قسمت اداره ولایت های ننگرهار، کنر، بدخشان مواجه است. بر علاوه، طالبان پاکستانی در حال حاضر توسط طالبان افغان و القاعده در افغانستان میزبانی می شوند زیرا بدون میزبانی و کمک طالبان افغان، طالبان پاکستانی قادر به ادامه حیات در خاک افغانستان نیستند. اگر چه تا اکنون پاکستان از اینکه طالبان افغانی در خاک این کشور بالای ارتش این کشور حمله نمیکند راضی بنظر میرسد.

چیزی که مشهود این است که هم دولت افغانستان و هم گروه طالبان برای رسیدن به صلح به پاکستان نیاز دارند. نتیجه موفقیت آمیز این گفتگوها؛ بالاخره منجر به دیالوگ های جدی میان طالبان و کابل خواهد شد و آخرالامر منتج به بر برقراری آتش بس و طرح یک سیاست جامع جهت شریک ساختن طالبان در قدرت سیاسی خواهد شد. در حقیقت رسیدن به چنین آرمانی در پی گفتگو های صلح نهفته است. ولی اگر این گفتگو ها نتیجه ندهد چنین آرمانی وجود نخواهد داشت.

افغانستان با بحران های کثیرالابعاد ناشی از جنگ داخلی با طالبان مواجه است که توسط گروههای شورشی دیگر مثل القاعده، جنبش اسلامی ازبکستان، چیچینی ها و چندین گروه شورشی دیگر پاکستانی حمایت می شود. از طرف دیگر روحیه جنگی میان مقام ها، سربازان و فرماندهان افغان که تلاش بر انجام معامله با طالبان را دارند، پائین است.

سربازی گیری داعش:

در ولایت های شرقی همجوار با پاکستان، ارتش افغانستان و نیروهای طالبان بطور جداگانه در حال جنگ با داعش هستند که تلاش دارد تا از میان اعضای ناراضی طالبان سربازی گیری کند. داعش همچنان در پاکستان حضور دارد که میتواند در صورت ناکامی این گفتگو ها بالای وضعیت امنیتی در منطقه تاثیر بگذارد.

اگر جنگ داخلی در افغانستان به شکل دراماتیک روبه وخامت بگذارد این به نوبه خود متحدان نزدیک پاکستان مانند چین و امریکا را مجبور خواهد کرد تا اعتماد خود را در نیت پاکستان از دست بدهند. نتیجه برای پاکستان اسف بار خواهد بود زیرا این کشور سرمایه گذاری ده ساله چین را که بالغ به ۴۶ ملیارد دالر می شود و همچنان قرضه های صندوق مالی جهان را از دست خواهد داد.

خطر دیگر متوجه رییس جمهور غنی است که هر روز در حال از دست دادن اعتماد اکثریت افغانهای است که به علت اعتماد وی بالای پاکستان بر وی خشمگین استند. اگر گفتگوهای صلح محکوم به شکست شود، رییس جمهور غنی ممکن با چالش های زیادی سیاسی مواجه شود که بدون شک ریاست جمهوری اش را با خطر مواجه می سازد.

تورنجنرال جان نیکلسون فرمانده جدید امریکایی که تازه به این سمت گماشته شده و رهبری ۱۳۰۰۰ نظامی ناتو بشمول۹۸۰۰ سرباز امریکایی را به عهده دارد. وی اخیرا به اعضای کمیته خدمات نظامی سنای امریکا گفته است که وضعیت در افغانستان در حال بدتر شدن است. نیروهای ویژه امریکایی با هواپیماهای بی سر نشین به جنوب افغانستان اعزام شده اند تا با خطرات جدی وارد شده از جانب طالبان مقابله کنند.

داعش دور از افغانستان نیست:

جنرال راحیل شریف رییس ستاد ارتش پاکستان متعهد شده تا بمنظور ترویج صلح در افغانستان، بدون استثنا در تمام جبهات در مقابل تروریزم مبارزه کند. به گفته وی ارتش پاکستان در حال حاضر برای کاهش خطرات ناشی از تروریزم برضد گروه های تروریستی از جمله گروه طالبان پاکستانی در جنوب و شمال این کشور حملات راانجام میدهد.

اکثر پاکستانی ها می خواهند به شریف باور کنند که ارتش این کشور در مورد از بین بردن تمام اشکال تروریسم جدی است. که این اقدام باید شامل دستگیری طالبان افغانی و تسلیم دهی آنها به دولت افغانستان به عنوان بخشی از طرح صلح باشد که کماکان در این روند نتیجه حیاتی خواهد بود.از طرف دیگر این خود بر موفقیت یا شکست این مذاکرات می تواند تاثیر داشته باشد و آیند ثبات در آسیای جنوبی و مرکزی را تعیین می کند.

توجه!

کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است

کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد