نقش تاریخی زن در سیر تحولات سیاسی

Thursday, March 7, 2013 9:52:21

نقش تاریخی زن در سیر تحولات سیاسی

عبدالوکیل کوچی

کار و ایجاد گری مشخصهء اساسیء فعالیت های مشترک انسانهاست که از بدو پیدایش آدم تا ایندم با مساعی مشترکهء زنان با مردان ادامه دارد. پنجهزار سال قبل مادامیکه آریایی ها به سر زمین باختر مهاجرت کردند، زنان و مردان آریایی در مرکز آریانای کهن، مدنیت بزرگی را اساس گذاشتند و پس از سه هزار سال راه مهاجرت را در پیش گرفته و در جنوب هندوکش سرزمین وسیعی را از لغمان تا سیستان و از کندهار تا ننگرهار و حوزه های وسیع جغرافیایی را برای بود و باش خود انتخاب نمودند و بنای باعظمت شهر تاریخیء بگرام بیانگر استعداد شگرف، توانایی و کار مشترک زنان با مردان این مرز و بوم بوده است مسلما در نتیجهء کار مشترک زنان با مردان، تمدن عظیم و فرهنگ عالی از خود به یادگار گذاشته اند. زیرا کار و مبارزه از ویژگی های مقام عالیء زن در طول تاریخ این سرزمین باستانیست. چنانچه دهها فیلسوف، نابغه و علامه، طبیب و دانشمند، فزیک دان و ریاضی دان، ستاره شناس و عالمان بزرگ، در دامان مقدس زنان این میهن پرورش یافته اند. یادی از بزرگ مردان تاریخ کشور ما در عرصه های علم و فرهنگ چون سید جمالدین افغان، ابن سینای بلخی، ابو ریحان البیرونی، امیر علی شیر نوایی، امام فخر رازی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، خواجه عبدالله انصاری، حکیم نظامی گنجوی و دیگران، یاد آور سیمای تابنک زن و شخصیت محبوب زنان در راستای تاریخ این سرزمین میباشد.

شخصیت زنان عالم و فرهنگ دوست، ادیب و نویسنده، شاعر و سخنور تاریخ کشور ما چون رابعه بلخی، مهستی، حاذقه، محجوبه، مخفی بدخشی، عایشه درانی، نازو انا، فاطمه و اسما میرمن سمنبو و دیگران از چهره های نامدار ادبی کشور ما همچون مشعلداران علم و فرهنگ، با قلم اندیشه و دانش به جنگ بی دانشی و سیه روزی رفته که روشن نگری آنها بیانگر مقام شامخ انسان برآزنده یعنی زن در تاریخ درخشان کشور ما بوده و آثار گرانمایهء ایشان بیانگر انساندوستی، مهر ورزی و خدمت به انسان زحمتکش میباشد.

شیر زنان کشور ما در عرصه های کار و مبارزه بمثابه رزم آفرینان راه آزادی پرچم مبارزه را در میدان نبرد و کارزار مبارزه همواره بر افراشته اند. مبارزات قهرمانانهء زنان پیکار جو و آزادی خواه کشور ما بخصوص جنگ میوند سال ۱۸۸۰ م در صحنه های مبارزه و میدان جنگ حماسه آفریدند. شرکت شیر زنان کشور در جنگ مشهور میوند و یکی ازین قهرمانان، ملالی دوشیزهء جوانی که در میدان جنگ میوند بیرق سپاه ملی را در عوض بیرق دار کشته شده به شانه کشیده این دو بیت از زبان او در میدان جنگ طنین انداخت که در تاریخ افغانستان جاودانه شد.

خال به د یار له وینو کښیژدم

چه شنکی باغ کښی گل گلاب وشرموینه

که په میوند کبنی شهید نه سوی

خدای یژو لا لیه بی ننگی ته دی ساتینه

درین جنگ نا برابر، لشکر آزادی خواه افغانستان با غرور صد برآبر، تحت قیادت غازی محمد ایوب خان، عبدالکریم خان کوهستانی و دیگران پیروزی تاریخی بدست آوردند.

همچنان در کابل چهار صد زن آزادی خواه در جنگ با انگلیس در کوههای اطراف شهر بخصوص کوه آسمایی شرکت کردند. که سرخیء بیرق آزادی با خون ۸۳ نفر از زنان شهید گواه روشن قهرمانی زن در افغانستان است. یکی ازقهر مان زنان این جنگ آزادی زهرای جوان بود که به خون نامزاد عزیز خود عبدالله شهید سوگند یاد کرد که تا زنده باشم خدمتگار مادر عبدالله و خادم راه آزادی خواهم بود.

در همین سده بود که صدای مبارزهء دسته جمعی ء زنان برای رهایی از زیر سلطهء مستبدین تاریخ در گوشه و کنار جهان طنین افگند ه بود. چنانچه در سال ۱۸۵۷ کارگر زنان امریکا در مبارزهء داد خواهانه شان برای کسب حقوق خویش ایستادگی کردند رفته رفته جنبش زنان با نقش آفرینی انجیلا دویس، در امریکا، کلارا زاتگین در اروپا، جمیله بو پاشا در الجزایر، لیلا خالد در فلسطین، اندیرا گاندی و دیگران در هند، روزا لوکسامبورگ در آلمان و دهها و صدها زن قهرمان، نام دار و گم نام، در سایر نقاط جهان شکل همه گانی بخود گرفت و قربانی های بی شماری از خود بجا گذاشتند و درخت آزادی را با خون های پاک شان آبیاری کردند. تا که روز هشتم مارچ را به عنوان روز جهانیء زن ثبت تاریخ نمودند.

هشتم مارچ یاد آور روز های قیام زنان بخاطر تامین حقوق و آزادی های دموکراتیک زنان، هشت مارچ یعنی قیام ستمکشان علیه ستمگران و حاکمان سود و سرمایه. هشت مارچ یعنی روز پیکار مقدس زنان و عقد پیمان مشترک بخاطر کسب حقوق. هشت مارچ یعنی ندای برابر و تساوی حقوق زنان با مردان و شناسایی هویت و شخصیت زنان، هشت مارچ یعنی ندای صلح، آزادی و پیروزی بر جنگ، ستم و خشونت علیه زنان سر تا سر جهان میباشد.

در کشور ما به ادامهء مبارزات تاریخی زنان، نهضت زن در دههء سوم قرن بیستم به پیشروی ملکه ثریا و دیگران شکل گرفت. موسسهء نسوان و دیگر موسسات مربوط به زنان تاسیس گردیده بود که بر بنیاد آن در عرصه های فرهنگی موفقیت هایی در بر داشت. پس از رکود چند دهه بار دیگر در اوایل دههء هفتاد، پرچم آزادیء زنان در شهر کابل بر افراشته گردید و سازمان دموکراتیک زنان افغانستان برهبری داکتر اناهیتا راتب زاد این بانوی فرهیخته و مادر معنوی مردم شریف افغانستان تاسیس گردید. داکتر اناهیتا راتب زاد مبارز پر شور راه زحمتکشان افغانستان به مثابه وکیل و نمایندهء مردم شریف شهر کابل در پارلمان کشور و خارج از آن پرچم مبارزهء داد خواهانه و ترقی خواهانهء زنان و سایر زحمتکشان افغانستان را تا دور ترین نقاط کشور در اهتزاز درآورد. آنگاه زنان از برکت کار و مبارزه توانستند در عرصه های تحصیل و مشاغل عالی دولتی و خدمات اجتماعی دستاورد های بزرگی داشته باشند. مزید بر آن، شیر زنان رزمنده در عرصه های دفاع از صلح و آزادی و در مبارزه علیه مداخلات خارجی و عوامل جنگ، شجاعانه رزمیدند و در صف رزمندگان دفاع از استقلال و تمامیت ارضی قرار گرفتند.

ولی تاریخ طور دیگری چرخید، آنقدر مدهش و هولناک که وطن را در مسیر جنگ سی ساله کشانیدند و مورد حمله و تجاوز قرار گرفت.

که در نتیجهء آن میلیونها نفر از مردم افغانستان مجبور به ترک وطن و صدها هزار نفر شهید، معلول و معیوب گردیدند که نخستین قربانیی آن قشر زن. به این ترتیب شیرازه های دموکراسی خواهی از هم پاشید که بیشترین آسیب آن را باز هم زنان متحمل شدند.

در اثر دوام جنگ خانمانسوز، زنان اکثرا کار، معشیت، تحصیل و فعالیت های سیاسی فعالانهء خود را از دست دادند. هر کشوریکه مورد مداخله و تجاوز قرار می گیرد و مردمش در جنگ و نا امنی، فقر و بدبختی، نفاق و مرض دست و پنجه نرم میکنند و با فساد اداری دست و گریبان اند، باز هم متئاسفانه زن اولین قربانیست.

تا جا ییکه دیده میشود وضع فلاکت بار زنان در کشور روز بروز پیچیده تر می شود. چنین وضع نامیمون، بیشتر ازهر وقت دیگر همبستگی وتشکل زنان را به دور جنبشهای دموکراتیک و داد خواهانه شان ضروری تر میسازد تا زنان قادر شوند در عرصهء آموزش و تحصیل که نخستین قدم مهم و مبرم فعالیت زنان را تشکیل میدهد بسیج گردند و مسئلهء آموزش برای همه و بخصوص برای قشر زن در افغانستان اولویت داشته تا به وسیلهء علم و دانش در رشد و انکشاف اندیشه های داد خواهانه خویش بمنظور رهایی از رنجهای بیکران زن در کشور گام های موثر عملی ملی و سرتاسری برداشته شود. یگانه راه نجات زن همانا تلاش و مبارزه، آموزش، و پرورش، کسب دانش، تحصیل و کارآیی، راه اندازی جنبش سرآسری و همبستگی ملی و بسیج آنان بدور سازمان رزمنده ء سیاسیء شان بوده تا بتوانند سرنوشت زن را بسوی خوشبختی و آزادی رقم زند.

در حالیکه یکبار دیگر هشتم مارچ این روز جهانی و فرخندهء زن را به پیشگاه زنان آزاده و زحمتکش افغانستان و جهان مبارک باد میگویم برای شان پیروزی و بهروزی و موفقیت آرزو میکنم.

عبدالوکیل کوچی

توجه!

کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است

کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد