نوروز تان بهروز

سیدداوود مصباح

‏پنجشنبه‏، ۱۹‏ مارس‏ ۲۰۱۵

سال نو خورشیدی ۱۳۹۴ به همه عزیزان و دوستان مبارک باد!

جشن نوروزی یکی از درخشان ترین یادگار های تاریخی باستانی مردمان قفقازی به ویژه اقوام آریایی که در عصر انقلاب کشاورزی در وادی های آرال (خارزم) برای نخستین بار در اوایل هزاره هشتم پیش از میلاد بر زمین دانه پاشیدند و گندم و جو کاشتند، به یادگار مانده که می توان رد پای آن را در کاوش های باستان شناسی پیدا کرد. دانشمندان و صاحب نظران زیادی این پدیده ای فرهنگی را در هزاره های چهارم و سوم مورد ارزیابی قرا داده اند. لیکن مراسم نوروزی با طبیعت و کشاورزی ار تباط مستقیم دارد که به این اساس اولین کاشت جو، گندم از هزاره هشتم در ماورأ دریای آرال، ترکستان چین و دامنه های «کوپیت داغ» و استقرارهای انسانی «جیتون، آلتین تپه، چوپان تپه، پیچیک تپه . . .» (استقرارهای شانزده گانه ای عصر نئولتیک وادی های کوپت داغ) و جنوب در یای خزر استقرارهای نیسا و بامی بر اساس یافته های باستان شناسی آغاذ یافته که اولین اختراع کاشت دانه بر زمین توسط زنان بوده که بعد از کسب تجارب کاشت حبوبات رایج گردید. بر اساس اسناد باستان شناسی از اوایل بهار کاشت صورت می گرفته و در خزان برداشت محصولات کشاورزی بوده که بدون شک در بهار موقع کشت و زراعت و در مهرماه/ میزان موقع جمع کردن محصول را (جشن نوروز و مهرگان) می گرفتند. هفت سین نوروزی یکی دیگر از شواهد تاریخی باستانی می باشد. این که محصولات مرغوب و دوست داشتنی شان را روی سفره جشن نوروزی می چیدند که هر یک نمادی از فرهنگ و محصولات را نمایندگی می نماید به این ترتیب سر سفره این محصولات را به نماد ذیل قرار می دادند: سبزه – به نماد سرسبزی و زیبایی طبیعت. سمنو یعنی گندم به نماد زراعت و محصول عمده مورد نیاز دایمی انسان. سرکه – نماد محصول تاک نماد شادی و سرور. سیب – نماد مهر ورزی و دوست داشتن. سماق – نماد لذت زندگی. سنجد – نماد حیات. سنبل – نماد عشق و رعنایی. سپند – نماد محافظت کننده. سیر – نماد نگهبان سفره (محافظت کننده از فساد و شر). این دریافت و درک انسان و اجرای چنین مراسم در آغاز سال و شروع کاشت شخم زدن نماد فرهنگی عالی انسانی است که ارتباط مستقیم به توده ها داشته و پیوند دادن این جشن های باستانی به ارتباط مستقیم با طبیعت را به فرموده ی فردوسی بزرگ «به پای خوکان ریختند» و به سران و سلاطین نسبت دادن جفا بر بشریت و تاریخ آن است. این که به جم (جمشید) نسبت اولین می دهند باید به این موضوع توجه کرد که خود جمشید پادشاه نبوده بنام (جم خوش رمه) معروف است که یکی از بزرگان «ویس» بوده و با جمعیت خود می زیسته. ار جانب دیگر بسیاری جمشید را به نوشته گاتها «یمه یا یما» گفته اند در بلخ و در آخر عمر در سیستان توسط ضحاک به قتل رسیده نسبت می دهند که در این صورت آریایی ها در قرن ۱۷ پ م در وادی بلخ و به دره مرغاب داخل شده اند. یعنی اقوام آریایی ها که شامل هفت قبیله کوچنده و چهار قوم کشاورز مستقر بودند. بهر حال این بحث را به این نتیجه به پایان می بریم که جشن نوروز و جشن مهرگان از یادگار های عصر انقلاب کشاورزی است، یعنی یادگار باستان. این جشن ها بسی کهن تر از آن است که به عصر ظهور حکومت و بد تر از همه که به سران و سلاطین منسوب کنیم.

این جشن شکوه مند باستانی به تمام زحمتکشان، کشاورزان مبارک و شاد باد!

توجه!

کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است

کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد