پرواز خطرناک آمریکائیان از "مناس" به "اکتاو"

دوکتور سید احمد جهش

تاریخ ارسال به «اصالت»:

Sun Nov 24 2013 19:06:49

در حالیکه واشنگتن برای خروج قوایش از افغانستان آماده گی میگیرد، نمیخواهد تا منطقه را ترک کند و قصد دارد تا پایگاه نظامی خود را از میدان هوائی "مناس" در قرغزستان به بندر "اکتاو" کسپین در قزاقستان انتقال دهد .

قزاقستان با قبول خطر، یکی از صدها مملکتی میگردد که آمریکائیان حضور نظامی خود را مستقر ساخته اند. اکنون همکاری دفاعی قزاقستان و اضلاع متحده امریکا خصلت درازمدت را به خود گرفته و به اساس پلان گذاری پنجساله پیش برده میشود.

در نوامبر ۲۰۱۲ پلان همکاری پنجساله ۲۰۱۳-۲۰۱۷ در واشنگتن امضا شد اما در مورد تغییر موضع پایگاه های نظامی به خاک قزاقستان در آن چیزی گفته نه میشود – مطابق به پلان، همکاری نظامی قزاق – امریکا موضوعاتی از قبیل تعلیم و تربیه نظامی و اشتراک در فعالیت های تامین صلح را دربر میگیرد ولی در تمام جهان مشکل است تا از تامین صلح توسط آمریکائیان مثالی داشت، البته عملیات نظامی امریکا در عراق و افغانستان را نمیتوان عملیات حافظ صلح خواند.

طوریکه معلوم است مصارف نظامی امریکا برابر با مصارف نظامی مجموع ممالک جهان است . برای سال مالی ۲۰۱۴ پنتاگون مبلغ ۵۲۶،۶ میلیارد دلار از کانگرس میخواهد و در واقع وزارت دفاع امریکا ۴۷۵ میلیارد دلار خواهد گرفت . بخش عمده این مصارف جهت تمویل شبکه وسیع پایگاه های دایمی امریکا که همه بر اعظم ها شامل آنست تخصیص خواهد یافت. مثل آنکه امریکا در نظر دارد تا با تمام جهان جنگ کند . پنتاگون مالک و یا کرایه گیرنده ای صد ها پایگاه نظامی در تمام نقاط جهان است به استثنای قطب جنوب.

اگر یک بار نظامیان امریکایی به سرزمین بیگانه پای گذاشتند خیلی نادر است که آنرا به رضای خود ترک نمایند.

حتی بعد از اتحاد دو آلمان جرمنی را ترک نکردند .میدان هوائی مناس قرغزستان مثالی تخلیه خلاف آرزوی آمریکائیان است که ثبت تاریخ میگردد.

قوای هوائی امریکا باید به تاریخ ۱۱ جولای ۲۰۱۴ مناس را ترک کند . هفته گذشته یاد داشت مربوط به توقف فعالیت پایگاه توسط وزارت خارجه قرغزستان به سفیر امریکا در بشکک تسلیم داده شد. قابل یاد آوریست که بیز هوائی مناس در دسامبر ۲۰۰۱ تقریبا همزمان با شروع عملیات ائتلاف بین المللی در افغانستان شروع به فعالیت نمود. در سال ۲۰۰۹ کورمانبیک باقی یف ریس جمهور آنوقت قرغزستان خواست پایگاه را بسته کند و فیصله اش توسط پارلمان تائید شد اما وقتی امریکایی ها کرایه را پنج مرتبه بیشتر تادیه کردند پایگاه به جای خود ماند ولی لوحه آن به مرکز ترانزیت انتقالات تغییر نمود .فعلا واشنگتن جهت حفظ آبرویش از عدم ضرورت به انتقالات بزرگ نظامی بعد از خروج عساکرش در سال ۲۰۱۴ از افغانستان سخن میگوید اما به صورت فعال در جستجوی محلی برای پایگاه نظامی اش در آسیای میانه میباشد. استفاده از پایگاه اکتاو میتواند باخت پایگاه قرغزستان را تکافو نماید . قرار محاسبه امریکایی ها با انتقال پرواز ها از مناس به اکتاو نه تنها فاصله کوتاه میشود بلکه موقف روسیه را در منطقه میتوان متزلزل ساخت و زمینه تضعیف سازمان همکاری شانگهای، سازمان پیمان امنیت جمعی و اتحادیه گمرکی را فراهم نمود.

هنوز در ماه اپریل ۲۰۱۳ در استانبول در کنفرانس وزرای خارجه برای افغانستان نورسلطان نظربایف اعلام نمود که قزاقستان آماده است جهت ختم ماموریت (آزادی جاویدان) در افغانستان بندر اکتاو را برای محموله های ناتو باز نماید . بعداً تا فیصله نهائی در مورد ختم حضور امریکا در پایگاه مناس مسئله استفاده از بندر اکتاو دیگر بلند نه شد . از نظر پرنسیپ امضای ریس جمهور قزاقستان در پای موافقتنامه همکاری برای امنیت بحیره کسپین که توسط پنج رهبر ممالک حوضه بحیره کسپین در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۰ در باکو اتخاذ گردید، موافقت استانه را در به دسترس قرار دادن بندر اکتاو جهت تغییر مکان بیز نظامی امریکا در میدان هوائی محل منتفی میسازد .در اولین بحش این سند که قزاقستان آنرا نیز تصویب نموده است میخوانیم که " تامین امنیت بحیره کسپین نزد ممالک حوزه امتیاز ویژه دارد ". آستانه از این موافقتنامه نه برآمده است و حتی اگر تصمیم گرفته باشد این کار کند بازهم عهده دار است تا در طول ۱۲ ماه بعد از اعلام فیصله اش مکلفیت های خود را مراعات کند. تا آنزمان آمریکائیان در افغانستان نخواهند بود به هر صورت آنهای که باید تخلیه شوند از اکتاو و از آسیای میانه دور خواهند بود.

اگر به جدول خروج نیروهای امریکایی از افغانستان نظر انداخته شود کاملا هویدا میگردد که بعد از جولای ۲۰۱۴ وقتی که موعد اجاره پایگاه مناس به آخر میرسد امریکا به انتقال محموله هایش از طریق اکتاو ضرورت نمی داشته باشد ،تا آنوقت بخش اساسی قطعات ائتلاف ضد تروریستی باید افغانستان را ترک نمایند از اینرو آخرین اعلامیه های بیروکرات های وزارت دفاع قزاقستان در مورد همکاری با نیرو های محافظ صلح جهت تقویه صلح و نظم در افغانستان چندان قابل درک نیست – شاید سخن در مورد ادامه حضور نظامی پلان شده امریکا در افغانستان و تقویه قطعاتی مشتمل بر ۱۰-۱۲ هزار سرباز که در ۹ پایگاه جابجا میشوند باشد . واضح است که نیروهای امریکایی در این مرحله اشغال افغانستان به مسایل حفظ صلح نه پرداخته بلکه برای حفظ نفوذ امریکا خواهد جنگید و چنین بر می آید که نظامیان قزاق با قراردادن اکتاو به دسترس ایشان آنها را کمک خواهد کرد؟

آمر مرکز تحقیقات استراتیژیکی - نظامی وزارت دفاع قزاقستان رفیق طایروف با بیانات اینکه امریکایی ها در اکتاو برای انتقال محموله های نظامی حضور نداشته بلکه آنها مواد تعمیراتی، موبل و سامان آشپزخانه را انتقال میدهند بیهوده کوشش دارد تا جامعه مدنی را آرام سازد به همین ترتیب منتقدین نیز به دادن اطمینان توسط جنرال شتاب قزاقستان در مورد آنکه پایگاه اکتاو منافع روسیه را در آسیای میانه متاثر نمی سازد باور ندارند.

در اسناد سازمان همکاری شانگهای به آسانی میتوان تقاضای توقف استفاده از بیز هوائی مناس را دریافت .این مسئله در فیصله های سازمان پیمان امنیت دسته جمعی نیز وجود دارد .به تمام اعضای هر دو سازمان به خوبی معلوم است که حق اجاره دراز مدت میدان هوائی مناس برای آمریکائیان توسط هیچکس تثبیت نه شده است.

هنوز در کانتائو قرغزستان بیز هوائی روسیه که در آن طیارات تهاجمی نیروهای هوائی روسیه در ترکیب نیروهای امنیت دسته جمعی که نیروهای مسلح قزاقستان در آن نماینده گی دارد موجود است. حضور پنتاگون در قرغزستان بعد از عقب کشیدن نیروهایش از افغانستان چلنج مستقیم به منافع روسیه میباشد.

به تائید سفارت امریکا در آستانه همکاری ناتو با قزاقستان کاملا خصلت تجارتی دارد و انتقال محموله ها به نیروهای امریکایی توسط شبکه ای تقسیمات شمال اجرا میگردد. اکنون که یک فی صد محموله های افغانستان از طریق اکتاو تخلیه میگردد نفع تجارتی آن چه است؟

اعتماد سازی واشنگتن راجع به آنکه فعالیت آمریکائیان در اکتاو تنها محدود بیک مرکز ترانزیتی است پوشش ای جهت حل دیگر مسایل یعنی تامین حضور نظامی امریکا مستقیما نزدیک سرحدّات روسیه میباشد. فاصله از اکتاو الی استراخان ۳۶۳ کیلومتر و پرواز چهل دقیقه ئی توسط یک طیاره مسافربریست . بناً جابجا ئی نیروهای مسلح امریکا در اکتاو قدمیست بیسابقه . بدین ترتیب امریکایی ها بسیار آرزو دارند تا بی پروائی خود را در مورد رول روسیه در منطقه کسپین به جهانیان به نمایش گذاشته و تلاش نمایند تا به منابع نفت و گاز کسپین دسترسی پیدا کنند.

بدون این هم ساختمان شکننده ای امنیت منطقه متزلزل است . در این شرایط بیانات وزیر دفاع قزاقستان عادل بیک در ملاقات با همپایه ای امریکایی اش چارلس هیگل راجع به وجه مشترک استانه با پنتاگون در مسایل تقویه صلح و امنیت چه معنی میدهد؟

روسیه به مثابه وارس قانونی اتحاد شوروی مسئولیت ثبات در آسیای میانه را به عهده گرفته است. نه تنها به ارتباط تهدیدات از ناحیه افغانستان بلکه هژمونی منطقوی امریکا و ناتو در آسیای میانه و امنیت روسیه چیزهای که با هم نمی گنجند . در این خصوص سخنی در مورد کدام نوع " تساوی" و یا بلانس نظامی بین روسیه و غرب در منطقه بوده نمیتواند. در طول دوازده سال حضور ناتو در افغانستان تا حال باید درک میشد که سیاست خارجی امریکا در این منطقه جهان با بی پروائی به منافع همسایه های افغانستان هند، ایران و روسیه محکوم به زوال است. این استراتیژی آینده ای در آسیای میانه ندارد.

تبصره ی مترجم:

از متن و فحوای این مقاله چنین بر می آید که آسیای میانه منجمله افغانستان صحنه کشمکش های بعدی ابر قدرت ها و ممالک منطقه خواهد بود و با حضور نظامی خارجی مردم افغانستان روی صلح را نه خواهند دید .جای تعجب است آنهاییکه بیشرمانه و بدون مسئولیت در پای سند حضور عساکر خارجی در افغانستان صحه میگذارند بار خیانت شان را تا اخیر عمر چطور بدوش خواهند کشید؟

گرفته شده از تارنمای - فوند ستراتیگیچِسکی کلتوری

نویسنده - نیکولای بابکین (۱۹ نوامبر ۲۰۱۳)

توجه!

کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است

کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد