(یک پژوهش علمی برای گرامی خواننده (اصالت))
دانشمندان با هشدار نسبت به خطراتی كه بشر را تهدید می كند، عقربه های ساعت نمادین موسوم به ساعت آخرالزمان را دو دقیقه دیگر به جلو كشیده اند تا ساعت پنج دقیقه به دوازده را نشان بدهد.
به دنبال دسته گلی كه جنگ طلبان قدرت سالار آمریكایی در پایان جنگ جهانی دوّم به آب داده و ننگی ابدی را با صدور فرمان بمباران اتمی هیروشیما و ناكازاكی برای خویش خریدند؛ جمعی از سرآمدگان فرزانه‌ی عالم و عصاره های بارز هوشمندی و آینده نگری در جهان تصمیم گرفتند، دست به ابتكاری نوین زده و ساعتی نمادین را بیافرینند كه عقربه های آن به تمام غفلت زدگان و صاحب منصبان نابخرد زمینی نشان دهد: چند دقیقه تا ساعت دوازده نیمه شب و مرگ خاموش حیات در كره‌ی خاك فاصله داریم؟ در حقیقت، جلو یا عقب رفتن این ساعت كه نشانگر زمان باقیمانده تا "Doomsday Clock" یا "آرماگدون" (آخر زمان و دوره برد نهایی و سرنوشت ساز بین خیر و شر) است، نشانگر وخامت یا بهبود وضعیت كره زمین و ساكنان است؛ ساعتی كه امروز دقیقاً شصت سال از آغاز حركت و شروع تیك تاك مجازی و سمبلیك ناقوس وارش به سوی مرگ می گذرد و در این مدّت، گاه نادانی و آزمندی، چنان بر جهان استیلا یافته كه شتاب حركتش بیش از هر زمان دیگر سرعت گرفته و به فاصله‌ی تنها دو دقیقه تا هنگامه‌ی نیمه شب نزدیك شده است (به دنبال بحران موشكی كوبا در سال ۱۹۶۲ و تشدید احتمال رؤیارویی هسته‌ای ابرقدرت‌های آن زمان) و گاه با تقویت موقعیت تفكرات ضد جنگ (به ویژه پس از پایان دوران جنگ سرد و سقوط اتحاد جماهیر شوروی سابق)، به بیشترین فاصله‌ی خود با ساعت دوازده نیمه شب (هفده دقیقه) رسیده است.
به هر حال، از سال ۱۹۴۷ میلادی تاكنون، دانشمندان اتمی جهان (BAS)هفده بار زمان این ساعت را تغییر داده اند كه واپسین مورد آن، پس از وقوع حملات انتحاری یازده سپتامبر و قدرت گرفتن دوباره‌ی «تفكر جنگ سالار» در هیأت حاكمه‌ی ایالات متحده‌ی آمریكا بود كه نماینده‌ی آن (جرج بوش پسر) با جهالتی كم سابقه از آغاز پیدایش مدنیت در جهان اعلام كرد:«هركس با ما نیست، بر ماست!» رویكرد خطرناك و تأسف باری كه سبب شد تا دانشمندان جهان بار دیگر عقربه های ساعت را تا هفت دقیقه مانده به نیمه‌شب جلو بكشند.
اما در نخستین روزها‌ی سال ۲۰۰۷ میلادی و به دنبال جدی تر شدن خطرات ناشی از پدیده‌ی گرمایش جهانی، تخریب محیط زیست - و مهمتر از همه - نگرانی از گسترش سلاح های هسته ای و بحران های متأثر از تحریم کوریای شمالی و ایران، عقربه های ساعت بار دیگر به حركت درآمد تا هیجدهمین تغییر خود را به ثبت رسانده و به كمترین فاصله از مرگ (پس از سال ۱۹۶۲ میلادی)، یعنی فقط ۵ دقیقه به نیمه شب برسد! گفتنی آنكه این تصمیم بر اساس نظر هیأت مدیره "بولتن دانشمندان هسته‌ای" كه متشكل از هجده فیزیكدان برنده جایزه نوبل است، اتخاذ شده است.
در مراسم رسمی این آیین و تنظیم ساعت جدید آخرالزمان كه روز هجده جنوری ۲۰۰۷ در لندن به انجام رسید، دانشمند دوست داشتنی جهان، استیون هاوکینگ، چنین گفت: «از زمان (بمباران اتمی) هیروشیما و ناکازاکی، در هیچ جنگی سلاح اتمی به کار نرفته، اگر چه جهان در بیش از یک مورد به طرز نگران کننده ای به آن نزدیک شده . . . و اگر به خاطر خوش شانسی نبود، تاکنون همه ی ما مرده بودیم» وی ادامه داد: «در حالی که ما در آستانه‌ی عصر دوم اتمی و تغییرات بی سابقه ی شرایط زیست محیطی قرار گرفته ایم، این مسئولیت ویژه بار دیگر بر دوش دانشمندان است که مردم و رهبران جهان را از خطراتی که نوع بشر را تهدید می کند، آگاه کنند»
مشکلی دیگری بشریت
كافی است به روند افزایش نا امنی‌های جهانی متأثر از شناسه های زیست محیطی اندكی دقت كنیم:
- در سودان طی سه ماه نخست سال ۲۰۰۸، ۵۶ لاری حامل غله برای پناهندگان دارفور به سرقت رفت؛
- در تایلند گرسنگان سارق، شبانه مزارع برنج را درو كردند؛
- در پاكستان قیمت آرد دو برابر شده و هزاران نیروی مسلح نظامی به حراست از سیلو‌ها گمارده شده‌اند؛
- در تركیه دولت از مردم خواسته از خرید برنج خودداری كنند؛
- در مصر صف نانوایی های دولتی بسیار طولانی شده و هر روز در صف زد و خورد می‌شود؛
- در پایتخت اقتصادی هند، بمبئی، رخدادی خونبار و بی‌سابقه تمامی خبرهای جهان را به زیر می كشد . . . محیط زیست ناپایدار، فقری پیش برنده را به ارمغان می آورد و فقر با خود تمامی شناسه‌های بزهكاری و امنیت زدایی از جامعه را پیش كش خواهد كرد.
رابطه بین میزان دی اكسید كربن نیوار و گرمای كره زمین در ۷۴۰ هزار سال گذشته به روشنی و شفافیت آشكار شد. دانشمندان گروه كینگ توانستند برای نخستین بار تا ژرفای ۳ كیلومتری یخ های جنوبگان نفوذ كرده و عمر لایه های مختلف را تعیین كنند. مهم تر آن كه توانستند غلظت دی اكسید كربن این لایه‌ها را نیز بسنجند. قدیمی ترین لایه‌ی یخ مورد آزمایش، ۷۴۰ هزار سال قدمت داشت. نتیجه‌ای كه به دست آمد، آن است كه در تمام این ۷۴۰ هزار سال، غلظت دی اكسید كربن بین ۲۰۰ تا ۲۷۰ قسمت در میلیون، نوسان داشته و هیچ گاه بالاتر نرفته است.
حال آن كه غلظت آن در سال ۲۰۰۴ میلادی ۳۷۷ قسمت در میلیون بوده است! این در حالی است كه در طول این ۷۴۰ هزار سال، چندین بار عصر یخبندان روی داده و دوباره هوا گرم شده، اما در تمام سال های عصر یخ، غلظت دی اكسید كربن حدود ۲۰۰ باقی مانده و در گرم‌ترین سال‌ها نیز هیچ گاه از مرز ۲۷۰ تجاوز نكرده است.
به زبانی ساده تر، این مقدار (۳۷۷ قسمت در میلیون) نه تنها در ۷۴۰ هزار سال گذشته سابقه نداشته، بلكه به باور بسیاری از دانشمندان، احتمالاً از ۵۵ میلیون سال پیش تا كنون هم بی سابقه بوده است!
اما مگر ۵۵ میلیون سال پیش، زمین چگونه بوده است كه حالا باید از شبیه سازی انسان ساخت آن بترسیم؟!
۵۵ میلیون سال پیش، كره زمین یك سیاره گرمسیری بود. قطب شمال و جنوب وجود نداشت و سطح دریا‌ها ۸۰ متر بالاتر از امروز بود. این شرایط برای حیات انسان مناسب نبود. در واقع این شرایط از بین رفت تا انسان توانست به وجود بیاید. ولی اكنون بشر با دست خود دارد مجدداً این شرایط ویرانگر و كابوس گونه را باز می آفریند. دریافتی كه بدل به یكی از جدی ترین كابوس های بشر قرن بیست و یك شده است.
هرچند هنوز هم، باید بپذیریم كه اگر به فضای رسانه ای درون و برون كشوری دقیق شویم، میزان عنایت و پرداخت رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری و مجازی به این مهم، حتا همپای موج رسانه ای حاصل از شهر آورد دو تیم فوتبال یا بسكتبال نیز نیست! و این درد بزرگ ماست . . .
بنابه تحلیل اطلاعات مربوط به درجه حرارت متوسط كره زمین كه از ۱۲۸ سال پیش تا امروز انجام شده و بیش از ۸۰۰ ایستگاه معتبر هواشناسی را در نقاط مختلف كره زمین پوشش می‌دهد (از سرد ترین نقاط كوهستانی و یخچال‌های قطبی تا گرم ترین نواحی استوایی)؛ از ۱۹۷۰ میلادی تا كنون درجه حرارت متوسط كره زمین ۰،۸ (هشت دهم درجه ی سانتی گراد) اضافه شده است. تأمل برانگیز تر آن كه در تمامی طول این دوره، افزایش درجه حرارت در هر دهه از دهه قبل بیشتر بوده است. به نحوی كه ۲۲ سال از گرم ترین سال‌های ثبت شده از ۱۹۸۰ بدین سو بوده و ۶ سال از گرم ترین سال هایی كه تا كنون ثبت شده در ۸ سال گذشته رخ داده.
همچنین، شش سال از این سال ها (۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸) همان سال‌هایی اند كه در آنها تولید مواد غذایی شدیداً كاهش یافته است. در واقع، در هفت سال از هشت سال گذشته تولید جهانی غذا از تقاضای جهانی کم تر بوده و دولت ها چاره ای نداشتند جز آن كه نیاز جهان را با برداشت از ذخایر غله تأمین كنند. به شكلی كه اکنون ذخایر جهانی غله به پایین ترین سطح خود در چند دهه ی اخیر رسیده و در نتیجه‌ی آن، قیمت مواد غذایی افزایشی چشمگیر یافته است. بنابر این، باید بپذیریم كه كمبود شدید مواد غذایی و دو برابر شدن قیمت گندم و برینج در سطح جهان دیگر یك رویداد موقتی نیست، بلكه یك روند شوم و كابوسی مرگبار است؛ كابوسی كه آزمندی و حماقت بشریت در عینیت بخشیدن به آن، بیشترین سهم را داشته است. حماقتی كه اگر مهار نشود، ممكن است عقربه های زمان را به ۵۵ میلیون سال پیش بازگرداند!
به رغم همه‌ی این تهدید ها و خطرها – كه تاكنون و به شهادت دست نوشته های مجازی موجود در همین تارنما – بارها به آنها اشاره شده است – جهان گرمایی می تواند فرصتی استثنایی برای شهروندان ساكن در دهكده‌ی جهانی فراهم آورد تا برای نخستین بار و به دور از هر بهانه ی نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، قومی، مذهبی، زبانی، نژادی و . . . در یك سوی خاكریز قرار گرفته و در «كارزاری مقدس بر علیه نابودی حیات» متحد شوند و دست مودت و همكاری به هم دهند. این كدام سیاستمدار راستین و وطن دوستی است كه اعلام دارد از برنامه ها و سیاست های مهار كننده‌ی گرمایش زمین ناخشنود بوده و منافع درازمدت ملی كشور متبوعش مورد خدشه قرار گرفته است؟ كمك به بازگشت تعادل دمایی و تقلیل اثرات تغییر اقلیم – چه آن را متأثر از مؤلفه های انسانی بدانیم و چه مانند ناصر كرمی عزیز، در انسانی بودن منشأ آن شك داشته و متأثر از فعل و انفعالاتی نیواری و زمین شناختی بپنداریم – بی گمان می تواند بر كیفیت و ماندگاری حیات در افق هایی دورتر مؤثر باشد و نسل امروز را در پیشگاه آیندگان، بیش از این شرمسار نكرده و واجد صفت «خیانت در امانت» معرفی نكند.
بازگشت جستارهای مربوط به جهان گرمایی در دیالوگ رهبران كنونی و آینده‌ی ایالات متحده آمریكا، استرالیا، فرانسه و دیگر كشورهای كوچك و بزرگ جهان به همراه تأكید كم نظیر و پیش برنده‌ی بان كی مون، سرمنشی سازمان ملل متحد، گواه آن است كه تا چه اندازه خطر دست كم گرفتن عقوبت های جهان گرمایی می تواند مخاطره آمیز و غیرقابل جبران باشد.
تهیه و پیشکش (اصالت)
در تهیه ای این پژوهش بشمول تصاویر، از منابع مختلف انترنیتی و ماشین جستجوگر گوگل استفاده به عمل آمده است!
توجه!
کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است
کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد
Copyright©2006Esalat
