شنبه، ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۸
سیامک بهـــاری
بیش از چهار دهه جنگ و ویرانی، دست به دست شدن قدرت سیاسی و جدالها و کشمکش بی پایان قدرت های بین المللی و منطقه ای از "مجاهدین" و "طالبان" تا حکومت کنونی، حاصلی جز متلاشی شدن شیرازه جامعه، ناامنی و فساد گسترده، فقر و آواره گی برای مردم مصیبت دیده افغانستان نداشته است. در هر برهه ای هر کدام از باندها و مافیای سیاسی حاکم برای سرپا ماندن، مردم افغانستان را قربانی منافع سیاسی خود کرده اند و زخمی دیگر بر پیکر مجروح جامعهٔ مصیبت دیده افغانستان گذاشته اند.
در شرایط حاضر آنچه به اصطلاح دولت وحدت ملی خوانده می شود سکاندار سیاست ناظر به ویرانی و تباهی جامعه است. حقیقت عیان این است که طی زمامداری چهار ساله این حکومت، نه تنها باری از مشکلات بیشمار جامعه برداشته نشده است بلکه گسترش آتش مصیبت بار جنگ و ناامنی، آواره گی، فقر، بیکاری، تشدید کشمکش های قومی، فساد، بیعدالتی و تبعیض و سرکوب بی وقفه جنبش های اعتراضی و عدالت خواهانه از هر زمان دیگر نهادینه تر شده است.
سهم خواهی و رقابت باندهای حکومتی بر سر تقسیم قدرت بیداد می کند. حذف فیزیکی، نقشه برای ترور رقبا، کنار زدن ها، خلع ید کردنها و استعفا ها و دوری و نزدیکی باندها بر همین محور شکل می گیرد، منحل می شود و تقسیم بندی جدید می یابد. آنچه بطور مطلق قربانی این دسیسه ها شده است، منافع مردم ستمدیده است.
این وضعیت، میدان را برای سربازگیری نیروهای تروریستی بیش از هر زمان دیگر مهیا می کند و دست درازی و یورش به مردم بی دفاع را سهلتر از پیش می سازد.
حکومتی که نه تنها عزمی برای دفاع از مردم و خاتمه دادن به تهاجم نیروهای تروریستی ندارد، بلکه خود آشکار و نهان دست در دست برادران ناراضی مشغول معامله و بده بستان سیاسی است.
آنچه بعنوان "صلح" به مردم وعده داده می‌‌شود، چیزی بجز سازش و تقسیم قدرت حکومتی با "طالبان" نیست. بازگرداندن و سهیم کردن یک نیروی فوق ارتجاعی، تروریستی اسلامی در حاکمیت سیاسی کشور، استراتژی دیرپای حکومت است. این همان روندی است که جنایتکار شناخته شده ای چون گلبدین حکمتیار و دستجات تروریست حزب اسلامی را به پیکرهٔ متعفن حکومتی ملحق ساخت.
از برادر ناراضی خواندن "طالبان" تا ایجاد دفتر علنی امارات اسلامی "طالبان" در قطر و مذاکرات پشت پرده با تأیید و تمهید مستقیم امریکا و بازیگران منطقه ای تا اعلام آتش بس های سه روزه و سه ماهه و کنفرانس‌های صلح و غیره هیچ معنایی بجز رها کردن مردم بیدفاع در چنگال مشتی تروریست وحشی، ندارد. این حقیقتِ عریان سناریوی "صلح" جنگ سالاران است!
ناجیان صلح یا ناجیان جنگ؟!
پیچیده گی وضعیت سیاسی و امنیتی در افغانستان و درهم تنیده گی منافع متضاد بازیگران جنگ نیابتی و تحولات پرشتاب منطقه به گونه ای است که سازش و رقابت را همزمان روی میز طرفین گذاشته است. سیاست استراتژیک آمریکا، ماندن در منطقه پر آشوب خاورمیانه و ساختن بستری برای هژمونی طلبی و کنار زدن رقبا و تسلط بر اوضاع منطقه است.
آمریکا دو دهه است که عملا سیاست کلان حکومتی را در افغانستان مدیریت و رهبری می کند. در استراتژی آمریکا مهار "طالبان" و فشار بر پاکستان بعنوان حامی و پدر مادی و معنوی "طالبان" یک ضرورت چند فوریتی است. پاکستان سیاست حمایت از "طالبان" را کنار نمی گذارد و در رقابت با هندوستان در جبهه آمریکا نخواهد ماند، در نتیجه عملا در کنار روسیه و چین و جمهوری اسلامی و قطر قرار می گیرد. کمک هرینه چند صد میلیون دلاری آمریکا برای بازسازی ارتش پاکستان قطع می شود و قراردادهای لجستیکی نیر لغو می شود.
آمریکا با پروژه داعش سازی و ایجاد تهدید در آسیای میانه عملا هم "طالبان" را تحت فشار می گذارد و هم تهدیدی جدی برای روسیه، جمهوری اسلامی و چین ایجاد می کند. مداخله عربستان بعنوان رقیب سرسخت جمهوری اسلامی و قطر، برای مهار جریانات اسلامی و سرمایه گذاری مستقیم، اقتصاد محتضر و فروپاشیده افغانستان بخش دیگری از سناریو آمریکا در افغانستان است.
سیاست مذاکره مستقیم آمریکا با "طالبان" برای دست یافتن به امکانی برای صلح و اعزام "زلمی خلیلزاد" بعنوان نماینده و هماهنگ کننده پروسه صلح با "طالبان" اگرچه به معنای ناتوانی حکومت وحدت ملی در راضی کردن "طالبان" به مذاکرات صلح است، اما بیان بی کم و کاست سر شاخ شدن مستقیم آمریکا با رقبای منطقه ای مقتدری است که تفاهم با آنها از عهده دولت افغانستان خارج است.
روسیه با نزدیک شدن به "طالبان" در سدد کاهش خطر "داعش" است. با مجهز کردن آنها تلاش می کند دامنه جنگ را در داخل افغانستان گسترش دهد و جای پای محکم تری در مقابل استراتژی ماندگاری آمریکا در منطقه کسب کند. با تهدید نیروهای آمریکا و متحدینش امتیاز بیشتری بر سر میز مذاکرات بگیرد.
ابتکار اعلام کنفرانس صلح در مسکو و دعوت از "طالبان" بعنوان یک نیروی هم عرض با حکومت افغانستان و نیز شرکت دادن دوازده کشور دیگر منطقه در این کنفرانس، بعنوان یک آلترناتیو حل مناقشات در منطقه و مبتکر صلح با "طالبان" است. نه افغانستان و نه آمریکا خواهان برگزاری چنین نشست و اعمال ابتکاری از جانب روسیه نیستند.
این اقدام ضربه سنگینی به حکومت افغانستان محسوب می شود. از همین رو افغانستان بلافاصله با اعلام عدم شرکت خود، خواهان تعویق این اجلاس شد. سپس روسیه اعلام کرد که افغانستان به شرط دیدار مستقیم با نماینده گان "طالبان" در "حاشیه" این نشست، در آن شرکت خواهد کرد!
وارد شدن روسیه به میدان منازعات و ابتکار مذاکرات صلح نشان از ابعاد پیچیده تر اوضاع سیاسی در منطقه و بویژه در افغانستان دارد. بدیهی است که تقویت "طالبان"، تحمیل خسارات نظامی و امنیتی بیشتر بر نیروهای امریکا و متحدین آن در افغانستان است که بعنوان نیروهای خارجی مورد حمله "طالبان" قرار می گیرند.
نباید فراموش کرد که رهبری "طالبان" عملا تمایلی به صلح و آتش بس ندارد. چرا که در واقعیت، منافع سیاسی - نظامی و حتی اقتصادی "طالبان" با گسترش آتش جنگ، تأمین می شود و دست بالاتری در مقابل حکومت مرکزی پیدا می کند. سربازگیری و حفظ نیرو نیز فقط در حالت جنگی میسر است. بدون تردید کنترل و استیلا بر بازار مواد مخدر بعنوان یک منبع مالی حیاتی، عملا و بطور مستقیم به وضعیت جنگی گره خورده است. اقتصاد سیاه و تروریسم لازم و ملزوم یکدیگرند.
انتقال لشکر "فاطمیون" به مرزهای همجوار با افغانستان توسط جمهوری اسلامی ایران به بهانه مقابله با داعش در منطقه، بخش دیگری از فشار روسیه با کمک جمهوری اسلامی بر حریف است. این انتقال نیرو قطعا باید با موافقت حکومت وحدت ملی افغانستان صورت پذیرد. از این رو سیاست تهدید و تحبیب جمهوری اسلامی با فشار بر افغانستان با اخراج گسترده پناهجویان و یا مجوز ورود و خروج قانونی به مهاجرین روی میز قرار می گیرد. حکومت وحدت ملی با هماهنگی آمریکا با مسدود کردن ورود آب رودخانه هیرمند و پرداخت حقآبه به مقابله با این سیاست جمهوری اسلامی ایرن میرود.
مجهز کردن بخش هایی از "طالبان" و آموزش نظامی و تأمین لجستیکی آنان توسط سپاه قدس دیگر موضوع چندان محرمانه ای محسوب نمی شود.
از سوی دیگر چین رقیب قدرتمند دیگری است که می تواند با کنترل بازار و رفع نیازهای پاکستان، ایران و قطر در میانه این رقابتها نقش محوری بازی کند. چین با معضل جریانات اسلامی متحد "القاعده" و گسترش دامنه فعالیت "داعش" در آسیاسی میانه روبروست و در بازار اقتصاد جهانی با تعرفه های کمرشکن امریکا مواجه است. بنا بر این نزدیکی به بلوک روسیه در منازعات افغانستان یک فرصت سیاسی و اقتصادی استراتژک برای چین محسوب می شود.
در واقع روسیه، چین، پاکستان و جمهوری اسلامی ایران علیرغم تشابه و تفاوت در سیاست های منطقه ای خواهان آن هستند که قدرت سیاسی در افغانستان از کانال منافع آنان پیش برود و افغانستان از اتحاد و همسویی به آمریکا و ناتو دست بردارد.
کلید صلح اینجاست!
معادلات خونین و پیچیده حکومت هایی که یا در پی حفظ و تقویت یک جریان اسلامی تروریستی اند و یا برای سرپا نگهداشتن یک حکومت فاسد و تبهکار و پایمال کردن منافع جامعه مشغول اند، نشان می دهد که هیچ چشم امیدی به هیچ دولت و حکومتی نمی توان بست. از دعوای احزاب "جهادی" بر سر کسب قدرت و سهم خواهی بیشتر تا معاملات آشکار و نهان و بند و بست‌‌های سیاسی، همه و همه امتحان خود را پس داده اند. پرونده هر کدام تیره تر از دیگری است. امروز برای کشتن رقیب خود نقشه می کشند فردا با او دست مودت می دهند و جبهه متحد می سازند. هر کدام دستشان به دهها فقره قتل عمد و غیر عمد و مشارکت در جنایت آلوده است. هر کدام بیشتر از دیگر قومی گرایی و مذهب تراشی را دامن میزند. یک مافیای تبهکار و به غایت خطرناک و فاسد به جان جامعه افتاده است.
تکلیف یک چیز در این میانه باید روشن شود. آن منافع میلیونها مردمی است که بیش از چهار دهه است در دام جنگ‌های نیابتی، تنظیم های "جهادی" و "طالبان" و شبکه حقانی و دهها جریان وحشی تروریستی، به یغما رفته اند. از هر طرف گوشت دم توپ شده اند و تنها نصیب آنها از غوغای جنگ سالاران محلی و منطقه ای و بین المللی حرمان بی پایان و جنگ و آواره گی و تبعیض و بیعدالتی بوده است.
تنها راه نجات، خود مردم ستمدیده و اتحاد آنها برای خاتمه دادن به این وضعیت جهنمی است. برای خلاصی از شر این وضعیت جهنمی جامعه افغانستان نیازمند فوری یک نیروی متحد کننده است که افق آن عدالت و برابری برای جامعه باشد. ناجی، اتحاد خود مردم علیه وضعیت موجود است. این اتحاد به خودی خود خلق نمی شود. در رأس آن باید حزبی از جنس برابری و عدالت، عمیقا انسانی و ضد تبعیض قد علم کند. در غیاب این نیروی متحد کننده وضع اگر از این بدتر نشود هرگز بهتر نخواهد شد. جنبش های برابری طلبانه و عدالت خواهانه باید به بستر واقعی اعتراض کل جامعه تبدیل شوند. این امر مستلزم یک رهبری سوسیالیستی است. اگر این رهبری در اشکال اجتماعی خود را سازمان بدهد خواهد توانست اعتماد جامعه را کسب کند. جامعه زخم خورده و مجروح امیدش به این جریان سیاسی است. نسل معترض و خوش فکری که هیچ نسبت و منفعتی با جریانات ارتجاعی و قومی ندارد و برای یک دنیای بهتر با هیولای بیعدالتی و نابرابری در نبردی نابرابر روبرو است. این نیرو باید سازمان داده شود تا بتواند صلح و رفاه و برابری را نصیب جامعه کند.
توجه:
کاپی و نقل مطالب از «اصالت» صرف با ذکر منبع و نام «اصالت» مجاز است
کلیه ی حقوق بر اساس قوانین کپی رایت محفوظ و متعلق به «اصالت» می باشد
Copyright©2006Esalat