تحریم المپیک:
 تجربه تاریخی، واقعیت امروز

افغانستان دليل اصلی بود. ايالات متحده آمريکا در دهه ۱۹۸۰ راه های مناسب، يا بهتر است بگويم راه های تاثير گذارتری برای واکنش به تهاجم شوروی به افغانستان در دست نداشت.

بنابراين يکی از دستاويزهايی که کاخ سفيد انتخاب کرد، مشارکت با ديگر کشورهای علاقمند برای مخالفت با اين تهاجم، توسط تحريم بازيهای المپيک بود که مدتها پيش از سال ۱۹۸۰ به مسکو اعطاء شده بود. 

 بازيهای المپيک قرار بود در سال ۱۹۸۰ برگزار شود و اين يک واکنش تاثيرگذار برای تحقير روسها، درجواب به حمله اتحاد جماهير شوروی سابق به افغانستان تلقی می شد .

مهره های اصلی در اين تصميم گيری مقامات بريتانيا، کانادا و آمريکا بودند.

·  تقريبا شصت تا هفتاد کشور از جمله چين، عربستان سعودی و بسياری از کشورهای مسلمان که نسبت به تلاش شوروی برای تصرف افغانستان خشمگين شده بودند، به اين تحريم پيوستند.

نلسون لدسکی

دولت های اين سه کشور در ژانويه سال ۱۹۸۰ برای انجام اين کار با يکديگر به توافق رسيدند. البته بريتانيایی ها و کانادایی ها نهايتا در اين تحريم شرکت نکردند، اما آنها جزو مببتکرين اصلی اين تحريم بودند.

سپس تقريبا شصت تا هفتاد کشور از جمله چين، عربستان سعودی و بسياری از کشورهای مسلمان که نسبت به تلاش شوروی برای تصرف افغانستان خشمگين شده بودند، به اين تحريم پيوستند.

کشورهای شرکت کننده در اين تحريم عمدتا از جهان سوم و برخی کشورهای اروپايی و آمريکای لاتين بودند. 

بله، شرکت های بازرگانی هم بودند که از مشارکت آمريکا طرفداری می کردند.

يکی از اين تشکيلات بزرگ بازرگانی، کمپانی راديو تلويزيون ملی بود که حدود ۷۵ ميليون دلار برای پخش بازيهای المپيک از مسکو به روس ها پول داده بود.

آنها مسلما مشتاق بودند که اين برنامه ها را پخش کنند زيرا بابت آن پول کلان پرداخته بودند اما دولت آمريکا نهايتا آنها را وادار کرد که دست از پخش بازي ها بکشند و اکثر کارخانجات بازرگانی آمريکايی که می خواستند در اين بازيها شرکت داشته باشند، از اين عمل ممانعت کردند. 

جالب است آنهايی که خود در تحريم سال ۱۹۸۰ شرکت داشتند، متعاقبا دررابطه با انجام اين اقدام تجديد نظر کردند.

زمانی که روس ها بازيهای المپيک در آمريکا را دردهه هشتاد تحريم کردند، ما نيز بسيار ناراحت شديم و مسلما قابل درک است که اکنون چينی ها هم نسبت به تحريم اين بازيها درکشور خود ابراز بی ميلی کنند.

اما اکنون بحث انجام اين تحريم در سراسر جامعه بين المللی مطرح شده است.

راستش نمی دانم تا چه اندازه موفقيت آميز بود، اما باعث شرم و خجالت روس ها شد و آنها هيچگاه اين موضوع را فراموش نکردند.

آنها از اينکه اين تحريم يا تلاش برای تحريم، سازماندهی داده شده بود بسيار خشمگين بودند. من فکر می کنم اين ضربه ای عظيم به روسها و اعتبار و حيثيت بازيهای المپيک سال ۱۹۸۰ بود.

آنها متحمل ضرر اقتصادی بزرگی شدند و از اينکه مردم در آن بازيها شرکت نکردند بسيار سرافکنده شدند.

من فکر می کنم در سال ۲۰۰۸ نيز پيشنهاد تحريم به خاطر اتفاقاتی است که هم اينک در تبت رخ می دهد و به خاطر مسائل مربوط به نقض حقوق بشر از سوی دولت چين است. 

من اکنون در موقعيتی نيستم که بتوانم بگويم آيا تحريم اقدام خوب يا بدی بود، اما من برای آنهايی که نظير فرانسوی ها، می گويند تا زمانی که دولت چين به خشونت های حقوق بشری خود خاتمه نداده است نمی توانند تصور کنند که در اين مسابقات شرکت کنند، احترام قائلم. 

اين تهديد بی اساسی نيست. من هيچ اطلاعی ندارم که دولت آمريکا در اين رابطه چگونه فکر می کند يا اينکه ديگر دولت ها در اين رابطه چه نظری دارند، اما شرايط مردم تبت مسئله جالب توجهی است، زيرا دنيای غرب در رابطه با تبت کارزيادی نمی تواند انجام دهد، اما می تواند از طريق بازيهای المپيک به دولت چين اخطار دهد.

البته من می دانم که جنبش المپيک و کميته های المپيک در کشورهای متعدد جهان به شدت با انجام چنين حرکتی مخالفند.

·  در تئوری مسلما سياست و ورزش بايد از يکديگر مجزا باشند اما درعمل، سياست در بازی های المپيک وجود دارد.

·  هميشه در برگزاری بازی ها و توزیع جوايز المپيک سياست وجود داشته است. درست است که اينها رويدادهای ورزشی هستند، اما رويدادهای سياسی نيز هستند. 

همانطور که گفتم، من فقط به سئوالهای شما پاسخ می دهم و برای امکان اجرا يا خوبی و بدی آن نظری نمی دهم. 

در تئوری مسلما سياست و ورزش بايد از يکديگر مجزا باشند اما درعمل، سياست در بازی های المپيک وجود دارد.

هميشه در برگزاری بازی ها و توزیع جوايز المپيک سياست وجود داشته است. درست است که اينها رويدادهای ورزشی هستند، اما رويدادهای سياسی نيز هستند. 

بله، ما با روسها گفت وگويی انجام داديم. من  شخصا هيچ گاه معتقد نبودم که تحريم سال ۱۹۸۰ کار درستی بود، و هنوز هم نمی گويم انجام تحريم در سال ۲۰۰۸ کار درستی خواهد بود، من مدافع اين اقدام نيستم.

اما درهر حال اين يک وسيله است تا درشرايطی که دستاويزها برای واکنش به يک موضوع حقوق بشری يا سياسی محدود است، می توان به آن متوسل شد. 

نه، من به بازی های دوی ميدانی يا شنا چندان علاقه ای ندارم. اما طرفدار بيسبال هستم و آنطور که متوجه شدم آنها بازی بيسبال را از بازيهای المپيک حذف می کنند. پس اين هم دليل ديگری است برای تحريم اين بازيها ...شوخی می کنم. 

تقريبا يک سال طول کشيد. انواع و اقسام اتفاق های نادر و غريب در اين مدت رخ داد. مثلا يکی از همين اتفاقها مشارکت چينی ها در المپيک بود. يکی ديگر مشارکت رومانی در زمانی بود که دولت چايچسکو با تحريم موافقت کرده بود.

ما با رويدادهای خنده دار بسياری مواجه شديم. مثلا محمد علی کلی، بوکسور معروف نخست به طرفداری از بايکوت با آقای کارتر سندی را امضاء کرد و سپس در آخرين لحظه، درسفری که به آفريقا و آسيا داشت در اين رابطه تجديد نظر کرد و نيجريه ای ها او را متقاعد کردند که دست از تحريم بکشد.

بنابراين بله، با يک سلسله اتفاق های تا اندازه ای خنده دار يا غم انگيز روبرو شديم، و به همين دليل هم من از اين نحوه مبارزه طرفداری نمی کنم، بلکه فقط به سوالهای شما دررابطه با گذشته پاسخ می دهم.

 ورزشکاران آمريکايی بسياری بودند که با توافق کميته المپيک آمريکا و دولت آمريکا برای تحريم مسابقات المپيک در شوروی شديدا مخالفت کردند.

نامه های بسيار دراين باره دريافت کرديم و جلسات خشمناک بسياری برگزار شد. تعدادی از اين جلسات را به ياد می آورم که در آن ما بايد به ورزشکارانی که سالها تلاش کرده بودند خود را برای شرکت در اين مسابقات آماده کنند توضيح می داديم که چرا دولتشان از آنها می خواهد که مسابقات را تحريم کنند.

بنابر اين بله، با نامه ها و اجلاس های ناخوشايند بسياری مواجه بوديم اما نهايتا دولت کارتر موفق شد از خود ايستادگی نشان دهد و تيم ملی خود را به مسکو اعزام نکند. 

خوب، تحريم لوس آنجلس موثر واقع نشد. نه تنها آن بازيها انجام شد، بلکه برای برنامه گزاران نيز درآمد  خوبی دربرداشت.

بازي های مسکو هم برگزار شد، اما ميزان مشارکت بين المللی درآن بازيها بسيار محدود بود و روسها سرمايه و اعتبار کلانی را در آن بازيها از دست دادند.