نقش پاکستان
در
رشد تروريزم و
دسيسه های پيدا و پنهان
سريال سياسی – قسمت سوم – تهيه و پژوهش )دوشی چی(
آمريکا و پاکستان
مشرف به دليل همكاري با آمريكا در جنگ با تروريسم از سوي بسياري از محافظه كاران مذهبي و مخالفان سياسي محكوم شده و علي رغم موفقيت در همه پرسي سراسري درباره حكومتش كه در بهار سال ۲۰۰۲ برگزار شد نتوانسته است مشروعيت حقيقي به دست آورد. بسياري روند به قدرت رسيدن او و حتي برگزاري همه پرسي را غيردموكراتيك مي دانند.
نمي توان اين روزها متحدي از ميان متحدان آمريكا يافت كه وضعيتي به پيچيدگي وضعيت پاكستان داشته باشد. در اسلام آباد پرويز مشرف به يك هدف متحرك براي تروريست هاي القاعده و بنيادگرايان درون پاكستان تبديل شده است. آنها تا به حال چندين بار به جان او سوءقصد كرده اند.
بازماندگان رژيم طالبان و صدها تن از خارجي هايي كه در افغانستان حضور دارند، از چنگ نيروهاي آمريكايي گريخته اند و در مناطق بي قانون قبيله اي شمال غرب پاكستان ساكن شده اند.
اين كشور جنوب آسيا اخيراً در برخي گزارش ها، با تكنولوژي هاي هسته اي در كشورهايي چون ايران، ليبي و کورياي شمالي شمالي مرتبط دانسته شده است.
از سوي ديگر در كشمير،شبه نظاميان به مانع تراشي در روند كند دستيابي به صلح با هند ادامه مي دهند. اين در حالي است كه رهبران دو كشور هند و پاكستان وعده پيشبرد اين روند طي را داده اند. همه اين بي ثباتي ها پاكستان را به نقطه حساس سياست خارجي آمريكا در سال ۲۰۰۴ تبديل مي كند.
رئيس جمهور يا جنرال ؟ پرويز مشرف رئيس جمهور پاكستان بعد از به قدرت رسيدن در يك كودتاي بدون خونريزي در سال ۱۹۹۹ با مشكل وجهه و مشروعيت در نگاه ديگران حداقل در كشور خودش روبه رو بوده است. فضاي پر تنش سياسي در پاكستان در چهار سال گذشته مانع از آن شد كه او مشروعيتي را كه به عنوان رئيس جمهور در پي آن بوده، به دست آورد. مخالفان مي گويند ژنرال مشرف همچنان مانع عمده بر سر راه رشد و توسعه دموكراتيك در پاكستان است.
يكي از مخالفان مشرف اخيراً به روزنامه تايمز هند گفت: فقر از زمان به قدرت رسيدن مشرف افزايش يافته، دموكراسي هنوز به دست نيامده، جامعه مدني در ضعيف ترين صورت خود ديده مي شود و آزادي خواهي به حاشيه رانده شده است. مشرف به دليل همكاري با آمريكا در جنگ با تروريسم از سوي بسياري از محافظه كاران مذهبي و مخالفان سياسي محكوم شده و علي رغم موفقيت در همه پرسي سراسري درباره حكومتش كه در بهار سال ۲۰۰۲ برگزار شد، نتوانسته است مشروعيت حقيقي به دست آورد.
بسياري روند به قدرت رسيدن او و حتي برگزاري همه پرسي را غيردموكراتيك مي دانند. با اين حال، بعضي تحليلگران نسبت به دورنماي سياسي مشرف در سال ۲۰۰۴ نظر مساعد دارند. مشرف اخيراً جايگاه خود را از طريق اصلاحات در قانون اساسي و رأي اعتماد در پارلمان تحكيم كرد.
يكي از نويسندگان مطبوعاتي پاكستان در روزنامه ديلي تايمز در اين باره نوشت: در مقابل كناره گيري او از سمت فرماندهي ارتش تا پايان سال، مجلس به قدرت رسيدن او از طريق كودتا را مشروع اعلام كرد.
مشرف اكنون قدرت بسياري به دست آورده كه اختيار بركناري دولت منتخب و انحلال پارلمان از جمله آنهاست.» اين نويسنده مطبوعاتي در پايان نوشت: «مشرف از اردوگاه آموزش نظامي به عنوان يك كماندو به كارزار صحنه سياست رسيد.»
دومين كودتاي سياسي مشرف، واكنش هاي بسيار تندي را به همراه داشت.
بلافاصله بعد از آن كه مشرف از همكاري پاكستان در جنگ آمريكا با تروريسم خبر داد، واكنش ها شروع شد. طي ۱۱ روز از آخرين روزهاي سال ۲۰۰۳ دو بار به جان مشرف سوءقصد شد. مقامات پاكستان و آمريكا گروه هاي كشميري مخالف با توافق صلح در اين منطقه و همچنين تروريست هاي بين المللي مشغول جهاد با آمريكا در افغانستان را مسئول اين سوءقصدها مي دانند.
همكاري مشرف در جنگ با ترور و اقداماتش در داخل پاكستان بدون شك فهرست طولاني از دشمنان را براي او به همراه داشته است.
گزارش ها حاكي از آن است كه مقامات آمريكايي، همكاري اطلاعاتي و ديگر تلاش ها براي كمك به نيروهاي امنيتي مشرف را افزايش داده اند. كالين پاول وزير به روزنامه واشنگتن پست گفت: ما هنوز به پرويز مشرف اطمينان داريم و در كنار او ايستاده ايم.
او همچنين گفت: اطمينان دارد كه مشرف از حمايت گسترده اي در داخل كشورش برخوردار است.
اين كه مشرف تا كي از چنين حمايتي برخوردار خواهد بود، به نتايج برنامه كاري جديدش بستگي دارد. او به سوي صلح با هند و همكاري بيشتر با آمريكا در ريشه كني تروريسم پيش مي رود و اين تأييد جهاني را به همراه دارد اما چنين اقداماتي مورد تأييد پاكستاني ها نيست.
عبدالستار از نمايندگان مجلس وزيرستان جنوبي پاكستان، منطقه اي كه در مرز پاكستان و افغانستان است، مي گويد: هر روز كه مي گذرد، تنش بيشتر مي شود و مردم خشمگين تر مي شوند.
الجزيره اخيراً گزارش داد، بسياري از اعضاي قبيله هاي محافظه كار افراطي كه در اين منطقه زندگي مي كنند حضور نيروهاي طالبان و القاعده را در اين مناطق منكر مي شوند و در برابر كنترل دولت و نظاميان بر اين مناطق مقاومت مي كنند. نايب رئيس حزب متحده مجلس عمل مي گويد: اگر اين عمليات متوقف نشود جنبشي را براي سرنگوني پرويز مشرف از قدرت آغاز خواهيم كرد. اما هيچ نشانه اي از وقفه يا كند شدن روند اين عمليات ديده نمي شود. پاكستان بيش از ۵۰ هزار نيرو در مرز مستقر كرده است.
زلمي خليل زاد اين منطقه را پناهگاه بازماندگان طالبان و القاعده خوانده است. از زمان شروع جنگ با ترور در سپتامبر ۲۰۰۱ پاكستان بيش از ۵۰۰ مظنون تروريستي را به آمريكا تحويل داده است.
به نوشته تايمز مالي، اين گمان وجود دارد كه اكثر حملات اخير ارتش به اين مناطق كه اخيراً با استفاده از هلي كوپترهاي توپدار صورت مي گيرد، هدف دوگانه اي را پيگيري مي كنند: هم دستگيري شبه نظامياني كه با آمريكا جهاد مي كنند و هم شبه نظامياني كه براي جنگ به كشمير هند مي روند.
يك مقام رسمي پاكستان به اين روزنامه گفته است: هدف عمليات ما همه شبه نظاميان هستند، مهم نيست كه مقصد آنها كجاست. بعضي تحليلگران اطلاعاتي در آمريكا تا حدي پيش رفته اند كه پيش بيني مي كنند شمال غرب پاكستان مقصد بعدي نيروهاي آمريكايي در جنگ با ترور است.
القاعده مي داند كه نيروهاي آمريكايي در پي اسامه بن بودند و هسته هاي فرماندهي آن به شمال غرب پاكستان مي روند و بالاخره جنگ در اين منطقه به وقوع مي پيوندد. حركت نيروهاي آمريكايي به شمال غرب پاكستان براي دسترسي به چندين هدف صورت مي گيرد.
نيروهاي آمريكايي با حضور خود در اين منطقه علاوه بر ريشه كن كردن عوامل القاعده مي توانند امنيت زرادخانه هاي هسته اي پاكستان را هم در صورت وقوع اتفاقي غيرمنتظره براي مشرف تضمين كنند.
اين احتمال اين روزها وجود دارد. روزنامه واشنگتن تايمز اخيراً در يادداشتي نوشت: تضمين امنيت حدود ۳۰ تا ۵۰ كلاهك هسته اي در جنوب آسيا رقص ظريف ديپلماتيك ميان پاكستان با هند و پاكستان را ضروري مي كند. اين روزنامه همچنين در ادامه نوشت: آمريكا مي تواند نقش مهمي در كمك به پاكستان در حفظ امنيت توانايي هسته اي اين كشور ايفا كند.
چنين رابطه اي براي هند هم صادق است، زيرا هند هم به كمك در حفظ امنيت هسته اي خود نياز دارد. از آن مهم تر اين كه وارد كردن هند به اين معادله مي تواند به حفظ وجهه بي طرفي سياسي آمريكا در اين منطقه كمك كند. مقامات آمريكايي اخيراً در پي فاش شدن نشانه هاي تكنولوژي هسته اي پاكستان در برنامه هاي تسليحاتي كشورهاي مختلف خشمگين شده اند.
اگرچه همكاري پاكستان با اين كشورها در زمينه تكنولوژي سانتريفيوژ سه دهه عمر دارد، بسياري از مقامات آمريكايي نگران مبادلاتي هستند كه در دوران حكومت مشرف صورت گرفته است. به همين دليل زمان انجام اين تبادلات براي آمريكايي ها مهم است كه همه آن بعد از ۱۱ سپتامبر روي داده است، يعني وقتي كه مشرف قول داده بود كه انتقال تكنولوژي هسته اي به كشورها را متوقف كند.
پاكستان مدت ها وجود چنين مبادلاتي را رد مي كرد. اما اخيراً بازجويي از دكتر عبدالقدير خان پدر برنامه هسته اي پاكستان و ديگر دانشمندان هسته اي را كه با حد زيادي خودمختاري با برنامه هسته اي پاكستان همكاري مي كردند، شروع كردند.
شايد بهترين خبري كه اين روزها از پاكستان با چنين وضعيتي پيچيده اي به گوش مي رسد، سخنان اخير رهبران هند و پاكستان است كه گفتند دو كشور ابتكار عمل جديد صلح براي منطقه را پيش مي برند.
مشرف و واجپايي نخست وزير هند در سخناني در نشست سران سارك در اسلام آباد وعده دادند «گفت وگوي سازنده» ميان خود را ارتقا دهند تا هدف صلح محقق شود.
در حالي كه آمريكا به جنگ جهاني با تروريسم ادامه مي دهد، بسياري در واشنگتن به ويژه حاميان جنگ در افغانستان و عراق مي گويند كه برخورد شديد گاهي نتيجه مطلوب مي دهد. در پاكستان بي ثبات اما برقراري تعامل ميان استفاده از زور و ديپلماسي ضروري است
همچنان پاكستان به عنوان يكي از متحدان ايالات متحده در جنگ با تروريسم چارچوب موردنظر خود براي همكاري با واشنگتن طي چهارسال آينده را در قالبي كه به اعتقاد مقامات اسلام‌آباد خدمات اين كشور در زمينه سركوب القاعده را تا حدودي جبران مي‌كند، ترسيم كرده‌است.
در فهرست موردنظر پاره‌يي درخواست‌ها كه از تداوم روند اعطاي كمك‌هاي اقتصادي تا سرازير شدن تسليحات امريكايي به ارتش پاكستان را در بر مي‌گيرد گنجانيده شده است. درصدر اين فهرست درخواست پاكستان براي تحكيم روابط دو كشور در درازمدت، بويژه در سايه اقدامات واشنگتن در راستاي تحكيم روابط با دهلي نو تحت عنوان گام‌هاي بعدي در مشاركت استراتژيك قرار دارد.جهانگير كرامت، سفير جديد پاكستان در ايالات متحده به كمتر از اين رضايت نخواهد داد. به واقع او مطالبات كشورش از امريكايي‌ها را در سخنان خود به وضوح انعكاس مي‌دهد و تاكيد دارد اسلام‌آباد خواستار پايداري روابط خود با واشنگتن در گستره‌يي وسيع‌تر از مبارزه با القاعده و دستگيري اسامه بن‌لادن است. او همين هفته پيش در نطقي گفت: ما مترصد برقراري روابطي پايدار و مستحكم [با ايالات متحده] هستيم.
آنچه مورد توجه ناظران قرار گرفت نه محتواي اظهارات كرامت كه لحن بيان اين اظهارات بود. او بسان معلمي حرف مي‌زد كه به شاگردش گوشزد مي‌كند چه انتظاري از او دارد.
به نظر مي‌رسيد او به شكلي شفاف قصد دارد اين نكته را يادآوري كند كه رابطه مستقيمي بين هزينه‌يي كه ايالات متحده مي‌پردازد و آنچه دريافت مي‌كند وجود دارد. اظهارات كرامت موجب شد بسياري اين سوال را مطرح كنند كه آيا تغيير سياست‌هاي پاكستان پس از حوادث يازدهم سپتامبر به دليل همگرايي سياست خارجي اين كشور با ايالات متحده و مخالفت اصولي اين كشور با تروريسم بوده يا هدف از روي آوردن به اين سياست برخورداري از كمك‌هاي اقتصادي و نظامي ايالات متحده است.
دولت بوش در حال حاضر روند تصويب اعطاي سه ميليارد دالر كمك اقتصادي نظامي به اسلام‌آباد را پشت سر مي‌گذارد. علاوه بر اين واشنگتن دو ميليارد دالر از بدهي‌هاي پاكستان را بخشيد. طرح اعطاي كمك‌هاي نظامي سخت‌افزاري به پاكستان كه اخيرا از سوي كنگره تصويب شد جنگ‌افزارهايي از جمله هشت فروند هواپيماي شناسايي دريايي 3چ و دو هزار راکت ضد تانك تاو و دهها قلم ديگر را شامل مي‌شود. مواردي كه در اين طرح گنجانيده شده‌اند با اعتراض دهلي‌نو مواجه شد چرا كه به خدمت گرفته شدن آنها در ارتش پاكستان توانمندي‌هاي نظامي هند را به چالش مي‌كشد. دهلي نو به واشنگتن هشدار داده است كمك‌هاي گسترده نظامي به اسلام‌آباد مذاكرات هند و پاكستان براي يافتن راه‌حلي صلح‌آميز براي پشت سر گذاشتن اختلاف‌نظرهاي ارضي ديرينه اسلام‌آباد و دهلي نو را به مخاطره مي‌افكند.
به رغم اين ديدگاه، كرامت كه از روساي پيشين ستاد مشترك ارتش پاكستان است مي‌گويد حمايت ايالات متحده از پاكستان در هر دو بعد مالي و سخت‌افزاري بايد ادامه پيدا كند.او در واكنش به رويكرد هندي‌ها تاكيد دارد گرايش ايالات متحده به سوي دهلي‌نو عامل شكنندگي صلح در جنوب آسيا است.
در بين ساير مطالبات اسلام‌آباد از واشنگتن عملي كردن توافقنامه تجاري آزاد بين دو كشور يا تمهيدات جايگزين و سرمايه‌گذاري مشترك بر روي طرح‌هاي اقتصادي در پاكستان است كه به گفته زمامداران پاكستان افكار عمومي را در اين كشور تحت تاثير قرار خواهد داد و از ناخرسندي عمومي نسبت به همكاري دولت مشرف با امريكايي‌ها خواهد كاست. كرامت مي‌گويد: حمايت ايالات متحده از پاكستان براي دسترسي بيشتر به كمك‌هاي موسسات مالي فرامليتي بايد ادامه يابد. وي مي‌افزايد: بايد با همكاري امريكايي‌ها تصورات مبتني بر حوادث گذشته را بزداييم و مفروضاتي مبتني بر خط مشي جاري ايجاد كنيم. گويش گزينشي كرامت در مورد همكاري مشترك ايالات متحده و پاكستان مايه شرمساري مقامات امريكايي شده است.
يكي از مقامات امريكايي كه خواستار عدم افشاي هويت خود است با اشاره به اينكه در واشنگتن مرسوم نيست سفراي خارجي براي دستگاه ديپلماسي ايالات متحده خط مشي تعيين كنند، مي‌گويد: حتي سفير توني‌بلر در واشنگتن در محافل عمومي از چنين عبارات و لحني براي بيان نظرات خود استفاده نمي‌كند.
در همين ضمن آنچه در ضمن اظهارات كرامت موجبات شگفتي محافل سياسي واشنگتن را فراهم آورد تلاش او براي بي‌اهميت جلوه‌دادن نقش شبكه عرضه فناوري هسته‌يي عبدالقديرخان بود كه وي هرگونه مشاركت دولت پاكستان در اين زمينه را رد كرد. اين در حالي بود كه خان در اقرارهاي يازده صفحه‌يي خود به صراحت از كرامت به عنوان رييس سابق ستاد مشترك ارتش پاكستان، ميرزا اصلان‌بيك كه او نيز از روساي پيشين ستاد مشترك ارتش پاكستان است و پرويز مشرف به عنوان كساني كه از آنچه وي انجام مي‌داده اطلاع داشته‌اند، نام برده است. كرامت كه حدفاصل سالهاي 1996 تا 1998 رياست ستاد مشترك ارتش را برعهده داشت مسوول مستقيم حفظ امنيت برنامه هسته‌يي پاكستان بود. هدف اصلي كرامت در سخنانش جلب توجه واشنگتن از گذشته به آينده پاكستان و تاكيد بر مسووليت ايالات متحده در قبال اين تحول بود.
در حالي كه دولت بوش مصرانه از پاكستان به عنوان متحد كليدي خود در جنگ با ترور ياد مي‌كند و بوش در موارد مختلفي كه مشرف مورد انتقاد گرفته از عملكرد شبكه عرضه غيرقانوني فناوري هسته‌يي وابسته به خان تا ظهور مجدد طالبان و خودداري وي از كناره‌گيري از سمت رياست ستاد مشترك ارتش پاكستان از وي حمايت به عمل آورده است برخي اعضاي كنگره و رسانه‌هاي امريكايي نسبت به وفاداري پاكستان به ايالات متحده و همكاري‌هاي دو كشور ابراز ترديد مي‌كنند.
شايد به همين دليل است كه كرامت سعي دارد تمامي توان خود را بر تغيير اين ديدگاه متمركز كند. او ادعا دارد پاكستان رويكردهاي استراتژيك خود را تغيير داده و از اين رهگذر لطمات زيادي ديده است.
او تاكيد دارد اسلام‌آباد برخلاف سياست گذشته خود در قبال افغانستان كه بي‌ثبات كردن اين كشور و مداخله فعالان در امور داخلي افغان‌ها را دنبال مي‌كرد اكنون در حال همكاري با ايالات متحده براي اعاده ثبات و امنيت به افغانستان است.
علاوه بر اين برخلاف رويه گذشته در قبال هند و سياست خصومت و رويارويي با دهلي‌نو اكنون پاكستاني‌ها به سياست گفت‌وگو و كاستن از سطح تنش‌ها با همسايه شرقي خود روي آورده‌اند. تا آنجا كه به گروه‌هاي افراطي باز مي‌گردد نيز پاكستان با كنارگذاشتن سياست‌مدارا و حمايت از سركوب اين گروه‌ها و كاهش نفوذ آنان در جامعه روي آورده است. كرامت مي‌گويد: اين همه نشانگر فاصله گرفتن پاكستان از گذشته و ايجاد اصلاحات بنيادين در سياستگذاري‌هاي اسلام‌آباد است. وي افزود: اين تحولات هزينه‌يي دارد كه دولت مصمم است آن را بپردازد. مقاوت بسياري در برابر اين تغيير موانع وجود دارد اما ما با تمامي توان اطلاعات موردنظر را به پيش خواهيم برد. واكنش‌ها به اظهارات كرامت پيچيده و متناقص بود.
استفان كوهن، از تحليلگران برجسته مسائل جنوب شرق آسيا معتقد است آنچه سفير جديد پاكستان در امريكا مي‌گويد شايسته ستايش است چرا كه هيچ يك از مقامات رسمي تاكنون حاضر به پذيرش خطاهاي گذشته نشده است و اينكه كرامت در اظهارات خود از سياست‌هايي انتقاد مي‌كند كه در دولت‌هاي پيشين، كه او نيز در آنها مشغول فعاليت بوده انتقاد مي‌كند خود نشانه‌يي از تحول در رويكردهاي مقامات پاكستاني است.
البته تحليلگراني هستند كه چندان با كوهن هم عقيده نيستند. در پس زمينه انتقادات بسياري به اظهارات كرامت وارد آمد. گفته مي‌شود آنچه كرامت در سخنان خود به تصوير مي‌كشد به غايت خوشبينانه است . روابط ايالات متحده و پاكستان متضمن نقاط ضعف و خلاهايي است كه صرفا با اظهاراتي هوشمندانه از ميان برداشته نمي‌شوند و گذر از آنها به عوامل متعددي بستگي دارد.
آيا پاكستان متحد موثري براي آمريكاست؟ هم بله و هم نه. اين پاسخي است كه كارشناسان به اين پرسش مي دهند. پرزيدنت پرويز مشرف بعد از 11 سپتامبر به درخواست هاي آمريكا براي كمك به ويژه در جست وجو براي يافتن عوامل القاعده و اسامه بن لادن پاسخ مثبت داد. مهناز اسپاهاني از اعضاي ارشد دفتر جنوب و غرب آسيا در شوراي روابط خارجي (آمريكا) مي گويد: «آمريكا و بوش به مشرف اعتماد دارند. او بهترين گزينه براي پاكستان به شمار مي آيد.»
همزمان بسياري از كارشناسان مي گويند مشرف براي سركوب تندروها در پاكستان و گروه هايي كه رابطه قوي با طالبان دارند و آنها كه از طرفداران القاعده هستند اقدام كافي نمي كند.
پاكستان به جنگ آمريكا با ترور پيوست و روابط خود را با دولت طالبان در افغانستان قطع كرد و اين درحالي بود كه اين اقدام برخلاف ميل بسياري از پاكستاني ها بود.
ژوئن 2003 بوش اعلام كرد كه پاكستان بيش از 500 تن از اعضاي طالبان و القاعده را دستگير كرده است. يكي از مهمترين اين دستگيري ها، يافتن خالد شيخ محمد مرد شماره 3 القاعده و يكي از طراحان حملات 11 سپتامبر بود كه در ماه مارس 2003 دستگير شد. پاكستان همچنين 25 هزارنيرو در مناطق قبيله نشين تحت حكومت دولت فدرال و مناطق كوهستاني هم مرز افغانستان مستقر كرده تا فراري هاي القاعده را دستگير كند.
اما عده اي از مخالفان مي گويند كه پاكستان هنوز تلاش كافي نكرده است آنها نسبت به وفاداري نيروهاي مسلح پاكستان و سرويس اطلاعاتي ارتش به جنگ با ترور ترديد دارند.
برخي اعضاي اين دو نهاد به صراحت از القاعده و جنگ آن با غرب حمايت مي كنند. اخيرا چند افسر نظامي پاكستان به اتهام ارتباط با القاعده دستگير شده اند. يكي از اين دستگيرشدگان سربازي است كه گفته مي شود به خالد شيخ محمد پناه داده است، سياستمداران دولت مشرف هم به صراحت القاعده را تحسين مي كنند. از سوي ديگر دولت نتوانسته است بن لادن يا ديگر شخصيت هاي القاعده را كه گفته مي شود در مناطق مرزي ميان پاكستان و افغانستان پناه گرفته اند بيابد. دلايل اين ناتواني تا حدي حمايت محلي ها از بن لادن و تندروهاي ديگر است. هيچ كس او را تحويل نمي دهد.
روابط آمريكا و پاكستان پيش از 11 سپتامبر تا حدي سرد بود. كارشناسان مي گويند پاكستان يكي از موارد نگراني دنيا بود. به دليل برنامه هاي هسته اي اش تحت تحريم و مجازات قرار داشت و به طور فعال هم از طالبان حمايت مي كرد و يكي از معدود كشورهايي بود كه حكومت طالبان را در افغانستان مشروع و به رسميت مي شناخت. بعد از 11 سپتامبر پاكستان در جنگ با ترور در كنار آمريكا قرار گرفت و درنتيجه اهميت استراتژيك را كه در دهه 1980 داشت بازيافت.
در آن سالها پاكستان پايگاهي براي كمك هاي آمريكا به شبه نظاميان اسلامي بود كه با شوروي در افغانستان مبارزه مي كردند. بوش در كمپ ديويد ميزبان مشرف بود و اعلام كرد كه واشنگتن يك كمك 3 ميليارد دالري دراختيار پاكستان مي گذارد و يك ميليارد دالر را از بدهي هاي آن را مي بخشد. بوش تصريح كرد كه اين امتيازات در قبال كمك به آمريكا در جنگ با القاعده به پاكستان داده مي شود.
در واقع شايد اين ميزان كمك درحد انتظار مشرف نبود و او بيش از اين انتظار داشت. دولت دونالد ريگان هم وقتي جنگ با شوروي در افغانستان يك نگراني امنيتي در منطقه بود تقريبا همين مقدار كمك مالي را به پاكستان كرده بود. اين كمك به پاكستان در كم كردن بار بدهي هايش كه در سال 2001 به 115 درصد از توليد ناخالص داخلي رسيده بود كمك مي كند. اما تحويل 28 جنگنده اف-16 كه پاكستان 13 سال پيش سفارش آن را به آمريكا داده بود جزء اين كمك نبود. كنگره آمريكا طي اين سالها به دليل نگراني از برنامه هسته اي پاكستان و به قدرت رسيدن مشرف، مانع از فروش اين جنگنده ها مي شد.
مشرف ازنظر آمريكا رهبر منتخب پاكستان نيست. او در سال 1999 در يك كودتاي نظامي به قدرت رسيد. در آن سال درپي دستور نوازشريف نخست وزير وقت به نيروهاي پاكستاني براي عقب نشيني از مواضعشان در خط كنترول كشمير، تنش ميان او و مشرف بالا گرفت. اين تصميم نوازشريف موجب نارضايتي شديد ارتش پاكستان شده بود. وقتي مشرف كه در آن زمان فرمانده ارتش و رئيس نيروهاي مسلح بود در اكتبر سال 1999 از سريلانكا عازم پاكستان بود، دولت شريف به هواپيماي حامل او اجازه فرود نداد. درحالي كه سوخت هواپيما روبه پايان بود، خطر سقوط آن را تهديد مي كرد.
هواداران مشرف به كاخ شريف يورش بردند و فرودگاه ها، راديو دولتي و تلويزيون را تصرف كردند و هواپيما هم فرود آمد. آنها شريف را تحت حبس قرار دادند. درپي اين كودتا شريف پذيرفت كه به جاي حبس 10 سال به تبعيد برود. مشرف پيش از ديدار تاريخي با اتال بيهاري واجپايي نخست وزير هند در جولاي 2001، خود را رئيس جمهور خواند و همچنان در برابر درخواست ها براي برگزاري انتخابات مقاومت مي كرد. اما در سال 2002 همه پرسي برگزار كرد كه به مدت 5 سال او را در رياست جمهوري ابقا كرد. او همچنين قانون اساسي را تغيير داد تا قدرت خود را بر پارلمان و دولت جديد افزايش دهد.
كارشناسان آمريكايي اطمينان ندارند كه مشرف شريك قابل اطميناني براي آمريكا باشد. اسپاهاني مي گويد: ما به كسي متكي هستيم كه كارهاي مخدوش و غيردمكراتيك زيادي براي دستيابي به قدرت انجام داده است. من فكر نمي كنم كه ما بتوانيم به يك نظامي تكيه كنيم. كارشناسان مي گويند مشرف موضوعات داخلي و منطقه اي خود را به ويژه دو مسئله مهم كشمير و سلاح هسته اي، فداي آمريكا نمي كند. درهمين حال مشرف از 11 سپتامبر هر كاري را كه آمريكا از او خواسته انجام داده است ازجمله حمايت عمومي، استفاده از پايگاه هاي نظامي و سركوب شبه نظاميان محلي كه هريك از آنها هزينه سياسي داخلي سنگيني براي او داشت.
در پاكستان امروز احساسات ضدآمريكايي بسيار نيرومندي حاكم است. بيشتر از 97 درصد از جمعيت اين كشور كه جمهوري اسلامي است، مسلمان هستند و بسياري از پاكستاني ها از اينكه مشرف در تعقيب و سركوب اسلامگرايان به آمريكا كمك مي كند، بسيار خشمگين هستند.
مسلمانان پاكستاني تقريبا ميانه رو هستند و اين كشور سابقه سكولاريسم دارد.
اما گروه هاي راديكال رفته رفته هم قدرت بيشتري مي يابند و هم پرتعدادتر مي شوند.
در انتخابات اكتبر سال 2002 به دليل اقدامات مشرف، گروه هاي مذهبي نتايج خوبي بدست آ وردند. مشرف، بي نظير بوتو و نوازشريف را از شركت در انتخابات منع كرد. به همين دليل حاميان آنها در حزب مردم بوتو و مسلم ليگ نوازشريف سازماندهي خود را از دست دادند و فرصت براي حضور «متحده مجلسي عمل» ائتلاف از احزاب مذهبي فراهم شد. اين ائتلاف 11 درصد آرا را به دست آورد و
20 درصد از پارلمان را دراختيار خود گرفت. اين ائتلاف اكنون در ايالت سرحد شمال غربي و بلوچستان در قدرت است. مشرف در پارلمان با وضعيت خوبي روبرو نيست. سال گذشته نمايندگان با تصميم او براي رئيس جمهور خواندن خود مخالفت كردند، زيرا قانون اساسي پاكستان فرمانده ارتش را از رئيس جمهورشدن منع مي كند. مشرف آنها را به حاشيه راند و كار خود را انجام داد. پارلمان تشكيل جلسه مي دهد، اما قدرت چنداني ندارد. برخي گروه هاي مذهبي پاكستان (از نظر آمريكا) با تروريسم ارتباط دارند. حزب سياسي مذهبي جمعيت العلما اسلام بخشي از جرياني است كه 65 درصد از مدارس مذهبي كشور را در كنترول دارد. بيش از 15 درصد از دانشجويان اين مدارس خارجي هستند. اين حزب همچنين با حركت المجاهدين نخستين گروه پاكستاني در ارتباط است كه در فهرست سازمان هاي تروريستي آمريكا قرار دارد.
كشمير مهمترين موضوع براي احزاب مذهبي پاكستان است. اين منطقه منشأ وقوع سه جنگ ميان هند و پاكستان بوده است. پاكستان يك واحد ارتش در خط كنترول كشمير دارد و از سوي هند به حمايت از گروه هاي مسلحي متهم مي شود كه وارد خاك هند مي شوند. كشمير براي گروه هاي جهادي يك ميدان واقعي است. بسياري از اسلامگرايان پاكستان همچنين با دولت حامد كرزي مخالفند و آن را فاسد مي دانند خطر گروه هاي تندرو در داخل پاكستان براي مشرف بسيار جدي است. او هيچگاه در رفت وآمدهايش در داخل كشور امنيت ندارد و تاكنون بارها مورد سوءقصد قرار گرفته است. كارشناسان آمريكايي مي گويند: او نجات يافته است و اين يك نشانه بزرگ است.