صلح
دموکراسی، حقوق بشر و
بازار آزادِ را که آمريکا ميخواهد
بخش سوم (افغان زاده)
آمريکا و افغانستان
ماموريت ناتودرافغانستان از همه ماموريت هاى آن د شوارتر است. در سال 2003 ناتو فرماندهى نيروى بين المللى كمك كننده به برقرارى امنيت در افغانستان» (ISAF) را كه براى تكميل كردن اقدامات ائتلاف جهانى مستقر در اين كشور به رهبرى آمريكا جهت مبارزه با عناصر طالبان و القاعده تاسيس شده بود بر عهده گرفت. در آغاز حوزه فعاليت ISAF به كابل (پايتخت) محدود بود اما اين حوزه تدريجاً گسترش يافت تا جايى كه بعدها كنترول ولايت هاى نسبتاً آرام شمالى و غربى افغانستان نيز به اين نيرو سپرده شد، همچنان قراراست ISAF كنترول نواحى به مراتب خطرناكتر در جنوب را بر عهده بگيرد؛ اين همان جايى است كه اخيراً طالبان بر شدت فعاليت هاى خويش افزوده و خسارات نسبتاً قابل توجهى به اماكن و تاسيسات دولتى و غيردولتى وارد كرده است. اگر همه چيز خوب پيش برود، ISAF كنترول ولايت هاى ناامن شرقى را نيز تا پاييز امسال عهده دار خواهد شد. بدين ترتيب، ناتو نقش «رهبرى» را در سراسر افغانستان ايفا خواهد كرد و اين در حالى است كه هنوز بيش از ۱۰ هزار نظامى آمريكايى به عملكرد مستقلانه خويش در اين كشور در قالب «عمليات استقرار آزادى» (Operation Enduring Freedom) ادامه مى دهند.
هر ناظر مستقلى پس از مشاهده اوضاع جارى در افغانستان به نكات ريز و درشتى برمى خورد كه بعضاً او را نسبت به آينده اين كشور خوشبين و بعضاً بد گمان مى كند. مثلاً سطح همكارى سربازان اعزامى بيش از ۳۰ كشور در قالب ISAF كه حتى برخى متحدان آمريكا در خارج از گستره ناتو مثل استراليا و مقدونيه را شامل مى شود تا حد زيادى اميدوار كننده است. همه يك هدف مشترك دارند، تا حد امكان با زبان انگليسى با هم ارتباط برقرار مى كنند و تنها عاملى كه آنها را از هم بازمى شناساند تصوير پرچم هر كشور است كه روى سردوشى سربازان حك شده است.
اما حراست از جان مردم افغانستان در برابر حملات عناصر طالبان و قاچاقچيان مواد مخدر كه اتحاد نزديكى برقرار كرده اند بسيار د شوار است. اين وظيفه درجنوب کشور به 3 هزار نظامى بريتانيايى، 2500 كانادايى و 1500 هالندى سپرده شده است. ساير اعضاى ISAF ( بر خلاف اين عده) ترجيح مى دهند كه در نواحى امن تر حضور داشته باشند. اين به يكى از بزرگترين چالش هاى ناتو اشاره دارد: جلب رضايت مسئولان كشورها براى اعزام نيرو به مناطق ناامن. علاوه بر محدوديت هاى جغرافيايى (امتناع بسيارى از نظاميان از فعاليت در جنوب يا شرق) محدوديت هاى تاكتيكى نيز وجود دارند. به عنوان مثال، برخى از سربازان به د ستور مقامات حكومتى شان حق استفاده از مواد شيميايى نظير گاز اشك آور را براى متفرق كردن اجتماعات غيرقانونى ندارند. اين مى تواند يك گرفتارى بزرگ براى فرماندهان ISAF در برخورد با آشوب هاى احتمالى نظير آنچه چند مد ت پيش در كابل رخ داد به شمار آيد.
به لحاظ نظرى شايد اينگونه تصور شود كه تشكيلات ISAF قرار است به وجه آرام تر قضيه كه در آخر به استمرار توسعه و امنيت در افغانستان كمك خواهد كرد، بپردازد و نظاميان آمريكايى به وجه د يگر يعنى تعقيب خرابكارها. در عمل اما تفاوت قائل شدن بين اين دو كاملاً د شوار مى نمايد، زيرا نظاميان ناتو در جنوب براى حفظ جان خود هم كه شده مجبور خواهند بود به روى متخلفان احتمالى آتش بگشايند.
بدين ترتيب، مسئوليت فرماندهان اين نيروها در اين قبيل نواحى بسيار د شوارتر خواهد بود. هر چه هست، ناتو به نقش آفرينى در كشورى رضايت داده كه رتبه يكصدوهفتادوسوم را در بين مجموع 178 كشور در زمينه شاخصه هاى بنيادين توسعه انسانى به خود اختصاص داده و اقتصادش بيش از هر كشور ديگر به تجارت غيرقانونى مواد مخدر و دريافت كمك هاى خارجى وابسته است.
تجربه سال هاي گذشته افغانستان نشان داده که تنها افزایش نیروی نظامی نمی تواند به افزایش امنیت منجر شود. به اعتقاد تحليل گران بهبود اوضاع امنیتی افغانستان تنها از طریق افزایش حضور نظامی نیروهای خارجی بدست نمی آید. علاوه بر آن تقویت حضور نظامی آمریکا و ناتو می تواند ضمن افزایش فعالیت تروریستی طالبان، امنیت را بیش از گذشته به چالش بکشاند. به نظر می رسد بین افزایش حضور نظامی نیروهای خارجی و فعالیت طالبان یک رابطه مستقیم برقرار است . از سوی دیگر عملکرد آمریکا و ناتو در افغانستان نه تنها موجب مهار فعالیت تروریستی نشده،بلکه سبب افزایش کشتار غیرنظامیان شده است. گسترش تلفات مردم بي گناه با نارضاتی مردم و حتی انتقاد صریح کرزی روبرو شده است . همچنین حضور نظامی ناتو و آمریکا در افغانستان باعث رونق بازسازی نیز نشده است . باید توجه داشت که افزایش حضور نظامی قدرتهای خارجی در افغانستان کارکردهای نهادهای حکومتی این کشور رانيز محدود می کند . کارشناسان براین باورند که افزایش نیروهای ناتو در افغانستان در صورت نارضایتی افکارعمومی، دولتهای اروپایی را به چالش سیاسی خواهد کشاند.
حملات هوائی آمریکا در افغانستان به بهانه از بین بردن طالبان والقاعده همچنان ادامه دارد و این درحالی است که غیر نظامیان بخصوص زنان و کودکان ، قربانیان این حملات هستند. درآخرین عملیات هوائی اردوي آمریکا در ولایت وردک چهارده تن کشته و شانزده نفر زخمی شدند. يازده تن از کشته شدگان اعضای یک خانواده بودند و به گفته شاهدان عيني ، در منطقه ای که از سوی بم افگن های آمریکائی بمباران شد افراد مسلح و یا طالبان و القاعده حضور نداشتند. شش سال از حضور نظامی آمریکا درافغانستان می گذرد . تاکنون نه تنها مشکلات مردم افغانستان بخصوص مسائل امنیتی و اقتصادی حل نشده است بلکه مردم این کشور همچنان قربانی سیاستهای غلط آمریکا درافغانستان هستند. امریکا در سال 2001 با شعار مقابله با تروریسم و از بین بردن طالبان و القاعده و بهبود زندگی مردم افغانستان به این کشور لشکر کشی کرد. اما حضور این نیروها و سایر نیروهای خارجی به افزایش جرم وجنایت ، کشت ، تولید و قاچاق مواد مخدر ، آدم ربائی، افزایش خشونت های خونین و احیای مجدد طالبان در افغانستان منجر شده است .
اقدامات خود سرانه سربازان آمریکائی در بازداشت مردم و وارد شدن به خانه های انان که ناقض فرهنگ و آداب و رسوم ملی و مذهبی مردم افغانستان است برمشکلات آنان افزوده است . ناتوانی نیروهای خارجی در حل مشکلات مردم باعث شده است که کشورهای عضو سازمان ناتو از اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان خودداری کنند و این موضوع ، موجب خشم مقامات سیاسی و امنیتی آمریکا ازجمله رابرت -گیتس وزیر دفاع این کشور شده به گونه ای که وی از عملکرد نیروهای ناتو در افغانستان به شدت ابراز نارضایتی کرده است .این درحالی است که آمار حملات هوائی آمریکا در افغانستان بسیار نگران کننده است . براساس آمارهای منتشر شده از سوی اردوي آمریکا ، نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در نه ماهه سال جاری دو هزار و هفت صد وشصت چهار عملیات هوائی انجام داده اند که در مقایسه با يکهزارهفتصدوهفتاد عملیات هوائی سال گذشته ، افزایش چشمگیری را نشان می دهد .
سال 2007 میلادی مرگبارترین سال برای نیروهای نظامی آمریکایی در افغانستان توصیف شده است .آمریکا حدود 24 هزار نظامی در افغانستان دارد که 14 هزار نفر آنان تحت فرماندهی ناتو و بقیه به عنوان سربازان مستقل عمل می کنند. تلفات نظامیان آمریکایی در افغانستان تا کنون به بیش از 300 نفر رسیده است. شمار سربازان انگلیسی که در قالب نیروهای بین المللی امنیتی ایساف در افغانستان فعالیت می کنند نیز به حدود 7700 تن می رسد که بیشتر آنان در جنوب این کشور مستقر هستند. سربازان انگلیسی که از آغاز حمله آمریکا به افغانستان کشته شده اند نیز 83 تن گزارش شده است.
همچنان تلفات غيرنظاميان در حملات هوايی و زمينی نيروهای آمريکايی در ولايت قندهار بار ديگر نگرانی هايی را در حلقات داخل و خارج از افغانستان در مورد مصئونيت افراد بيگناه در جنگ عليه تروريسم در اين کشور افزايش داده است. آمريکاييان که با شعار مبارزه با تروريسم وارد، افغانستان شدند ، در مقابله با نيروهاي طالبان ناکام مانده اند . گسترش ناامني ها و تشديد فعاليت طالبان نشان مي دهد خارجي ها وبخصوص آمريکا تمايلي براي برقراري ثبات و امنيت در افغانستان ندارند . حضور پر رنگ نيروهاي طالبان در مناطق جنوبي ، باعث نگراني گسترده مردم اين کشور شده است . اکنون ا ين سوا ل پيش مي آيد که چرا نيروهاي ائتلاف در مقابله با طالبان ، موفق نبوده اند ؟ واقعيت اين ا ست که آمريکاييان وجود نيروهاي طالبان را براي پيشبرد اهداف خود در افغانستان ، ضروري مي بينند .
از سوي ديگر نظاميان آمريكايي مستقر در افغانستان و يا درديگر نقاط كشور پس از ترك محل مأموريت و بازگشت به آمريكا با مشكلات عمده و متعددي مواجه مي‌شوند كه عامل تمام اين نابهنجاري‌ها، مقامات كاخ سفيد هستند. اين نظاميان در كنار انواع بيماري‌هاي رواني، بعضاً با پديده از‌هم‌پاشيدگي خانوادگي مواجه مي‌شوند. آمار منتشر شده از سوي رسانه‌هاي آمريكايي حكايت از آن دارد كه دست‌كم يك‌چهارم افراد بي‌خانمان در آمريكا كه ناچارند شب‌ها را در خيابان‌ها و زير پل‌ها و يا گذرگاه‌ها سپري كنند افرادي هستند كه قبلاً به‌عنوان نيروي نظامي آمريكا در عراق و افغانستان بوده‌اند. فقط در سال دوهزاروپنج ميلادي، يکصدونودوچهارهزار نفر از بي‌خانمان‌هاي آمريكايي، سربازاني بوده‌اند كه در عراق و يا افغانستان خدمت كرده‌اند. اين حقايق، حكايت از آن دارد كه مقامات واشنگتن، برغم ادعاهاي خود، نه‌تنها هيچ دستاورد و ارمغان مفيدي براي افغانستان نداشته‌اند بلكه خود نيز هزينه‌هاي بسيار سنگيني پرداخته‌اند.
همچنان گزارش يكي از كميته‌هاي مشترك مجالس آمريكا نشان مي‌دهد كه سياستهاي جنگ‌طلبانه جرج بوش در افغانستان و عراق ، تاكنون يكهزار و 600ميليارد دالر براي آمريكايي‌ها هزينه داشته است .
بخشهايي از گزارش كميته اقتصادي مشترك كنگره پيش از اين توسط خبرگزاري آسوشيتدپرس و روزنامه واشنگتن پست منتشر شده بود . سياستهاي جنگ طلبانه بوش به هر خانواده چهارنفره آمريكايي ، 16هزار و 500دالر تحميل كرده است كه اين رقم در سالهاي پيش رو به 46هزار و 500دالر مي‌رسد . بهره پولهايي كه براي پرداخت هزينه جنگ داده شده، كاهش سرمايه‌گذاري ، هزينه درمان و نگهداري از مجروحان و معلولان و افزايش قيمت نفت همه به هزينه جنگ افزوده شده است.
توجه !
کاپی و نقل مطلب فوق صرف با ذکر نام و ادرس سایت «اصالت» مجاز است !
یکشنبه، ۱۱ می ۲۰۰۸